Τα γαλλικά ΜΜΕ υποκλίνονται
Ιδιαίτερα αγαπητός στους Γάλλους αναγνώστες, αναγνωρισμένος από το γαλλικό κράτος, ο Βασίλης Αλεξάκης, που έφυγε τη Δευτέρα από τη ζωή σε ηλικία 77 ετών, έγραφε πολλά από τα βιβλία του απευθείας στη γαλλική γλώσσα, ένιωθε τη Γαλλία δεύτερη πατρίδα του (αν και ποτέ δεν πήρε την υπηκοότητα), δεν ξεχνούσε ότι εκεί του δόθηκε η ευκαιρία να πραγματοποιήσει τα όνειρα και τις επιθυμίες του, αρχίζοντας με τη συνεργασία του στην εφημερίδα Le Monde, που έμελλε να κρατήσει πολλά χρόνια.
Επόμενο ήταν η Le Monde να τον αποχαιρετήσει δημοσιεύοντας μια εκτενή νεκρολογία του Alain Salles, με τίτλο: «Θάνατος του Βασίλη Αλεξάκη, γαλλόφωνου συγγραφέα και “κατάπληκτου ανθρώπου”» και υπότιτλο «Ο μυθιστοριογράφος και δημοσιογράφος πέθανε τη Δευτέρα σε ηλικία 77 ετών. Εγραψε στα γαλλικά και στα ελληνικά και κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο Μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας, για το βιβλίο “μ.Χ.”, το 2007».
Η εφημερίδα αναφέρεται ιδιαίτερα στο μυθιστόρημα του Αλεξάκη «Το κλαρινέτο» (2015), ένα βιβλίο για τον θάνατο του διά βίου εκδότη του, Jean-Marc Roberts, και το κώμα της Ελλάδας από τη μεγάλη οικονομική κρίση και υπογραμμίζει πως «ο θάνατος είναι πανταχού παρών στο έργο του, αλλά τον αντιμετωπίζει περισσότερο ελαφρά παρά τραγικά».
Επίσης, στην ιστοσελίδα της εφημερίδας Le Figaro δημοσιεύεται άρθρο με τίτλο: «Ο Ελληνογάλλος συγγραφέας Βασίλης Αλεξάκης πέθανε στα 77 του» και υπότιτλο «Μεταξύ άλλων, ο μυθιστοριογράφος τιμήθηκε με το Βραβείο Medici για τη “Μητρική Γλώσσα” και το Μεγάλο Βραβείο Μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας για το βιβλίο “μ.Χ.”».
Αλλά και στην ιστοσελίδα της εφημερίδας La Croix δημοσιεύεται τηλεγράφημα του AFP με τίτλο: «Βασίλης Αλεξάκης, ένα γαλλοελληνικό πήγαιν’ έλα» και υπότιτλο «Μυθιστοριογράφος και δημοσιογράφος, αλλά και σκιτσογράφος και σκηνοθέτης, ο Βασίλης Αλεξάκης, ο οποίος πέθανε τη Δευτέρα σε ηλικία 77 ετών, πέρασε τη ζωή του μεταξύ δύο πολιτισμών και δυο γλωσσών, του γαλλικού και του ελληνικού».
«La blouse roumaine», 1940 και δίπλα «Αυτοπροσωπογραφία», 1906
Ματίς σαν μυθιστόρημα...
ΠAΡΙΣΙ
Στη Γαλλία, τα μεγάλα μουσεία κάθε χρόνο παρουσιάζουν εντυπωσιακές εκθέσεις για να προσελκύσουν στην εποχή των γιορτών επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Φέτος, όμως, τα μουσεία τηρούν τα μέτρα περιορισμού λόγω της πανδημίας του κορονοϊού και είναι αμφίβολο αν θα ανοίξουν μέσα στον Δεκέμβριο, ωστόσο μέσα από τα σάιτ τους προσφέρουν διαδικτυακές ξεναγήσεις.
Το Κέντρο Πομπιντού παρουσιάζει μια εξαιρετική έκθεση στην οποία μπορείτε να ξεναγηθείτε με ένα 13λεπτο βίντεο (https://www.centrepompidou.fr/) και αποτίει φόρο τιμής στον διάσημο ζωγράφο Ανρί Ματίς, καθώς γιορτάζεται η 150ή επέτειος από τη γέννησή του (1869-1954). Ο τίτλος της έκθεσης είναι «Ματίς σαν μυθιστόρημα». Το πλούσιο εικαστικό αφιέρωμα συνδυάζει το κείμενο με την εικόνα και προσφέρει μια μοναδική ανάγνωση της δημιουργικής πορείας του καλλιτέχνη.
Ο Ανρί Ματίς ήταν ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους ζωγράφους του 20ού αιώνα, ιδρυτής του καλλιτεχνικού κινήματος του φοβισμού και από τους θεμελιωτές της μοντέρνας τέχνης. Γεννήθηκε στην επαρχία της βόρειας Γαλλίας Λε Κατό-Καμπρεζί. Σπούδασε νομικά στο Παρίσι και αφού απέκτησε τη δικηγορική άδεια εργάστηκε για ένα διάστημα ως συμβολαιογράφος στη γενέτειρά του, για να επιστρέψει τελικά στο Παρίσι όπου σπούδασε στην Ακαδημία Τεχνών.
Στους πρώτους πίνακές του ο Ματίς είναι επηρεασμένες από τα έργα των Σεζάν, Γκογκέν, Βαν Γκογκ και από την παραδοσιακή ιαπωνική τέχνη. Η τεχνοτροπία του είναι αυτή που χαρακτηρίζει το κίνημα των φοβιστών, τα έργα του χαρακτηρίζονται από έντονα, φωτεινά χρώματα, ζωγραφίζει εσωτερικούς χώρους, νεκρές φύσεις, προσωπογραφίες.
«Le Luxe I», 1907
Ο Ματίς συνδέθηκε φιλικά με τον Πάμπλο Πικάσο, αν και μεταξύ τους υπήρχε και το στοιχείο του ανταγωνισμού. Η πρώτη ατομική του έκθεση πραγματοποιήθηκε το 1904. Τα επόμενα χρόνια ταξίδευε σε πολλές πόλεις της Ευρώπης. Την περίοδο 1908-1912 εκθέτει σε Μόσχα, Βερολίνο, Μόναχο και Λονδίνο, ενώ γνωρίζει σημαντική καλλιτεχνική αναγνώριση με τα έργα που παράγει την περίοδο 1906-1917, τα οποία ξεφεύγουν από τα όρια του φοβισμού.
Η έκθεση στο Κέντρο Πομπιντού χωρίζεται σε εννέα τμήματα και παρακολουθεί χρονολογικά τη διαδρομή του, με έμφαση στην επίδραση που άσκησαν πάνω του η λογοτεχνία και συγγραφείς και ποιητές όπως ο Στεφάν Μαλαρμέ και ο Λουί Αραγκόν. Εκτίθενται έργα ζωγραφικής, γλυπτά, χαρακτικά, σχέδια, κολάζ, αλλά και χειρόγραφα, προσωπικά ντοκουμέντα, η αλληλογραφία του κ.ά.
Ο Ματίς δοκίμασε πολλά στιλ και εκπλήρωσε όλες τις εικαστικές του αναζητήσεις. Οι οργανωτές της έκθεσης επισημαίνουν ότι «η επέτειος της γέννησης του Ματίς δίνει την ευκαιρία να τιμήσουμε αυτόν τον τεράστιο καλλιτέχνη που ανέτρεψε όλους τους κώδικες της ζωγραφικής του 20ού αιώνα. Σε όλη την καριέρα του επιδίωξε να αναστατώσει το βλέμμα. Οπως όλοι οι σπουδαίοι δημιουργοί, γέννησε νέους κόσμους και δημιούργησε νέους κώδικες με την τέχνη του».
«Η ανταμοιβή του μάντη», 1913
© ADAGP, Paris, 2020Η μεταφυσική ζωγραφική του Ντε Κίρικο
ΠAΡΙΣΙ
Μια συναρπαστική έκθεση προσφέρει στο κοινό το Μουσείο Ορανζερί που ξεκίνησε το φθινοπωρινό του πρόγραμμα εκδηλώσεων, με ένα πλούσιο εικαστικό αφιέρωμα στον Τζόρτζιο ντε Κίρικο.
Μουσείο Ορανζερί
Εξι μήνες τα μουσεία είχαν μείνει κλειστά για λόγους ασφάλειας με την εξάπλωση του κορονοϊού. Παρά τα δρακόντεια νέα μέτρα για την πανδημία, οι οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας και η κυβέρνηση ανακοίνωσαν ότι επιτρέπεται στα μεγάλα μουσεία να εξακολουθήσουν τις πολιτιστικές τους εκδηλώσεις.
Τώρα τα μουσεία άρχισαν να προβάλλουν σημαντικές εκθέσεις στο Παρίσι. Το Μουσείο Ορανζερί παρουσιάζει την έκθεση για τον Ντε Κίρικο, με τον τίτλο «Η μεταφυσική στη ζωγραφική». Οι οργανωτές δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στη «μεταφυσική διεύρυνση» και στη φαντασία του καλλιτέχνη.
«Πορτρέτο του Γκιγιόμ Απολινέρ», 1914
© ADAGP, Paris, 2020Ο Τζορτζιο ντε Κίρικο γεννήθηκε στην Ελλάδα, στον Βόλο το 1888. Εκπαιδεύτηκε αρχικά στην κλασική κουλτούρα και κατόπιν στην έκφραση του Γερμανικού Ρομαντισμού. Εβαλε τα θεμέλια μιας νέας καλλιτεχνικής αντίληψης, μαζί με τον μικρότερο αδερφό του Αλμπέρτο Σαβίνιο. Μαθητής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου από το 1906, ανακάλυψε τη σκέψη του Νίτσε και του Σοπενχάουερ και τα έργα του Μπέκλιν και του Κλίνγκερ. Επισκέφτηκε το Μιλάνο, το Τορίνο, τη Φλωρεντία και το Παρίσι το φθινόπωρο του 1911.
«Η αβεβαιότητα του ποιητή», 1913
© ADAGP, Paris, 2020Ηρθε σε επαφή με τις νεωτεριστικές «εικονογραφικές επαναστάσεις». Γνώρισε διάσημες καλλιτεχνικές προσωπικότητες της εποχής του, τους Απολινέρ, Αντρέ Σαλμόν, Αντρέ Μπρετόν, Πολ Ελιάρ, Ζαν Πολάν, υποστηρίχτηκε από πολιτιστικούς φορείς και λογοτεχνικούς κύκλους που προώθησαν την καλλιτεχνική του δράση.
Ο Ντε Κίρικο ήταν ζωγράφος, άλλα επίσης και συγγραφέας, γλύπτης, γνωστός ως ένας από τους καλλιτέχνες που διαμόρφωσαν το ιδίωμα της «Μεταφυσικής Ζωγραφικής» αλλά και για την επιρροή που άσκησε σε καλλιτεχνικά ρεύματα του 20ού αιώνα, όπως ο υπερρεαλισμός και η «Νέα Αντικειμενικότητα». Το έργα του είναι γεμάτα συναρπαστικά οράματα και ποιητικά στοιχεία. Χαρακτηρίζονται από την ιδιαίτερη έμφαση σε αινιγματικές συνθέσεις.
Ερωτες, αλκοόλ, καμπαρέ και... ζωγραφική
Παρίσι
Εντυπωσιακό αφιέρωμα σε έναν μεγάλο καλλιτέχνη που σημάδεψε με την εικαστική δημιουργία του το τέλος του 19ου αιώνα είναι η έκθεση «Τουλούζ -Λοτρέκ. Αποφασιστικά μοντέρνος» που παρουσιάζεται στο Μουσείο Γκραν Παλέ μέχρι τις 27 Ιανουαρίου. Φόρο τιμής στον ζωγράφο αποτίει το παρισινό μουσείο προβάλλοντας τα πιο ωραία έργα του, ενώ παρουσιάζει επίσης και την προσωπική έκφραση του Τουλούζ-Λοτρέκ ως μποέμ που εκπλήρωνε τα ήθη του μοντερνισμού.
Ο ζωγράφος αγαπούσε τις γυναίκες. Με τους έρωτές του, τα πάθη του, το αλκοόλ, οι «καταχρήσεις» τον έφεραν στα άκρα. Ο Στεφάν Γκουέκαν, ένας από τους δύο επιτρόπους της αναδρομικής έκθεσης για τον Τουλούζ-Λoτρέκ, δήλωσε: «Hταν ένας άνθρωπος που έκαψε τη ζωή του. Πέθανε όταν προσβλήθηκε από σύφιλη στα 37 του χρόνια, στο απόγειο της φήμης του».
Ο Ανρί ντε Τουλούζ - Λοτρέκ (1864-1901) γεννήθηκε στο Αλμπί, στη νότια Γαλλία, και ήταν γιος του κόμη Αλφόνσου και της κόμισσας Αντέλ ντε Τουλούζ-Λοτρέκ, απόγονος ιστορικής και αριστοκρατικής οικογένειας. Γενετικές ανωμαλίες τού προκάλεσαν σοβαρά προβλήματα υγείας.
Τα πόδια του σταμάτησαν να αναπτύσσονται φυσιολογικά. Η ανωμαλία στη σωματική του διάπλαση και η αναπηρία του ήταν απαγορευτικές για τη συμμετοχή του στην κοινωνική ζωή των μεγαλοαστών και των αριστοκρατών. Οπότε άρχισε να εκφράζεται με τις εικαστικές τέχνες.
Ζωγράφος, χαράκτης, εικονογράφος και σχεδιαστής, εισάγεται στην πολύχρωμη και θεατρική παριζιάνικη ζωή στα τέλη του 19ου αιώνα. Δημιούργησε μια συλλογή από συναρπαστικές, αισθητικές και προκλητικές εικόνες. Απεικόνισε επίσης και την παρακμιακή ζωή της εποχής του. Εζησε κυρίως στη Μονμάρτρη, που αποτελούσε το κυρίαρχο κέντρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας εκείνη την εποχή.
Ο Τουλούζ-Λοτρέκ αναγνωρίζεται τώρα ως σημαντικός καλλιτέχνης του μετα-ιμπρεσιονισμού και θεωρείται ο επίσημος εικονογράφος της νυχτερινής ζωής στα καμπαρέ του Παρισιού της εποχής του. Οι πίνακές του χαρακτηρίζονται από έντονα χρώματα και ανθρώπινες παρουσίες. Θεωρείται επιπλέον ένας από τους πρωτοπόρους στην τέχνη της αφίσας, γνωστός κυρίως για τις αφίσες που φιλοτέχνησε για το καμπαρέ Μουλέν Ρουζ. Ασχολήθηκε ακόμα με την τεχνική της λιθογραφίας, επηρεασμένος από την ιαπωνική τέχνη και τα ιαπωνικά χαρακτικά.
Στην έκθεση του Μουσείου Γκραν Παλέ παρουσιάζονται πίνακες, αφίσες, ντοκουμέντα, πορτρέτα, σκηνές της νυχτερινής ζωής. Πολλοί πίνακες απεικονίζουν χορεύτριες στο καμπαρέ Μουλέν Ρουζ, στα μπαρ και γυναίκες σε προσωπικές σκηνές. Ζωγραφίζει τους φίλους του, τις φιγούρες που διασχίζουν τη ζωή του.
Στην πρώτη γαλλική αναδρομική από το 1992, το Μουσείο Γκραν Παλέ έχει στόχο να προβάλει τον Τουλούζ-Λοτρέκ με αυτή την εξαιρετική έκθεση. Εναν καλλιτέχνη που πολύ συχνά έγινε θύμα του φολκλόρ και του περιβάλλοντός του. Αυτή η έκθεση, που συγκεντρώνει σχεδόν 200 έργα, προσπαθεί να δείξει όλο το εκφραστικό εύρος του ζωγράφου, μακριά από την καρικατούρα.
«Η Αποκαθήλωση»
Ο Ελ Γκρέκο εντυπωσιάζει το Παρίσι
ΠΑΡΙΣΙ
Πολιτιστικό γεγονός στη Γαλλία είναι η αναδρομική έκθεση που παρουσιάζει το Μουσείο Γκραν Παλέ, ένα αφιέρωμα στο έργο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου. Ο τίτλος της έκθεσης είναι «Greco». Μεγάλα γαλλικά και διεθνή μουσεία συγκέντρωσαν 70 έργα που αντιπροσωπεύουν τη δημιουργική πορεία του ζωγράφου, σε μια συναρπαστική έκθεση που παρουσιάζει στο πλατύ κοινό γνωστά αριστουργήματα και άγνωστα έργα από τη νεανική του εποχή.
Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (1541–1614), γνωστός ως Ελ Γκρέκο, γεννήθηκε στην Κρήτη. Εκπαιδεύτηκε αρχικά ως αγιογράφος στο Ηράκλειο, που αποτελούσε τότε τμήμα της ενετικής επικράτειας.
«Μύθος»
Ωριμος καλλιτέχνης και διάσημος στην Κρήτη, αναχωρεί για τη Βενετία. Εζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του μακριά από την πατρίδα του, δημιουργώντας το κυρίως έργο του στην Ιταλία και την Ισπανία. Στην Ιταλία επηρεάστηκε από τους μεγαλύτερους δασκάλους της ιταλικής τέχνης, όπως ο Τιντορέτο και ο Τιτσιάνο, του οποίου υπήρξε μαθητής, υιοθετώντας στοιχεία από τον μανιερισμό.
Πρώτος μαθητευόμενος στη βυζαντινή παράδοση, ολοκλήρωσε την εκπαίδευσή του στη Βενετία και στη συνέχεια στη Ρώμη. Ωστόσο, στην Ισπανία η τέχνη του ανθεί από το 1577 και μετά. Γοητευμένος από τις θαυμάσιες δημιουργίες των διάσημων ζωγράφων της εποχής, ο καλλιτέχνης εισάγει στην Ισπανία τα χρώματα του Τιτσιάνο, την τόλμη του Tιντορέτο και την πλαστική δύναμη του Μιχαήλ Αγγελου.
Ωστόσο η πρωτότυπη αυτή σύνθεση είναι συνεπής με την πορεία του ζωγράφου, δίνει στον Ελ Γκρέκο μια ιδιαιτερότητα στην ιστορία της ζωγραφικής. Είναι ο τελευταίος μεγάλος άρχοντας της Αναγέννησης και ο πρώτος μεγάλος ζωγράφος του Χρυσού Αιώνα.
Ο Θεοτοκόπουλος ανακαλύπτεται ξανά στο τέλος του 19ου αιώνα. Αναγνωρισμένος και υιοθετημένος από τους πρωτοπόρους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα, απολαμβάνει το διπλό κύρος της παράδοσης και του εκσυγχρονισμού, συνδέοντας τον Τιτσιάνο με τον φοβισμό, τον μανιερισμό, τον κυβισμό, τον εξπρεσιονισμό, μέχρι την αφηρημένη τέχνη.
«Ο Αγιος Μαρτίνος και ο φτωχός»
Ο ίδιος είναι επίσης ένας ακόρεστος εφευρέτης σχημάτων. Αναπτύσσει καινοτόμες και τολμηρές συνθέσεις στις οποίες θα επιστρέφει σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του, διαφοροποιώντας τα αποτελέσματα, τα εικαστικά μέσα, τα χειρόγραφά του. Η ανεξαρτησία του είναι ισοδύναμη μόνο με την ελευθερία της παλέτας και του πινέλου του.
Η εικαστική του έκφραση είναι πολύμορφη, ο χαρακτήρας της τέχνης του καινοτόμος, από τις επιδράσεις των βυζαντινών εικόνων μέχρι την αισθητική του που συνδέεται με το ρεύμα της Βενετίας, τις εφευρέσεις, τις παραλλαγές στο ίδιο θέμα. Οι οργανωτές της έκθεσης του Γκραν Παλέ τονίζουν ότι «στο έργο του Γκρέκο δεσπόζει η ευαισθησία του που είναι περισσότερο ανθρωπιστική παρά μυστικιστική. Οι εμπνεύσεις του έχουν φλογερό λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό χαρακτήρα».
Ολόκληρη η καριέρα του σημαδεύεται από ισχυρά κίνητρα, που τον οδηγούν να δημιουργεί συναρπαστικά έργα. Επιδιώκει να προσφέρει στο κοινό μια δίκαιη, ισχυρή αλλά και απρόσμενη εικόνα. Η αναδρομική έκθεση του Γκραν Παλέ προβάλλει έναν μεγαλόπνοο δημιουργό και πολλά εντυπωσιακά του έργα. Το γαλλικό μουσείο εκτιμά ότι η παρισινή έκθεση θα βοηθήσει να φωτίσει με ένα νέο φως τη δημιουργία του Ελ Γκρέκο, ενός διαχρονικού καλλιτέχνη που σημαδεύτηκε με τη σφραγίδα του εκσυγχρονισμού.
Info: Διάρκεια μέχρι 10 Φεβρουαρίου 2020.
Η προϊστορία συναντά τη σύγχρονη τέχνη
Ρίτσαρντ Λόνγκ «Snake Circle», 1991
naïs Sibelait, Mairie de BorΠΑΡΙΣΙ
Με μια πρωτότυπη έκθεση, το Κέντρο Πομπιντού παρουσιάζει ένα εντυπωσιακό αφιέρωμα για τη σχέση μεταξύ της προϊστορίας και της σύγχρονης τέχνης. Σε ένα συναρπαστικό χρονολογικό ταξίδι οι επισκέπτες θα ανακαλύψουν πώς οι καλλιτέχνες υφίστανται έντονα τις επιδράσεις του παρελθόντος της ανθρώπινης καταγωγής, ενώ επιδιώκουν με το έργο τους τη «νεωτερικότητα» της σημερινής εποχής.
Η έκθεση, που έχει τον τίτλο «Προϊστορία - ένα μοντέρνο αίνιγμα» και θα διαρκέσει μέχρι τις 16 Σεπτεμβρίου, δείχνει πώς οι σύγχρονοι καλλιτέχνες εκφράζουν ένα φανταστικό όραμα, με τις φαντασιώσεις τους για την προέλευση και την ιστορία του ανθρώπου.
Ιβ Κλάιν «Αnthropometrie-ANT 84», 1960
Muriel Anssens / Ville deΜια πλούσια συλλογή από 300 έργα, περισσότερα από 500 αντικείμενα, μερικά από τα οποία έχουν δημιουργηθεί ειδικά για την έκθεση και πολλά ντοκουμέντα, αναδεικνύει ότι η προϊστορική τέχνη είναι ένα «αντικείμενο γοητείας», αλλά επίσης και ένα συγκεκριμένο μοντέλο για καλλιτεχνικά πειράματα κάθε είδους.
Η έκθεση αποκαλύπτει ότι οι μεγαλύτεροι καλλιτέχνες στον 20ό αιώνα και στις αρχές του 21ου αιώνα αντλούσαν έμπνευση από το θέμα της προϊστορίας. Παρουσιάζονται έργα διάσημων δημιουργών, όπως οι Πικάσο, Χουάν Μιρό, Σεζάν, Τζιακομέτι, Μαξ Ερνστ, Ιβ Κλάιν, Ντιμπιφέ, Λουίζ Μπουρζουά, αλλά και της συγγραφέως Μαργκερίτ Ντιράς, του σκηνοθέτη Βίμ Βέντερς κ.ά. Η έκθεση πλαισιώνεται με πολλές εκδηλώσεις, εκπομπές, διαλέξεις, ατελιέ, επισκέψεις, προβολές, εκδόσεις.
Με την παρουσίαση πολλών έγγραφων ντοκουμέντων η έκθεση δείχνει ότι η προϊστορία λειτουργεί ως «μηχανή που ανακατεύει τον χρόνο». Από την επίδραση που ασκεί η προϊστορία, οι καλλιτέχνες εμπλουτίζουν το γόνιμο έργο τους, εκφράζουν επίσης τις αντιφάσεις τους, την ανάγκη για αναθεώρηση της Ιστορίας, την επιθυμία για επανάσταση και τον φόβο τους για το μέλλον.
Οι οργανωτές της έκθεσης τονίζουν ότι η προϊστορία είναι μια σύγχρονη ιδέα. Δεν υπήρχαν έρευνες για αυτή μέχρι το 1860. Η προϊστορική πραγματικότητα οικοδομήθηκε προοδευτικά στη διάρκεια του 19ου αιώνα ως ένα αδιαίρετο ιστορικό παρελθόν, με γεγονότα, προβληματισμούς και φαντασιώσεις.
Η έκθεση παρουσιάζει σε δύο χρονολογικά τμήματα μια δωδεκάδα θεμάτων. Ξεκινάει από την πρωτόγονη φύση, περνάει από την εξέλιξη του είδους, τα ζώα, τους ανθρώπους, τη νεολιθική εποχή, τις σπηλιές, τα εργαλεία, τις δραστηριότητες. Η οικολογία προκαλεί ερωτήματα σχετικά με τη δύναμη του ανθρώπου να μεταβάλει το περιβάλλον του στη σημερινή βιομηχανική εποχή. Μας οδηγεί στο να σκεφτούμε επίσης την πιθανή εξαφάνιση του ανθρώπινου είδους.
Το αφιέρωμα περιλαμβάνει εκθέματα για την προέλευση της ζωής και τις εξελίξεις πάνω στη Γη. Ενα μεγάλο τμήμα της έκθεσης παρουσιάζει τις προόδους της τεχνολογίας. Με γνώμονα τις τεχνολογικές εξελίξεις, τα νέα εργαλεία, η επιστημονική φαντασία, η ποπ αρτ, το σινεμά, η τηλεόραση, οι επικοινωνίες δείχνουν μια εκπληκτική εξέλιξη της ανθρωπότητας. Η ερμηνεία της προϊστορίας συνεχίζεται μέχρι σήμερα, ενώ οι επιστήμονες και οι οικολόγοι προβληματίζονται για το μέλλον.
«Αυτοπροσωπογραφία με ανεμιστήρα», 1930
© Centre Pompidou, MNAM-CCI / Dist. RMN-GPΗ Ντόρα Μάαρ έξω από τη σκιά του Πικάσο
Παρίσι
Το Κέντρο Πομπιντού παρουσιάζει τη μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση που έχει ποτέ αφιερωθεί στη Γαλλία στο έργο της Ντόρα Μάαρ (1907-1997). Η έκθεση αποκαλύπτει όλες τις πτυχές της ζωής της σουρεαλίστριας φωτογράφου και ζωγράφου.
Η Ντόρα Μάαρ βρίσκει με αυτή την έκθεση μια αδιαμφισβήτητη αναγνώριση. Το παρισινό μουσείο θέλησε να δείξει όλες τις πτυχές της πλούσιας δημιουργίας της Μάαρ, για να αποκατασταθεί η καλλιτεχνική της υπόσταση και προσφορά, προβάλλοντας το έργο της πάνω από την εικόνα του μοντέλου και τη σχέση της με τον Πάμπλο Πικάσο που την περιορίζει.
Κέντρο Πομπιντού
Στο Παρίσι γεννήθηκε το 1907 η Ανριέτ Θεοδώρα Μάρκοβιτς που κράτησε το παιδικό της ψευδώνυμο Ντόρα Μάαρ. Μεγάλωσε στο Μπουένος Αϊρες, όπου ζούσαν ο πατέρας της, αρχιτέκτονας από την Κροατία, και η Γαλλίδα μητέρα της.
Η νεαρή Ντόρα αποφάσισε να εγκατασταθεί στο Παρίσι για να εκπαιδευτεί στη ζωγραφική και να παρακολουθήσει μαθήματα στην Τεχνική Σχολή Φωτογραφίας και Κινηματογράφου της Πόλης του Παρισιού. Μετά τις σπουδές της ξεκίνησε την επαγγελματική της καριέρα ως ζωγράφος και φωτογράφος. Αλλά το έργο της παραμένει ελάχιστα γνωστό, γιατί βρισκόταν πολύ συχνά στη σκιά του Πικάσο.
«Πορτρέτο του Πικάσο» σε αρνητικό, 1935 - 1936
© Centre Pompidou, MNAM-CCI / Dist. RMN-GPΗ Ντόρα Μάαρ ανήκε σε μια γενιά χειραφετημένων γυναικών, που ασκούσαν το επάγγελμα της φωτογράφου για μοντέρνα περιοδικά. Πέτυχε την αναγνώριση ως «σουρεαλίστρια φωτογράφος». Δημιούργησε ένα πληθωρικό και πολύμορφο έργο.
«Assia»,1934
© Centre Pompidou, MNAM-CCI / G. Meguerditchian / Dist. RMN-GPΤο Κέντρο Πομπιντού θέλησε να παρουσιάσει την καλλιτεχνική διαδρομή μιας ελεύθερης, ανεξάρτητης γυναίκας που ξεκίνησε το επάγγελμά της με δικό της στούντιο και δημιούργησε εντυπωσιακές φωτογραφίες που δημοσιεύονται σε περιοδικά. Πρόβαλε τις προοδευτικές ιδέες, συμμετείχε στο κίνημα των σουρεαλιστών της Αριστεράς, έδωσε μαρτυρία για τις ιδεολογικές της δεσμεύσεις με τις «φωτογραφίες του δρόμου». Δημιούργησε πολλές αυτοπροσωπογραφίες αλλά τα σουρεαλιστικά έργα της είναι τα πιο επιτυχημένα, όπως το πορτρέτο «Ubu» που πραγματοποιήθηκε το 1936. Αργότερα η Ντόρα Μάαρ επανήλθε στη νεανική της δημιουργία, τη ζωγραφική. Σε έντεχνα κολάζ αναμιγνύει τη φωτογραφία και τη ζωγραφική.
Με 400 έργα και ντοκουμέντα που προέρχονται από 80 συλλέκτες, το Κέντρο Πομπιντού κατάφερε να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο σύνολο της δημιουργίας της Ντόρα Μάαρ. Η έκθεση προβάλλει κυρίως το συναρπαστικό ταξίδι μιας διανοούμενης φεμινίστριας με ανεξάρτητη προσωπικότητα.
Το 1935 ο Πολ Ελιάρ παρουσίασε τη Μάαρ στον Πικάσο. Η θυελλώδης σχέση τους ήταν δημιουργική και καταστροφική. Διήρκεσε εννέα χρόνια χωρίς ο Πικάσο να αφήνει τη σύντροφό του Mαρί-Τερέζ Γουόλτερ. Ηταν η εποχή που ο Ισπανός ζωγράφος δημιούργησε τον διάσημο πίνακά του «Γκερνί κα». Η Ντόρα Μάαρ φωτογράφισε τον πίνακα πολλές φορές από την αρχή μέχρι την ολοκλήρωσή του. Στάθηκε πάντα στο πλευρό του. Προσπάθησε να του εμπνεύσει νέες ιδέες. Τον ώθησε να ασχοληθεί με την πολιτική. Εκείνος τη ζωγράφισε σαν μια βασανισμένη φιγούρα. Το 1937 δημιουργεί έναν εντυπωσιακό πίνακα, «Η γυναίκα που κλαίει». Το φλογερό τους πάθος εξωθεί σε βίαιες αντιπαραθέσεις. Ο Πάμπλο Πικάσο την εγκαταλείπει. Ο χωρισμός ήταν δραματικός για την Ντόρα Μάαρ, που αποσύρθηκε από την κοινωνική ζωή και έζησε ώς το τέλος της ζωής της με τις αναμνήσεις και την απομόνωση.
Info: «Dora Maar», μέχρι 29 Ιουλίου. https://www.centrepompidou.fr
Ανρί Ματίς, «Dame à la robe blanche (femme en blanc)», 1946 και δίπλα Ευγένιος Ντελακρουά, «Étude d’après le modèle Aspasie», 1824-1826
© Succession H. Matisse. © Musée Fabre de MontpellierΠρόσωπα με όνομα και ταυτότητα
ΠΑΡΙΣΙ
Από τη Γαλλική Επανάσταση ώς την κατάργηση της δουλείας το 1794-1848, από την επανάσταση κατά της σκλαβιάς στον Αγιο Δομίνικο το 1791 ώς την απεικόνιση μαύρων μοντέλων σε έργα τέχνης στη δεκαετία του 1930, πέρασε ενάμισης αιώνας στη διάρκεια του οποίου οι καλλιτέχνες έδωσαν μαρτυρία για τις εντάσεις, τους αγώνες και τις συζητήσεις που προκάλεσε η γέννηση του «δημοκρατικού μοντερνισμού».
Οι καλλιτέχνες προώθησαν την παρουσίαση μαύρων ανθρώπων στα έργα τους. Επιβεβαίωσαν με αυτόν τον τρόπο τη δημοκρατική τους έκφραση, παραμερίζοντας όλες τις επιφυλάξεις και τα εμπόδια, υιοθέτησαν στην εικονογραφία τα μαύρα μοντέλα και πρόβαλαν την ιδιαίτερή τους ταυτότητα. Τη νέα δημοκρατική ζωγραφική ενσάρκωσαν κυρίως οι καλλιτέχνες Μανέ, Μπαζίλ, Ντεγκά, Σεζάν, που σημαδεύουν την εποχή των πρώτων πρωτοποριακών έργων του εικοστού αιώνα.
«Τo μαύρο μoντέλο. Από τον Ζερικό ώς τον Ματίς» - Musée d' Orsay
Το παρισινό Μουσείο Ορσέ παρουσιάζει μια σπουδαία έκθεση που προσφέρει νέα ματιά σε ένα θέμα παραμελημένο, τη σημαντική συμβολή των μαύρων, απλών ανθρώπων αλλά και προσωπικοτήτων, στην ιστορία της τέχνης.
Ο τίτλος της έκθεσης είναι «Τo μαύρο μoντέλο. Από τον Ζερικό ώς τον Ματίς». Η έκθεση (μέχρι τις 21 Ιουλίου) οργανώθηκε με τη συνεργασία της Wallach Art Gallery της Νέας Υόρκης και του γαλλικού Musée d' Orsay. Κοινό ενδιαφέρον των οργανωτών είναι η διερεύνηση των αλλαγών που επηρέασαν τους τρόπους αντιπροσώπευσης των μαύρων που ζούσαν στο Παρίσι. Μερικοί από αυτούς ήταν μοντέλα για καλλιτέχνες που είχαν θεμελιώδη ρόλο στην εξέλιξη της σύγχρονης τέχνης.
Για περίπου τριάντα χρόνια, η «μαύρη αντιπροσώπευση» έχει γίνει αντικείμενο μελέτης στην ιστορία της τέχνης και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Οι μελέτες πάνω σε αυτό το θέμα πολλαπλασιάζονται. Στοχεύουν σε σημαντικό βαθμό στο να δείξουν πώς ο κόσμος των εικόνων συμμετείχε στην ιστορική διαδικασία της σταδιακής εξόδου από τη δουλεία και την αργή επιβεβαίωση της μαύρης ταυτότητας. Καμία έκθεση μέχρι σήμερα δεν έχει επιχειρήσει να διερευνήσει αυτό το φαινόμενο του πολυεθνικού πολιτισμού στις εικαστικές τέχνες. Τα μαύρα μοντέλα του Ζερικό και του Ματίς δείχνουν πως έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των ηθών και στον εκδημοκρατισμό.
Πολ Σεζάν, «Étude d’après le modèle Scipion», 1866-1868
© Photo João MusaΠροτεραιότητα της έκθεσης είναι να δείξει τη σχέση μεταξύ του μοντέλου και του καλλιτέχνη ο οποίος δημιουργεί πίνακες, γλυπτά, γκραβούρες, φωτογραφίες. Με την υιοθέτηση μιας διευρυμένης προσέγγισης μεταξύ της ιστορίας της τέχνης, της ιστορίας των ιδεών και της ανθρωπολογίας, η έκθεση εξετάζει τα αισθητικά, πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, καθώς και την υπόσταση του μοντέλου στην εκπροσώπησή του στις εικαστικές τέχνες.
Η έκθεση, χωρίς να σπάει την αφηγηματική της διάσταση, προβάλλει τρεις δυνατές στιγμές: την εποχή της κατάργησης της δουλείας (1794-1848), την εποχή της νέας ζωγραφικής (Mανέ, Μπαζίλ, Ντεγκά, Σεζάν), την εποχή των πρώτων πρωτοποριακών έργων του 20ού αιώνα.
Waléry, «Josephine Baker»
© Paris, Bibliothèque nationale de FranceΙδιαίτερη προβολή δίνει στα μοντέλα που δεσπόζουν σε έργα του Ματίς, όταν εκείνος ανακάλυψε το Χάρλεμ. Η μαύρη ανώνυμη υπηρέτρια που ποζάρει δίπλα στην ολόγυμνη «Ολυμπία» του Μανέ ταυτοποιήθηκε ως Λορ. Η Mαντλέν, ο Ζοζέφ, η Ασπασία, η Κάρμεν Λαένς, η Αϊσά, πολλές γυναίκες και πολλοί άντρες μαύροι ή μιγάδες συνεργάστηκαν με ζωγράφους, γλύπτες και φωτογράφους που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη μεγάλη ιστορία της πρωτοπορίας.
Τα μοντέλα των καλλιτεχνών και οι προσωπικότητες του κόσμου του θεάματος, όπως η Ζοζεφίν Μπέικερ, συμμετέχουν ενεργά στην παρισινή καλλιτεχνική ζωή. Από την άγνοια μέχρι την αναγνώριση, καμία άλλη έκθεση δεν έχει προβάλει αυτή τη μακρά διαδικασία συνεργασίας μοντέλου και καλλιτέχνη, που ενώθηκαν σε μια κοινή προσπάθεια για να επιτύχουν έναν κεντρικό διάλογο στις εικαστικές τέχνες και για να υποστηρίξουν τον εκδημοκρατισμό των τεχνών.
Ζωγράφοι που αγάπησαν τη γεωμετρία
Πολιτιστικό γεγονός είναι η έκθεση-αφιέρωμα στον κυβισμό, που παρουσιάζει το Κέντρο Πομπιντού, με στόχο να προσφέρει ευρύ πανόραμα της έκφρασης ενός εικαστικού κινήματος που σημάδεψε την ιστορία της σύγχρονης τέχνης.
Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τον κυβισμό στη Γαλλία μετά το 1953 εκφράζει με την πρωτοτυπία της τη θέληση των οργανωτών να επεκτείνουν και σε άλλους καλλιτέχνες το εικαστικό όραμα που επικεντρώθηκε παραδοσιακά στους δύο εμπνευστές του κινήματος, τον Ζορζ Μπρακ και τον Πάμπλο Πικάσο.
Αυτοί οι πρωτοπόροι εμπιστεύτηκαν τις πειραματικές και καινοτόμες δημιουργίες τους στην γκαλερί ενός νεαρού και άγνωστου εμπόρου τέχνης, του Ντανιέλ-Ανρί Κανβάιλερ, ενώ φημισμένοι καλλιτέχνες όπως ο Φράνσις Πικαμπιά, ο Ρομπέρ και η Σόνια Ντελονέ εξασφάλισαν την προβολή του κινήματος από γνωστούς κριτικούς, με τη συμμετοχή τους σε μεγάλες εκθέσεις του Παρισιού.
Η έκθεση του Κέντρου Πομπιντού που έχει τίτλο «Ο κυβισμός 1907-1917» προβάλλει τον πλούτο, την εφευρετικότητα και την αφθονία αυτού του κινήματος. Επισημαίνεται ότι ο κυβισμός δεν περιορίζεται μόνο στη γεωμετρία των μορφών και στην απόρριψη της κλασικής αναπαράστασης. Η ριζοσπαστική έρευνα και η δημιουργική ενέργεια των εκπροσώπων του τους τοποθετεί στην πηγή της σύγχρονης τέχνης.
Στη διαδρομή τους στην έκθεση, οι επισκέπτες μπορούν να δουν αριστουργήματα, έργα γνωστά και έργα άγνωστα που εκτίθενται για πρώτη φορά στη Γαλλία. Προβάλλονται επίσης σημαντικά έργα που δείχνουν πώς γεννήθηκε και εξελίχθηκε η εικαστική έκφραση του κυβισμού.
Οι οργανωτές της έκθεσης επισημαίνουν ιδιαίτερα το πιο επαναστατικό εύρημα του κυβισμού, το χαρτί για τα κολάζ. Αρκετά εκθέματα δείχνουν τη σημασία και το κύρος της κυβιστικής έκφρασης στην πολιτιστική ζωή. Το αφιέρωμα περιλαμβάνει βιβλία και συγγράμματα. Προβάλλονται οι δεσμοί του κινήματος με το λογοτεχνικό περιβάλλον και μια ειδική αίθουσα είναι αφιερωμένη στους κριτικούς και τους ποιητές. Απεικονίζονται με εντυπωσιακά πορτρέτα ο Mαξ Ζακόμπ, η Μαρί Λορενσίν και εκτίθεται το πορτρέτο του Απολινέρ που ζωγράφισε ο Πικάσο.
Στην ιστορία των καλών τεχνών ο κυβισμός θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά καλλιτεχνικά κινήματα της ζωγραφικής και της γλυπτικής στην Ευρώπη του 20ού αιώνα. Αναπτύχθηκε κυρίως χάρη σε δύο διάσημους ζωγράφους, τον Πάμπλο Πικάσο και τον Ζορζ Μπρακ.
Ακολούθησαν και άλλοι φημισμένοι καλλιτέχνες όπως ο Ζαν Μετζινγκέρ, ο Αλμπερτ Γκλέιζ, ο Ρομπέρ Ντελονέ, ο Ανρί Λε Φοκονιέ και ο Φερνάν Λεζέ. Την περίοδο 1907-1912 ο κυβισμός βρίσκεται στην κορύφωσή του. Ακολουθεί ο «συνθετικός κυβισμός» το 1912. Η τάση αυτή σημαδεύεται από τα κολάζ του Ζορζ Μπρακ.
Μετά από μια παύση κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο «συνθετικός κυβισμός» ανθεί ξανά το 1917 και μέχρι τη δεκαετία του 1920. Με την άφιξη της αφηρημένης τέχνης και του σουρεαλισμού, αρχίζει να οπισθοχωρεί. Ωστόσο, παράλληλα με τα νέα τους έργα τέχνης, ο Πικάσο, ο Μπρακ, ο Γκλέιζ, ο Μετζινγκέρ επιστρέφουν κατά περιόδους στον κυβισμό.
Η ζωγραφική είναι πιο γνωστή στον κυβισμό αλλά η γλυπτική έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του κινήματος. Μετά τον Πικάσο, ο οποίος είναι και ο πρωτοπόρος της κυβιστικής γλυπτικής, από το 1909 ακολουθούν σημαντικοί γλύπτες όπως ο Ζακ Λιπσίτζ, ο Χένρι Λόρενς, ο Ρεϊμόν Ντουσάν-Βιγιόν, ο Οσίπ Ζάντκιν.
Η έκθεση του Κέντρου Πομπιντού, που θα διαρκέσει μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου, εκφράζει την ιστορική σημασία ενός κινήματος που ανέτρεψε την κλασική έκφραση και άνοιξε τον δρόμο στην ευρωπαϊκή εικαστική πρωτοπορία.
Οι χρωματικές εκρήξεις του Μιρό
Μια εκπληκτική έκθεση-αφιέρωμα στον μεγάλο ζωγράφο της Καταλονίας, Xουάν Μιρό, παρουσιάζει αυτήν την εποχή (έως τις 4 Φεβρουαρίου) το παρισινό Μουσείο Γκραν Παλέ. Η έκθεση έχει τίτλο «Μιρό, αυτό είναι το χρώμα των ονείρων μου».
Περιλαμβάνει 150 έργα που προέρχονται από φημισμένα μουσεία της Ευρώπης, της Αμερικής, από μεγάλες συλλογές. Το μουσείο είχε τη φιλοδοξία να αποτίσει φόρο τιμής σε έναν καλλιτέχνη ο οποίος υπήρξε πρωτοπόρος του μοντερνισμού.
Ο Μιρό (1893-1983) γεννήθηκε στη Βαρκελώνη. Σε ηλικία 14 ετών φοίτησε στην Εμπορική Σχολή και παράλληλα παρακολουθούσε κρυφά μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών και αργότερα στην Ακαδημία Galí, μέχρι το 1915. Το 1920 μετακόμισε στο Παρίσι, συμμετείχε στους καλλιτεχνικούς κύκλους, γνώρισε τα πρωτοποριακά ρεύματα. Το 1921 πραγματοποιήθηκε η πρώτη ατομική του έκθεση στο Παρίσι. Το 1975 δημιουργήθηκε το Ιδρυμα Juan Miro στο Κέντρο Σπουδών Σύγχρονης Τέχνης στη Βαρκελώνη.
Η έκθεση ξεκινάει με την περίοδο του φωβ, του κυβισμού, του ντανταϊσμού. Ακολουθεί η εποχή του σουρεαλισμού, ένα καλλιτεχνικό ρεύμα που επέτρεψε στον Μιρό να εφεύρει τον δικό του ποιητικό κόσμο, μια προσωπική του έκφραση. Τα γόνιμα εικαστικά ρεύματα ωθούν τον καλλιτέχνη να εξερευνήσει νέες τάσεις.
Προβάλλει μια παλέτα φλογερών χρωμάτων, συνδέει τα έργα του με ποιητικά κείμενα, με λέξεις και δημιουργεί ασυνήθιστες νέες εικόνες. Τα έργα του δεν εντάσσονται ούτε στην αφηρημένη τέχνη ούτε στην εικονιστική έκφραση. Είναι μια ποιητική διαδρομή που εισάγει πλούσιες εικαστικές καινοτομίες. Η τέχνη του αντλεί τις πηγές της από τη ζωτικότητα της καθημερινής ζωής και ανθεί σε έναν φανταστικό κόσμο.
Τα όνειρα του καλλιτέχνη καταλαμβάνουν ένα προνομιούχο μέρος στο έργο του. «Μου χρειάζεται ένα σημείο εκκίνησης, ακόμη και ένας κόκκος σκόνης ή μια έκρηξη φωτός, αυτά με κεντρίζουν. Βλέπω ένα αντικείμενο και με κάνει να σκεφτώ κάτι άλλο. Ετσι, ένα κομμάτι σύρμα μπορεί να μου δημιουργήσει έναν ολόκληρο κόσμο», εξηγούσε ο Mιρό.
Η άνοδος του φασισμού τη δεκαετία του 1930 ωθεί τον Μιρό να στρατευτεί σε έναν ατελείωτο αγώνα για ελευθερία. Τα «άγρια» έργα του απεικονίζουν την παράξενη και γιγάντια δύναμη που κυριαρχεί μέσα του αυτές τις στιγμές της ακραίας έντασης.
Τη δεκαετία του 1940 δημιουργεί έργα με θέμα τους αστερισμούς σε μια σειρά από μικρούς πίνακες, ανοίγοντας έναν διάλογο με τα ανεκπλήρωτα όνειρα. Μετασχηματίζει τον κόσμο με τη φαινομενική απλότητα των μέσων που χρησιμοποιεί. Είτε πρόκειται για το σημάδι που αφήνει μια σταγόνα νερού, μια εύθραυστη γραμμή επάνω στον καμβά, μια γραμμή στη γη που παντρεύεται με τη φωτιά, ένα ασήμαντο γεγονός γίνεται φανταστική εικόνα.
Από αυτές τις εκπληκτικές συνδέσεις και τους ασυνήθιστους «γάμους» δημιουργεί ένα σύμπαν ποιητικών μεταμορφώσεων που αναζωογονεί. «Για εμένα, ένας πίνακας πρέπει να είναι σαν σπινθήρας. Θα πρέπει να θαμπώνει, σαν την ομορφιά μιας γυναίκας ή ενός ποιήματος», τόνιζε ο Μιρό.
Οι τελευταίες αίθουσες της έκθεσης είναι αφιερωμένες στα ύστατα είκοσι πέντε χρόνια της δημιουργίας του που ζωγραφίζει έργα μεγάλων διαστάσεων. Το κενό εισβάλλει στους πίνακές του. Αναπτύσσει μια νέα ενέργεια με σημάδια και σχήματα.
Οι πίνακές του δείχνουν την εκπληκτική δημιουργία ενός καλλιτέχνη που διερεύνησε σε όλη του τη ζωή την ευτυχισμένη αντιπαράθεση μεταξύ του πραγματικού και του εξωπραγματικού. Στο τελευταίο του έργο το μαύρο αναδύεται σαν νέα δύναμη. Το τραγικό αγγίζει πάντα την ελπίδα. Ετσι, ο Mιρό αποχαιρετά τη ζωή, για να εισχωρήσει στον ονειρικό του κόσμο.
Τα χρώματα της οδύνης και της γαλήνης
Μια εξαιρετική έκθεση παρουσιάζει το παρισινό Μουσείο Ορσέ, με ένα εντυπωσιακό αφιέρωμα στα έργα που δημιούργησε στις αρχές του 20ού αιώνα ο Πικάσο. Η έκθεση (μέχρι τις 6 Ιανουαρίου) περιλαμβάνει έναν μεγάλο αριθμό έργων που ο καλλιτέχνης εκπόνησε στη νεανική του ηλικία.
Τα έργα της περιόδου αυτής, που βλέπουμε σπάνια, συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά χάρη στη συνεργασία του παρισινού Μουσείου Πικάσο με το Μουσείο Πικάσο της Βαρκελώνης και άλλα μεγάλα μουσεία. Περισσότερα από 300 έργα παρουσιάζονται σε 16 αίθουσες, μεταξύ αυτών 80 πίνακες, 150 σχέδια, 15 γλυπτά, 20 εκτυπώσεις. Ντοκουμέντα από αρχεία, φωτογραφίες, χειρόγραφα της αλληλογραφίας του Πικάσο, εμπλουτίζουν την κατανόηση της συναρπαστικής καλλιτεχνικής διαδρομής του ζωγράφου.
Η έκθεση «Πικάσο μπλε και ροζ» στο Musée d' Orsay εκφράζει την επιθυμία να ενταχθεί η δημιουργία της νεανικής περιόδου του Πικάσο στο εικαστικό ρεύμα της εποχής. Ο καλλιτέχνης ξεκίνησε την εικαστική διαδρομή του με κλασική ζωγραφική. Αναγνωρίστηκε πολύ νωρίς για το ταλέντο του και στη συνέχεια στράφηκε προς τον κυβισμό.
Το 1900, σε ηλικία δεκαοχτώ ετών, ο Πάμπλο ήταν διχασμένος ως προς το ύφος έκφρασής του. Δημιούργησε κλασικούς πίνακες για να ικανοποιήσει τον πατέρα του, καθηγητή ζωγραφικής ο οποίος ονειρευόταν ακαδημαϊκή σταδιοδρομία για τον γιο του. Παράλληλα, εκφράστηκε και με πιο προσωπικά έργα που του ενέπνευσε η συναναστροφή του με την εικαστική πρωτοπορία της Βαρκελώνης.
Ο Πικάσο δέχτηκε την πρόσκληση της παρισινής Διεθνούς Εκθεσης του 1900 για να εκπροσωπήσει τη χώρα του στο ισπανικό περίπτερο. Με την άφιξή του στη γαλλική πρωτεύουσα για πρώτη φορά, ξεκινάει μια περίοδο έντονης και καρποφόρας δημιουργίας που σηματοδοτεί τη γέννηση της καλλιτεχνικής του ταυτότητας.
Το 1904 εγκαθίσταται πλέον στο Παρίσι. Την περίοδο 1900-1906, όταν ο Πάμπλο ήταν σε ηλικία 19 έως 25 ετών, η δημιουργία του χαρακτηριζόταν από μεγάλη ποικιλία και από τα έργα του «μπλε» και «ροζ». Στη σύντομη αυτή περίοδο ψάχνεται, αναζητά το στιλ του. Δημιουργεί πολυάριθμα αριστουργήματα, που εμπνέονται από τα έργα μεγάλων κλασικών ζωγράφων, ενώ οι προσωπικές του αναζητήσεις τον οδηγούν προς την πρωτοπορία.
Η ζωή και ο θάνατος, το σεξ, σκηνές της παρισινής ζωής, οι παριζιάνικες νύχτες, η φιγούρα του μελαγχολικού Αρλεκίνου είναι τα θέματα που κυριαρχούν στη ζωγραφική του Πικάσο. Η «μπλε περίοδος» ανταποκρίνεται σε μια εποχή όπου ο ζωγράφος προσεγγίζει σκοτεινά και οδυνηρά θέματα. Το μπλε είναι το χρώμα που εκφράζει τις υπαρξιακές αναζητήσεις του μετά το δράμα του θανάτου το 1901 του αχώριστου συντρόφου του, Κάρλος Κασαχέμας, με τον οποίο είχε μοιραστεί το εργαστήριό του.
Ο φίλος του αυτοκτόνησε σε ένα καφενείο βιώνοντας έναν δυστυχισμένο έρωτα. Ο Πικάσο ομολόγησε στον βιογράφο του: «Με τον θάνατο του Κασαχέμας άρχισα να ζωγραφίζω σε μπλε χρώμα». Ο θάνατος του φίλου του τον συγκλόνισε και εισέβαλε στη ζωγραφική του. Το αποκορύφωμα της «μπλε περιόδου» είναι ο μνημειώδης πίνακάς του «Η ζωή», που εκφράζει την αλληγορία του κύκλου της ζωής.
Ομως, στη μέση της «μπλε περιόδου», προβάλλει σιγά σιγά λίγο ροζ. Το 1904, το μπλε σταδιακά θα εξαφανιστεί για να αφήσει χώρο στο ροζ, στο μπεζ, στην ώχρα. Το 1905, ο Πικάσο φαίνεται να γαληνεύει. Είναι ερωτευμένος με τη Φερνάντα Ολιβιέ, συζεί μαζί της. Οι αποχρώσεις ροζ και μπεζ έχουν αντικαταστήσει το μπλε και κυριαρχούν στον νέο κύκλο «Ακροβάτες». Ο πόνος είχε φύγει, αλλά η ατμόσφαιρα είναι πάντα μελαγχολική και σιωπηλή.
Το σώμα γίνεται γλυπτό, εύρωστο, όπως η σιλουέτα του άνδρα που δεσπόζει στον πίνακα «Ακροβάτης με την μπάλα». Το 1906 ζωγραφίζει τον πίνακα «Αγόρι που οδηγεί ένα άλογο», αριστουργηματικό και μυστηριώδες έργο. Ο Πικάσο δοκίμασε στην αρχή της καριέρας του διάφορες εικαστικές τάσεις μέχρι να βρει το δικό του στιλ που τον οδήγησε στην επανάσταση του κυβισμού.
Οταν τα αγάλματα πήραν χρώμα
Μια ωραία και γοητευτική έκθεση παρουσιάζει το παρισινό Μουσείο του Ορσέ αυτή την εποχή, με θέμα την πολύχρωμη γλυπτική, μια εικαστική έκφραση άγνωστη σχεδόν στο πλατύ κοινό.
Τα εκθέματα είναι πρωτότυπα, παράδοξα. Τα χρωματιστά αγάλματα δίνουν μια αίσθηση ανάλαφρη, ευχάριστη, ρομαντική, θέλγουν το κοινό και τους τουρίστες.
Η έκθεση είναι ένα από τα αξιοθέατα στη γαλλική πρωτεύουσα, τους καλοκαιρινούς μήνες. Τα ΜΜΕ τονίζουν «Μη χάσετε αυτό το γονός».
Ο τίτλος του αφιερώματος είναι «Με χρώματα. Η πολύχρωμη γλυπτική στη Γαλλία 1850 – 1910». Η έγχρωμη γλυπτική αποτελεί μια εφήμερη τάση στις εικαστικές τέχνες. Ηταν ένα πρωτοποριακό ρεύμα, ένα είδος επανάστασης απέναντι στα καθιερωμένα.
Μέχρι το 1850, τα μόνα αποδεκτά χρώματα για τα αγάλματα ήταν το λευκό μάρμαρο ή οι μονόχρωμες πατίνες του χαλκού. Αλλά η ανακάλυψη από τους καλλιτέχνες της πολύχρωμης αρχαίας αρχιτεκτονικής και γλυπτικής προκάλεσε επανάσταση. Eντονες ήταν οι αντιδράσεις.
Ωστόσο, οι αντιπαραθέσεις είχαν αποτέλεσμα να εξελιχθούν οι απόψεις και να διευρυνθεί η εικαστική έκφραση πέρα από τα ταμπού.
Το ζήτημα της εφαρμογής του χρώματος στη σύγχρονη γλυπτική προκάλεσε έντονες συζητήσεις. Από τη δεκαετία του 1850, πρωτοποριακοί γλύπτες, όπως ο Σαρλ Κορντιέρ, πρόβαλαν την πολυχρωμία στη γλυπτική ως καλλιτεχνική τους ταυτότητα.
Μόλις εξασθένησαν οι αντιπαραθέσεις, το χρώμα επιβάλλεται, χάρη στον διακοσμητικό του χαρακτήρα και θριαμβεύει από τη δεκαετία του 1880 με την επίδραση του συμβολισμού και της Art Nouveau.
Η ποικιλία των χρησιμοποιούμενων υλικών δείχνει μια νέα ραφινάτη τεχνική, που ορισμένες φορές οδηγεί σε εκπληκτικά αισθητικά αποτελέσματα.
Στην έκθεση βλέπουμε χρωματιστά κερώματα και μαρμάρινα γλυπτά, επιχρυσωμένα και ασημένια χάλκινα, γλυπτά με σμάλτο, με συγκόλληση του γυαλιού.
Οι τεχνικές αυτές συνιστούν μια καινούργια έκφραση στη γαλλική γλυπτική και μαρτυρούν τους τολμηρούς πειραματισμούς των καλλιτεχνών στο τέλος του 18ου αιώνα.
Τα χρώματα παίζουν σημαντικό ρόλο στην αναπαράσταση, ζωντανεύουν τις γλυπτές φιγούρες και δημιουργούν την αυταπάτη της ζωής, οι ημίγυμνες καλλονές που βλέπουμε στην έκθεση είναι προκλητικές.
Εκείνη την εποχή, σκάνδαλο προκάλεσε ένα τολμηρό χρωματιστό γλυπτό του Ντεγκά, που αναπαριστά μια μικρή χορεύτρια δεκατεσσάρων ετών.
Η έκθεση παρουσιάζει σε τρεις αίθουσες εκατό γλυπτά που προέρχονται από τη σημαντική συλλογή έργων του Μουσείου Oρσέ. Πρόκειται για ένα επιλεκτικό πανόραμα χρωματιστών γλυπτών, που αντιπροσωπεύουν αυτή την πολύ ιδιαίτερη πτυχή της τέχνης.
Info: διάρκεια έως 9 Σεπτεμβρίου
Ντιζάιν αλά γαλλικά
Μια εντυπωσιακή αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στις δημιουργίες καλλιτεχνών που ανανέωσαν το γαλλικό ντιζάιν παρουσιάζει το Κέντρο Πομπιντού, με τίτλο «UAM. Mια Σύγχρονη Περιπέτεια». Η έκθεση προβάλλει το μεγαλύτερο κίνημα στην ιστορία της τέχνης του 20ού αιώνα, την «Ενωση Σύγχρονων Καλλιτεχνών» (UAM - Union of Modern Artists, 1929-1958). Το σημαντικό ρεύμα σημάδεψε την εξέλιξη του ευρωπαϊκού μοντερνισμού, συνέβαλε στο να καταστεί το Παρίσι διεθνής πρωτεύουσα της πρωτοπορίας, προώθησε τη βιομηχανοποίηση έργων που αφορούν το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής.
Το αφιέρωμα περιλαμβάνει 780 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, αρχιτεκτονικής, φωτογραφίες, αφίσες, διακόσμηση, αντικείμενα ντιζάιν, υφάσματα, κοστούμια, κοσμήματα, με εμβληματικές υπογραφές των: Le Corbusier, Mallet-Stevens, Eileen Gray, Charlotte Perriand, René Herbst, Pierre Chareau κ.ά. Ολες οι μορφές της τέχνης διασταυρώνονται στην έκθεση του Κέντρου Πομπιντού.
Το κίνημα UAΜ ήταν το αντίστοιχο του Bauhaus στη Γερμανία ή του De Stijl στην Ολλανδία και στο Βέλγιο. Ηταν μια καλλιτεχνική πρωτοβουλία που προωθούσε την εκβιομηχάνιση και επεδίωκε τον εκδημοκρατισμό της αγοράς έργων. Οι καλλιτέχνες άρχισαν να χρησιμοποιούν υλικά από τη βιομηχανία (γυαλί, μέταλλα), σε μαζική παραγωγή, με μείωση του κόστους.
Σε συγκεκριμένους τομείς σχεδιασμού, η UAM επηρέασε τη γαλλική δημιουργία. Τα αντικείμενα και τα έπιπλα έχουν τώρα φόρμες ελαφρές, ευέλικτες, είναι λειτουργικά και κομψά. Τραπέζια, καρέκλες, πολυθρόνες, ντουλάπια, φωτιστικά σχεδιάστηκαν έτσι ώστε να δημιουργούν ένα περιβάλλον, ευάερο, μοντέρνο, φωτεινό.
Η «Ενωση Σύγχρονων Καλλιτεχνών UAM» δημιουργήθηκε το 1929 και περιλάμβανε 170 μέλη, μεταξύ των οποίων βρίσκονταν διάσημοι καλλιτέχνες. Οι πρώτες εκθέσεις της ομάδας το 1930 και το 1933 είχαν σημαντική απήχηση και έφεραν ανανέωση στη δημιουργία. Το 1934, η UAM δημοσίευσε το μανιφέστο «για τη μοντέρνα τέχνη ως δημιουργία της σύγχρονης ζωής».
Οι καλλιτέχνες υποσχέθηκαν να «δημιουργούν πεισματικά νέες φόρμες χωρίς να κοιτάζουν πίσω». Τα μέλη της πρόβαλλαν τα ανθρωπιστικά και σοσιαλιστικά ιδεώδη. Στόχος τους ήταν επίσης η βελτίωση του περιβάλλοντος, η διαβίωση σε φωτεινούς και υγιείς εσωτερικούς χώρους, που να καθαρίζονται εύκολα. Τα κομμάτια που απαρτίζουν έπιπλα έπρεπε να μεταφέρονται εύκολα και να είναι λειτουργικά, για να μειωθεί ο χρόνος κατασκευής και το κόστος συντήρησης. Η ομάδα UAM διέσχισε τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο διατηρώντας τους στόχους της κατασκευής με γρήγορη συνεχή παραγωγή και μικρό κόστος.
Το 1944 σε γενική συνέλευση προσδιορίστηκε ένα σχέδιο δράσης. Αρχιτέκτονες, μηχανικοί, σχεδιαστές, προσέγγισαν το υπουργείο Ανασυγκρότησης και Πολεοδομίας για να προτείνουν μεγάλα έργα. Το 1949 συγκροτήθηκε ο κλάδος παραγωγής «χρήσιμα έπιπλα», ενώ η έκθεση των «Οικιακών Τεχνών» είχε εξαιρετική επιτυχία.
Η διακόσμηση αναγνωρίζεται τότε ως τέχνη. Μετά από αυτήν την εξέλιξη, τα μέλη της UAM ανεξαρτητοποιήθηκαν. Ο καθένας πήρε τον δικό του δρόμο. Η Ενωση διαλύθηκε το 1958, αλλά η επίσημη διάλυσή της δεν αναχαίτισε την επίδραση των καλλιτεχνών που συμμετείχαν σε μια συλλογική προσπάθεια. Η UAM καθιέρωσε διεθνώς την ποιότητα του γαλλικού ντιζάιν.
Το Κέντρο Πομπιντού προσφέρει στο πλατύ κοινό με την έκθεση «UAM», που θα διαρκέσει έως τις 27 Αυγούστου, τη δυνατότητα να γνωρίσει τη «Σύγχρονη Περιπέτεια» μεγάλων δημιουργών του 20ού αιώνα, οι οποίοι προώθησαν την πρωτοπορία και διεύρυναν τα σύνορα των καλών τεχνών.
Τα νούφαρα που άνθισαν στη Νέα Υόρκη
Για την εκατοστή επέτειο από τη δημιουργία του αριστουργηματικού έργου του Κλοντ Mονέ, «Νoύφαρα», το παρισινό Μουσείο Ορανζερί παρουσιάζει την έκθεση «Νυμφαία-Αμερικανική αφαίρεση και το τελευταίο έργο του Mονέ».
Η έκθεση αυτή (μέχρι 20 Αυγούστου) μάς δίνει την ευκαιρία να ανακαλύψουμε πώς ο σπουδαίος Γάλλος ζωγράφος συνέβαλε στην εξέλιξη του ρεύματος της αφαίρεσης στο δεύτερο ήμισυ του εικοστού αιώνα.
Η αποκάλυψη της συγγένειας των Αμερικανών ζωγράφων με την εικαστική έκφραση του Μονέ ξεκίνησε το 1955. Ο Aλφρεντ Μπαρ, διευθυντής του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη, που ενδιαφερόταν για τις πρωτοποριακές τάσεις, εισήγαγε στις συλλογές του μουσείου ένα έργο από τη σειρά «Νούφαρα» του Κλοντ Moνέ.
Οι Αμερικανοί καλλιτέχνες ανακαλύπτουν έτσι το μεγαλείο του έργου του Γάλλου ζωγράφου και τη ρευστότητα της εικονογραφικής αφήγησής του. Εκείνη την εποχή, η αμερικανική τέχνη διανύει μια τάση αναζήτησης και εκφράζεται με κλασικά πορτρέτα και τοπία, πριν εισβάλει δυναμικά στον εικαστικό χώρο η επανάσταση της pop art.
Το έργο του Μονέ εισάγεται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης την κατάλληλη στιγμή και προκαλεί ένα σοκ σε πολλούς νέους Αμερικανούς ζωγράφους. Για τους καλλιτέχνες της Νέας Υόρκης ο Μονέ με το έργο του δημιουργεί «μια γέφυρα μεταξύ του νατουραλισμού, της πρωτοπορίας του ιμπρεσιονισμού και της αφηρημένης τέχνης». Τα έργα του τοποθετούνται σε παραλληλισμό με τους πίνακες του Πόλοκ.
Η θετική υποδοχή του Μονέ συμπίπτει με την είσοδο στα μουσεία του κινήματος του αμερικανικού «αφηρημένου εξπρεσιονισμού».
Το 1956, ο κριτικός Λουίς Φινκελστέιν εφηύρε τον όρο «αφηρημένος ιμπρεσιονισμός» για να προβάλει ένα καλλιτεχνικό ρεύμα νέων Αμερικανών ζωγράφων, που ενδιαφέρονται πολύ για τον Moνέ, αλλά θέλουν να πάνε ακόμα πιο πέρα από τον άρχοντα του Ζιβερνί.
Ποια είναι η θέση του Moνέ στην εξέλιξη της αμερικανικής τέχνης; Η έκθεση του παρισινού Μουσείου Ορανζερί επιδιώκει να μας δώσει μια απάντηση, επισημαίνοντας ότι ένας Γάλλος ζωγράφος επηρέασε σημαντικά την αμερικανική ζωγραφική της Σχολής της Νέας Υόρκης.
Στην έκθεση του Ορανζερί παρουσιάζονται τα αριστουργήματα της σειράς «Νούφαρα» που απεικονίζουν την οργιαστική φύση, τον κήπο του Μονέ στο Ζιβερνί με τα πιο διάσημα νούφαρα στον κόσμο.
Σε παραλληλισμό εκτίθενται έργα Αμερικανών καλλιτεχνών που έχουν κοινά στοιχεία με τον Γάλλο ζωγράφο παρά τις διαφορές στην τεχνοτροπία: Jackson Pollock, Mark Rothko, Barnett Newman, Clyfford Still, Helen Frankenthaler, Morris Louis, Philip Guston, Joan Mitchell, Mark Tobey, Sam Francis, Jean-Paul Riopelle, Ellsworth Kelly.
Οι πίνακες που βλέπουμε στην έκθεση διαπνέονται από μια αίσθηση «δόνησης». Ο Μονέ και ο Πόλοκ αναζητούν την ανάλαφρη απεικόνιση της ζωής.
Σε όλους είναι κοινή η δύναμη του χρώματος όπως και κοινή η πρόθεση να εξυμνήσουν τη φύση με τρυφερότητα και ευαισθησία. Αλλά υπάρχει και ένα ακόμα κοινό σημείο.
Αν ο Γάλλος ιμπρεσιονιστής θέλησε πάνω από όλα να αποδώσει με έξαρση τις εικόνες της φύσης, ένιωθε επίσης στο τέλος της ζωής του την ανάγκη να εκφράσει στους πίνακές του έναν ευρύτερο πνευματικό συλλογισμό.
Αυτή την ενδόμυχη τάση εκφράζουν και οι Αμερικανοί «αφηρημένοι ιμπρεσιονιστές» προβάλλοντας στα έργα τους τη «λυρική αφαίρεση». Το φως σαν να προέρχεται από το βάθος του πίνακα.
Μηχανές με... ταλέντο
Η εντυπωσιακή έκθεση στο παρισινό μουσείο περιλαμβάνει έργα τέχνης από λογισμικό ηλεκτρονικών υπολογιστών και προγράμματα που τείνουν να αντικαταστήσουν το χέρι του καλλιτέχνη
Παρίσι
Μία εκπληκτική έκθεση παρουσιάζει το παρισινό μουσείο Γκραν Παλέ, που απευθύνεται στο πλατύ κοινό και προσκαλεί μικρούς και μεγάλους να γνωρίσουν τα έργα που δημιουργούνται από καλλιτέχνες οι οποίοι χρησιμοποιούν τις πιο προηγμένες δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας. Ο τίτλος της έκθεσης είναι «Καλλιτέχνες και Ρομπότ». Τριάντα έργα μάς δίνουν πρόσβαση στον εμβληματικό και διαδραστικό εικονικό κόσμο, στην ευαίσθητη εμπειρία της επαυξημένης πραγματικότητας, στον ανεστραμμένο χωροχρόνο.
Σε μια όλο και περισσότερο μηχανοποιημένη κοινωνία, οι καλλιτέχνες ενδιαφέρονται πολύ για τα ρομπότ, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη αναστατώνει τη ζωή των ανθρώπων και επίσης επιδρά στις συνθήκες της δημιουργίας του έργου τέχνης, ως προς την παραγωγή, την έκθεση, την προβολή, τη διατήρηση, την απήχηση.
Ακόμα και στις προϊστορικές σπηλιές οι καλλιτέχνες ήξεραν πώς να χρησιμοποιούν τα εργαλεία και τις τεχνικές του περιβάλλοντός τους. Το έργο των σύγχρονων καλλιτεχνών είναι ακόμα πιο εκπληκτικό, γιατί διαθέτουν ισχυρά λογισμικά μέσα που δίνουν όλο και πιο μεγάλη αυτονομία, ευρύτερη ικανότητα δημιουργίας για να παράγουν σχήματα επ’ άπειρον. Η αλληλεπίδραση μέσων έκφρασης αλλάζει συνεχώς το παιχνίδι.
Τεράστια επιτυχία έχει η έκθεση «Καλλιτέχνες και Ρομπότ», εντυπωσιάζει η κοσμοσυρροή. Είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται στο Παρίσι από ένα μεγάλο μουσείο (μέχρι τις 9 Ιουλίου) ένα αφιέρωμα στα έργα πρωτοπόρων καλλιτεχνών που χρησιμοποιούν την ψηφιακή τεχνολογία.
Μηχανές δημιουργίας είναι τα έργα που βλέπουμε. Είκοσι καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις προέρχονται από συλλογές μουσείων σε όλο τον κόσμο. Είναι έργα που δημιουργήθηκαν μεταξύ 1989 και 2017 από λογισμικό ηλεκτρονικών υπολογιστών και από κατασκευασμένα ρομπότ, προγραμματισμένα και εγκατεστημένα από καλλιτέχνες δεκατριών εθνικοτήτων.
Η έκθεση περιλαμβάνει τρία τμήματα. Πρώτο θέμα, «η μηχανή ως μέσο δημιουργίας». Τα ρομπότ είναι ενεργά και ορισμένες κινήσεις τους σε μίμηση του ζώου ή του ανθρώπου ξαφνιάζουν. Στο δεύτερο τμήμα παρουσιάζεται «το προγραμματισμένο έργο».
Το ρομπότ γίνεται αόρατο, ο υπολογιστής και το αλγοριθμικό πρόγραμμά του ενσωματώνουν το έργο. «Ολη η τεχνογνωσία εξαφανίζεται υπέρ της μαγείας των μορφών που δημιουργούνται ώς το άπειρο και οι οποίες αλλάζουν σύμφωνα με τις κινήσεις του σώματος των θεατών». Στο τρίτο τμήμα «το ρομπότ χειραγωγείται». Το ρομπότ είναι όλο και πιο έξυπνο και ενεργό, μέχρι που θα μπορούσε όχι μόνο να ανταγωνιστεί τον άνθρωπο αλλά και να τον «εμπλουτίσει» ή να συγχωνευτεί με αυτόν.
Το αφιέρωμα προβάλλει ιδιαίτερα τον Ιάννη Ξενάκη. Πολύμορφα είναι τα εκθέματα. Πίνακες ζωγραφικής, γλυπτά, κινητά τηλέφωνα, βίντεο, κινηματογράφος, μουσική – όλες οι δημιουργίες που παρουσιάζονται στην έκθεση είναι το αποτέλεσμα συνεργασιών μεταξύ καλλιτεχνών και ρομποτικών προγραμμάτων που εφευρέθηκαν και έχουν τεθεί στην υπηρεσία της τέχνης.
Η έκθεση διερευνά, επίσης, μια νέα πτυχή της εικαστικής δημιουργίας, την κυριαρχία της υψηλής τεχνολογίας, την ανάπτυξη της τεχνητής φαντασίας. Τίθεται το ερώτημα αν μπορεί ένα μηχάνημα να είναι σε ισότητα με έναν καλλιτέχνη. Μπορεί ένα ρομπότ να αντικαταστήσει έναν ζωγράφο ή έναν γλύπτη;
Σε ποιον βαθμό μπορεί κανείς να μιλήσει για τεχνητή δημιουργικότητα; Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ζωγράφισε πολλά «όνειρα» με μηχανήματα: πλωτό παλάτι, ελικόπτερο, δεξαμενή, βιομηχανικό αργαλειό. Σήμερα, τα προγράμματα των ηλεκτρονικών υπολογιστών δεν είναι μόνο έξυπνα, αλλά και οντότητες που δημιουργούν γενετικές φόρμες, νέες φιγούρες που ωθούν σε διερεύνηση, σκέψη, ενόραση.
«Η Αφροδίτη της Μήλου κρατούσε το χρυσό μήλο του Πάρη»
ΠΑΡΙΣΙ
H εφημερίδα Le Monde δημοσιεύει άρθρο της Emmanuelle Jardonnet, με τίτλο: «Fontainebleau, πρωτεύουσα της Ιστορίας της Τέχνης για τρεις μέρες». Το 8ο Φεστιβάλ Ιστορίας της Τέχνης πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο με θέμα «το όνειρο» και με τιμώμενη χώρα την Ελλάδα.
Αναφέρει, μεταξύ άλλων, η εφημερίδα: «Μετά τον Jeff Koons το 2017, ο Jean-Michel Othoniel προσκλήθηκε να ανοίξει την 8η έκδοση του Φεστιβάλ, που συνδιοργανώθηκε από το INHA [Εθνικό Ινστιτούτο Ιστορίας της Τέχνης], το υπουργείο Πολιτισμού και το κάστρο του Φοντενεμπλό, στο μικρό δημοτικό θέατρο, με θέα το κάστρο, το οποίο ήταν κατάμεστο για άλλη μια φορά».
«Είναι σημαντικό να ανοίξουμε με έναν καλλιτέχνη, απλά για να θυμηθούμε ότι η Ιστορία της Τέχνης δεν είναι ένα νεκρό πράγμα... Φυσικά, επιλέγουμε πάντα έναν καλλιτέχνη που έχει μια ισχυρή σχέση με την τέχνη του παρελθόντος», σχολιάζει ο Eric de Chassey, διευθυντής του INHA.
Μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, η τιμώμενη χώρα φέτος είναι η Ελλάδα. Υπάρχει σχέση με την έκθεση, που το Λούβρο θα αφιερώσει στις πολιτιστικές σχέσεις μεταξύ Παρισιού και Αθήνας το 2021, και με εκείνη του Louvre-Lens για τον Ομηρο το 2019; Οχι, διαβεβαιώνει ο Eric de Chassey: «Η Ελλάδα παρέχει τη δυνατότητα να δοθεί μια σημαντικότερη θέση στην αρχαιότητα και στα θέματα της αρχαιολογίας, στις διασκέψεις, δείχνοντας συγχρόνως ότι η ελληνική πολιτιστική σκηνή είναι σήμερα πολύ ζωντανή».
Ο πρόεδρος και διευθυντής του Λούβρου, Jean-Luc Martinez, πιστός του Φεστιβάλ, εγκαινίασε το ελληνικό πρόγραμμα, ως ειδικός στην αρχαία ελληνική γλυπτική, με μια συναρπαστική διάλεξη με θέμα: «Η εφεύρεση ενός αριστουργήματος - Η Αφροδίτη της Μήλου στο Λούβρο».
Είναι η πιο απίστευτη ιστορία ενός γλυπτού το οποίο έγινε από τα πιο διάσημα στον κόσμο μετά την απόκτησή του από τη Γαλλία, μετά την ανακάλυψή του το 1820 σε νησί στο Αιγαίο, και στη συνέχεια εκτέθηκε στο Λούβρο, όπου έγινε ο πρώτος πρεσβευτής ενός νεαρού έθνους, που απελευθερώθηκε από τον οθωμανικό ζυγό. Το μυστήριο των χεριών του που λείπουν και έχει προκαλέσει πολλές φαντασιώσεις και συγκρούσεις λύθηκε: αυτή η Αφροδίτη κρατούσε, νικηφόρα, το χρυσό μήλο του Πάρη.
Sauver le Théâtre de "La Vieille Grille" !
La pétition est en ligne sur change.org, Vous pouvez la visualiser et la signer en cliquant ici. https://www.change.org/p/anne-quesemand-sauver-le-th%C3%A9%…
Les Amis du Théâtre de la Vieille Grille a lancé cette pétition adressée à Anne HIDALGO, Maire de Paris et à 1 autre
Il faut sauver le Théâtre de la Vieille Grille !
Le Théâtre de la Vielle Grille, situé dans le 5° arrondissement de Paris au 1 de la rue du Puits de l'Ermite, est menacé de fermeture.
Malgré le vœu très déterminé émis par Madame Florence Berthoud, Maire du V° arrondissement, que nous remercions vivement, le Conseil de Paris, sur avis négatif de la SEMAEST, a refusé d’user de son droit de préemption pour sauver le Théâtre de la Vieille Grille.
Devant l’indignation manifestée par le public, les artistes, nombre d’habitants du quartier, et sous leur amicale pression nous, collectif artistique et proches associés des gérants actuels lançons une pétition à laquelle nous vous demandons de vous associer, destinée à sauver un autre de ces « petits lieux » chargés d’histoire et de la mémoire du Cabaret Parisiende si belle et longue tradition, un « petit lieu » où débutèrent Higelin et Maurane, Coluche et Colette Magny, Brigitte Fontaine, Zouc, Rufus… et tant d’autres, morts et vifs, très vifs même à voir le renouvellement, le rajeunissement de ceux qui s’y pressent aujourd’hui.
Pouvons-nous éviter qu’une culture populaire d’exigeante qualité, en matière de théâtre, musique, littérature, soitbrutalement éliminée dans un quartier latin voué de si longtemps à la culture ?
Nous demandons expressément que le Conseil de Paris considère à nouveau cette situation, prenant en compte la nécessité de ce lieu qui contribue à faire de Paris la capitale d'une culture riche et diversifiée, lieu de partage et de convivialité, essentiel pour favoriser le "vivre-ensemble" que souhaite la Ville de Paris.
Η «αγία τριάδα» της ρωσικής πρωτοπορίας
mark_sagkal_pano_apo_tin_poli_1914_-_1918.jpg
Mαρκ Σαγκάλ, «Πάνω από την πόλη», 1914 – 1918 | Adagp, Paris 2018 Πολιτιστικό γεγονός με ιστορική διάσταση είναι η έκθεση που παρουσιάζει το Κέντρο Πομπιντού με τίτλο «Σαγκάλ, Λισίτσκι, Μαλέβιτς - Η ρωσική πρωτοπορία στο Βιτέμπσκ (1918-1922)». Το εικαστικό αυτό αφιέρωμα ανταποκρίνεται στην επιθυμία του Μαρκ Σαγκάλ, ο οποίος δήλωσε το 1973 ότι θέλει να παρουσιαστεί το έργο του παράλληλα με έργα καλλιτεχνών που αντιπροσωπεύουν την καλλιτεχνική πρωτοπορία στη χώρα του.
Το έτος 2018 είναι η επέτειος της εκατονταετηρίδας του διορισμού του Σαγκάλ ως «επιμελητή των καλών τεχνών» στην πατρίδα του, στην πόλη Βιτέμπσκ, μια θέση που του επέτρεψε να υλοποιήσει το σχέδιο δημιουργίας ενός ινστιτούτου τέχνης, ανοιχτού σε όλους.
Ελ Λισίτσκι, «Νικήστε τους λευκούς με την κόκκινη σφήνα», 1919 – 1920 | Peter Cox, Eindhoven, Pays-Bas Το Κέντρο Πομπιντού καλεί το κοινό να ανακαλύψει τις καλλιτεχνικές εμπειρίες της περιπέτειας του νεωτερισμού και της ρωσικής πρωτοπορίας. Το αφιέρωμα προβάλλει την περίοδο της λαϊκής σχολής τέχνης (1918-1922) η οποία ιδρύθηκε από τον Mαρκ Σαγκάλ στο Βιτέμπσκ που βρίσκεται σήμερα στη Λευκορωσία. Η έκθεση ιχνηλατεί την ιστορία αυτής της πυρετώδους καλλιτεχνικής έκφρασης που μετατρέπεται σε επαναστατικό εργαστήριο ιδεών.
Η έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 250 έργα, πίνακες, γλυπτά, σχέδια, χαρακτικά, φωτογραφίες, αφίσες, σκηνικά, ανάγλυφα, κατασκευές, ντοκουμέντα, που προέρχονται από τις συλλογές του γαλλικού Εθνικού Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης, μεγάλα μουσεία και διεθνείς συλλογές.
Τα έργα, που παρουσιάζονται σε πέντε τμήματα, μας επιτρέπουν να εντοπίσουμε μια ιδιαίτερα εποικοδομητική περίοδο στην ιστορία της τέχνης του 20ού αιώνα, με κατευθυντήρια γραμμή το συναρπαστικό καλλιτεχνικό όραμα του Μαρκ Σαγκάλ, ενός από τους μεγάλους ποιητές της σύγχρονης ζωγραφικής.
Στις αρχές του εικοστού αιώνα ο Σαγκάλ, ένθερμος επαναστάτης, διευθύνει μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση το Ινστιτούτο λαϊκής τέχνης. Οι φίλοι του Λισίτσκι και Μαλέβιτς τον συνοδεύουν σε αυτή την άνευ προηγουμένου καλλιτεχνική περιπέτεια. Συμβάλλουν στην επιτυχία ενός ινστιτούτου ανοιχτού σε όλους, χωρίς περιορισμό ηλικίας και δωρεάν. Η εκπαίδευση είναι ελεύθερη, με απόλυτη δημοκρατία ως προς την έκφραση.
Ο Σαγκάλ βιώνει με ενθουσιασμό αυτή την καθοριστική στιγμή στην ιστορία της τέχνης. Αλλά πολύ σύντομα, ο Mαλέβιτς θα εξουδετερώσει τον Σαγκάλ. Ο «εμφύλιος πόλεμός» τους θα επιβληθεί στην ωραία ιδεολογία και μόλις τέσσερα χρόνια μετά την ίδρυση της λαμπρής Ακαδημίας Εικαστικών Τεχνών, θα τεθεί τέρμα στη λειτουργία της.
Kαζιμίρ Μαλέβιτς, «Σουπρεματισμός του πνεύματος», 1919 | Collection Stedelijk Museum, Amsterdam Αποχωρώντας οριστικά από την πατρίδα του το 1922, ο Μαρκ Σαγκάλ απομακρύνθηκε από την «πρωτοπορία» και ακολούθησε το «προσωπικό ταξίδι» του, που τον οδήγησε στο απόγειο της τέχνης του με αριστουργηματικά έργα στη δεκαετία του 1940-50.
Είναι η πρώτη φορά που οι τρεις εμβληματικές μορφές της ρωσικής εικαστικής πρωτοπορίας, Σαγκάλ, Λισίτσκι, Μαλέβιτς, βρίσκονται ενωμένες σε μια έκθεση που παρουσιάζει τα χρόνια της κοινής τους δημιουργίας, πριν αποκλίνουν οι δρόμοι τους. Η έκθεση παρουσιάζει πίνακες των τριών διάσημων ζωγράφων και πολυάριθμα έργα άλλων 30 καλλιτεχνών οι οποίοι συμμετείχαν στο πρωτοποριακό κίνημα που άνθησε στην πόλη Βιτέμπσκ.
Το Κέντρο Πομπιντού προβάλλει την εφευρετικότητα και τη δημιουργικότητα των καλλιτεχνών του Ινστιτούτου τέχνης, αυτών που διαμόρφωσαν άνευ προηγουμένου καινοτομία και νεωτερισμό στη ρωσική τέχνη, ξεχωρίζοντας από τα εικαστικά κατεστημένα, ανατρέποντας αιώνες συμβατικότητας και ακαδημαϊκής έκφρασης.
Η επαναστατική ομάδα «πήδηξε στο κενό», βίωσε μια εποχή καλλιτεχνικής έξαρσης, που ήταν γεμάτη όνειρα, ουτοπίες και ελπίδα για έναν νέο κόσμο. Τα καλλιτεχνικά οράματα ήταν κοινά, η δημιουργία οδηγούσε σε έναν ποιητικό κόσμο. Τα πρωτοποριακά κινήματα οδήγησαν τον καθένα από τους ζωγράφους της ομάδας του Βιτέμπσκ σε διαφορετικές εικαστικές αναζητήσεις. Ο Σαγκάλ έμεινε πιστός στο δικό του όραμα και δημιούργησε ένα αυθεντικό έργο, που συναρπάζει το κοινό.
Info: Κέντρο Πομπιντού: «Chagall, Lissitzky, Malevitch. L’ avant-garde Russe a Vitebsk 1918-1922». Μέχρι 16 Ιουλίου, https://www.centrepompidou.fr/fr
Vingtième Printemps des Poètes
Mais le poème, cette ardeur, cette énergie.
Dostoïevski, journal des Frères Karamazov
20e édition du Printemps des Poètes
3 - 19 mars 2018
Imaginé à l’initiative de Jack Lang, et créé à Paris du 21 au 28 mars 1999 par Emmanuel Hoog et André Velter, afin de contrer les idées reçues et de rendre manifeste l’extrême vitalité de la Poésie en France, Le Printemps des Poètes est vite devenu une manifestation d’ampleur nationale. Sous l’impulsion d’Alain Borer en 2001, puis de Jean-Pierre Siméon de 2002 à 2017, un Centre de Ressources pour la Poésie est venu prolonger les temps forts du Printemps tout au long de l’année. C’est ainsi que la voix des poètes s’est propagée et que de nombreuses actions poétiques se sont déployées sur tout le territoire et jusqu’à l’étranger.
Au fil des saisons, avec le soutien des Ministères de la Culture, via le Centre National du Livre, et de l’Éducation Nationale, la petite équipe du Printemps a su tisser une immense communauté active : poètes, éditeurs, enseignants, élèves, bibliothécaires, chanteurs, comédiens, musiciens, lecteurs…
Avec cette 20e édition, c’est un troisième souffle, un passage de témoin à Sophie Nauleau qui entend bien décupler l’aura du poème : « Pour Le Printemps des Poètes 2018, je voulais plus qu’un thème, je voulais un emblème. Une bannière qui étonne et aimante à la fois. Un mot dont tous les synonymes disent l’allant, la passion, la vigueur, la fougue, l’emportement. Un vocable vaste et généreux qui, à lui seul, condense l’élan et l’inspiration poétiques. Plus qu’un intitulé, L’Ardeur est le souffle de la Poésie. Ernest Pignon Ernest, qui avait calligraphié la signature du Printemps dès l’origine, a imaginé ce somptueux pastel représentant l’envol d’un être ailé. Est-ce un homme, une femme, un ange, une chimère ? C’est tout cela, mais aussi Zélos, le dieu grec du zèle et de l’ardeur, frère méconnu de Niké, la Victoire. Cette aile bleue sur un revers de toile brute est à l’image de notre ambition : à la fois intense et artisanale. Un dessin fait main qui importe en ce troisième millénaire de très haute technologie. Car s’il s’agit d’habiter encore poétiquement le monde, il est vital que la langue des poètes continue de pulser en chacun de nous. Ce qui ne nous a guère empêchés de concevoir une toute nouvelle version du site internet : la Poésie aussi étant un art de pointe. »
L’ARDEUR / 20e Printemps des Poètes
Du 3 au 19 mars 2018, partout en France et à l’étranger.
Parrain : Jean-Marc Barr
Affiche : Ernest Pignon Ernest
sera disponible début janvier via notre site internet
Un salut à Emmanuelle Leroyer & Julie Nice qui ont quitté leurs fonctions
au sein du Printemps après avoir œuvré durant de nombreuses années.
Inscrivez votre évènement sur
www.printempsdespoetes.com
C’est un vers orphelin de Luis de Góngora y Argote l’Andalou qui m’a éperonnée :
Arde le fleuve, arde la mer, fume le monde.
Et son verbe espagnol méconnu des dictionnaires.
Du latin ardere : brûler, briller.
Quel plus bel emblème que cet embrasement de l’âme, ce feu sacrée de la langue pour célébrer la vitalité du poème ?
Sophie NAULEAU, directrice artistique
Des mots droit devant, par-delà l’encoignure des siècles. Des mots d’entrain, d’élan, de vie. Des mots tocsins qui se jouent des tourments. Des mots de plein cœur qui battent dans le sang. Des mots de plein vent qui affolent les voiles.
Des mots qui enjoignent, qui affament et ravissent. Des mots jamais avares. Des mots toujours brûlants. Des mots à la hauteur des temps.
L’ARDEUR est de ceux-là dont l’énergie durable peut se dire dans toutes les langues de la terre.
Des années que le Printemps des Poètes attise la flamme par-delà les saisons. Des millénaires que les Védas célèbrent ce plein soleil. 2018 raisons de se vouer à cette vitalité poétique. À cette vigueur communicative.
À cette chance du poème qui ne manque pas d’audace.
Sophie NAULEAU, directrice artistique
Parrain de cette vingtième édition Jean-Marc Barr.
Affiche signée Ernest Pignon Ernest.
Du TNP de Villeurbanne au Théâtre parisien de la Porte Saint Martin, en passant par Toulouse, la ville natale de Laurent Terzieff autant que de Serge Pey, deux semaines à arpenter le pays pour donner à entendre et à partager l’insubmersible ardeur poétique.
C’est une grande fierté de pouvoir inaugurer Le Printemps des Poètes 2018, pour la première fois de son histoire, en province. Qui plus est au grand Théâtre National Populaire de Jean Vilar, grâce à l’amitié de Christian Schiaretti. Les poètes contemporains se verront offrir la grande scène, comme au temps des Meetings Poétiques à La Mutualité.
Et c’est boucler la boucle en beauté que de finir à Paris au Théâtre de la Porte Saint Martin, par une grande soirée dédiée à la voix de Laurent Terzieff. Cela grâce à la passion de Jean-Robert Charrier pour l’immense comédien qui n’entendait le poème que par cœur :
« La poésie, c’est la vérité prophétique de l’existence. Ce n’est pas un supplément d’âme, mais sa transcendance. »
L’Ardeur méritait un parrain hors norme.
Je suis ravie que Jean-Marc Barr ait accepté d’être cet homme-là. Bien sûr, j’ai vu et revu adolescente « Le Grand Bleu » et je l’ai aimé en apnéiste torturé et lumineux mais ce n’est pas pour cela que j’ai pensé à lui. C’est précisément parce que je ne l’ai pas vu en Chevalier d’Olmedo dans la Cour d’honneur du Palais des Papes mais que l’on m’a raconté son apparition à cheval au milieu des blés. De Gongora à Lope de Vega il n’y avait qu’un pas… Et puis, en plus de l’acteur de Lars Von Trier ou du photographe qu’il est à longueur de vie, il y avait le réalisateur de « Chacun sa nuit »… Bref, Jean-Marc Barr n’est pas du genre à se reposer sur ses lauriers et il suffit d’avoir croisé une seule fois son regard ou son rire pour savoir l’énergie qui le mène.
L’ARDEUR
Les évènements emblématiques de la coordination nationale
Ø Le samedi 3 mars à 15h / Théâtre du Vieux Colombier
Ø René Char, « Qu’il vive»
Lectures par Dominique Blanc de poèmes de René Char, à l’occasion du 30e anniversaire de sa disparition. Elle sera escortée par Séverine Ballon au violoncelle
Ø Le lundi 5 mars à 20h / Théâtre National Populaire de Villeurbanne
Ø « Ardeur, le grand soir »
Ø Lancement national du 20e Printemps des Poètes sur la grande scène.
Ø Soirée conçue par Sophie Nauleau et Christian Schiaretti, :
Poètes, musiciens & comédiens célèbreront L’Ardeur.
Du Jeudi 15 au samedi 17 mars
Ø Ciné Poème, 7e édition du festival du court-métrage poétique de Bezons
Marie-Christine Barrault sera la maraine de l’édition Le 15 mars à 20h30 : Création de « Credo » – un « concert-voyage » de Zéno Bianu (textes et voix) & Tchéky Karyo (voix, jeu et chants), mis en espace par Jean-Paul Roux.
Le lundi 19 mars à 20h / Théâtre de la Porte Saint-Martin
Soirée de clôture « Laurent Terziefff et les Poètes »,
Ø Avec à ce jour : Anne Alvaro, Claude Auffaure,Vincent de Boüard Emilie Chevrillon, Vincent Dedienne, Clotilde Hesme, Catherine Hiegel, Philippe Laudenbach, François Marthouret,...)
Et toujours les évènements des grands organisateurs à Lyon, Tours, Clermont-Ferrand, les villes et villages en poésie, les écoles en poésie…
Quelques pistes et poètes, particulièrement ardents :
Inassouvi comme la flamme,
J’arde et me consume.
Écrivait Nietzsche à Gênes un hiver.
Et Dostoïevski, dans son Journal des Frères Karamazov :
Mais le poème, cette ardeur, cette énergie.
Des troubadours à nos jours, pour s’en tenir au champ magnétique de la langue française, l’ardeur mène le monde. Fougue omniprésente, qui venge de la paresse, du renoncement ou de l’amnésie.
Il est temps d’ouvrir le bal aux plus toniques des contemporains :
De Zéno Bianu à Laurence Vielle
De Jacques Rebotier à Serge Pey
D’Edith Azam à Jean-Pierre Verheggen
De William Cliff à Sophie Loizeau
De Stéphanie Bodet à Eric Sarner
De Nicole Brossard à Jacques Darras
De Valère Novarina à Jean-Paul Daoust, ou encore Dominique Sampiero...
Η μεταθανάτια «εκδίκηση» του Σεζάρ
pompintou.jpg
Ο καλλιτέχνης στο ατελιέ του, 1967 | Michel Delluc Παρίσι
Μια εντυπωσιακή έκθεση έργων του Γάλλου γλύπτη Σεζάρ παρουσιάζει για την εικοστή επέτειο από τον θάνατό του τo Kέντρο Πομπιντού, που προβάλλει θεαματικά το εικαστικό αυτό αφιέρωμα ως πολιτιστικό γεγονός στο Παρίσι. Διάσημος από την ηλικία των 25 ετών, ο César Baldaccini (1921-1998) άφησε πίσω του πενήντα χρόνια δημιουργίας.
Ηταν η τελευταία μεγάλη φιγούρα του νεορεαλισμού που δεν είχε τιμηθεί από το Κέντρο Πομπιντού. Ο καλλιτέχνης προβάλλεται τώρα στην γκαλερί του μουσείου με μια τρίμηνη αναδρομική έκθεση (μέχρι τις 26 Μαρτίου) που περιλαμβάνει 130 έργα του και σημειώνει εξαιρετική επιτυχία. Οι οργανωτές θέλησαν να δώσουν στο πλατύ κοινό τη δυνατότητα να ανακαλύψει την αυθεντική και πλούσια καλλιτεχνική δημιουργία ενός από τους μεγαλύτερους γλύπτες του 20ού αιώνα παρουσιάζοντας γνωστά και άγνωστα έργα του.
Ο Σεζάρ γεννήθηκε στη Μασσαλία. Ξεκίνησε μαθητεία στο Παρίσι, στη Σχολή Καλών Τεχνών. Δημιούργησε σύντομα φιλικές σχέσεις με διάσημους καλλιτέχνες, όπως ο Αλμπέρτο Τζακομέτι και ο Πάμπλο Πικάσο, συμμετείχε στα καλλιτεχνικά δρώμενα, συνδέθηκε με τους καλλιτέχνες του Σεν Ζερμέν ντε Πρεκαι του Μονπαρνάς. Πολύ σύντομα επιβλήθηκε στο καλλιτεχνικό προσκήνιο με την τέχνη του και την εφευρετικότητά του.
César «Torse» 1954 | 2017, Digital image, The Museum of Modern Art, New York / Scala, Florence Ο νεαρός καλλιτέχνης δεν μπορούσε να αντέξει οικονομικά για να αγοράσει χαλκό ή μάρμαρο για τη γλυπτική του. Βρήκε μια λύση προσφεύγοντας σε μεταχειρισμένα υλικά. Λανσάρει μια μοναδική αυθεντική τεχνική στη γλυπτική, τα «συγκολλημένα σίδερα». Τα γλυπτά του είναι πρωτότυπα. Τα πρώτα έργα του έχουν θέμα έντομα και ζώα όλων των ειδών: σκορπιό, νυχτερίδα, κόκορα, κότα.
Προκαλεί επανάσταση με την πρωτοποριακή του έκφραση και αποκτά αναγνώριση. Η πρώτη ατομική του έκθεση, το 1954 στο Παρίσι, τον καθιερώνει ως πρωτοπόρο καλλιτέχνη. Τα έργα του παρουσιάζονται στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη.
Ο Σεζάρ προκαλεί επανάσταση στις εικαστικές τέχνες με τρεις δικές του αυθεντικές τεχνοτροπίες στη γλυπτική. Πρώτη είναι οι «συμπιέσεις» αυτοκινήτων, οικιακών συσκευών ή ετερόκλητων αντικειμένων, που συνθλίβονται από μια βιομηχανική μηχανή. Δεύτερη επανάσταση: οι «επεξεργασμένες μεγεθύνσεις» μελών του σώματος. Μνημειακό έργο του είναι ο αντίχειρας σε όλα τα μεγέθη που εκπονεί με διάφορα υλικά: ρητίνη, νικέλιο, γύψο, χαλκό. Διάσημο γλυπτό του είναι και ένα γιγάντιο στήθος που αναπαριστά το στήθος μιας χορεύτριας του καμπαρέ «Crazy Horse». Τρίτη καινοτομία: οι «επεκτάσεις» με βάση ένα νέο βιομηχανικό υλικό, τον αφρό πολυουρεθάνης.
«Pouce», 1965 | Musée d’art contemporain Marseille Στο έργο του ο Σεζάρ συνδυάζει συνεχώς τον κλασικισμό και τον νεωτερισμό, παίζει με την αντίθεση. Εκφράζει την εικαστική του εμπειρία ως καταξιωμένος γλύπτης και παράλληλα πειραματίζεται με την καινοτομία νέων εφευρέσεων.
Προκαλεί κατάπληξη στο κοινό στις αρχές της δεκαετίας του 1960, όταν λανσάρει τις πρώτες του «συμπιέσεις». Δημιουργεί σκάνδαλο εγκαινιάζοντας έναν κύκλο με συνεχείς επαναστατικές δημιουργίες, που θα σταματήσουν με τον θάνατό του. Οι «συμπιέσεις» είναι μία από τις πιο ριζοσπαστικές εικαστικές δημιουργίες του 20ού αιώνα και ο καλλιτέχνης καταξιώνεται με τη συμμετοχή του στην Μπιενάλε της Βενετίας.
Ο Σεζάρ είναι πια διάσημος, έχει αποκτήσει διεθνή ακτινοβολία και θεωρείται μία από τις εμβληματικές μορφές της σύγχρονης τέχνης. Μαζί με τους καλλιτέχνες του κινήματος του Νέου Ρεαλισμού, που δημιουργήθηκε το 1960, εκθέτει έργα του σε όλο τον κόσμο. Ο γλύπτης συνδυάζει την κλασική παράδοση με ριζοσπαστικές και εφευρετικές δημιουργίες του, που συχνά είναι εφήμερες και παρουσιάζονται σαν περφόρμανς στο κοινό.
Βεντέτα της παρισινής κοινωνικής ζωής, ο Σεζάρ ήταν πανταχού παρών σε μεγάλες γιορτές και χάπενινγκ. Ορισμένοι κριτικοί τον αντιμετώπιζαν αφ’ υψηλού ως «μιντιακή προσωπικότητα». Ο γλύπτης ένιωθε πικρία γιατί όσο ζούσε δεν είχε γίνει σε μουσείο ένα μεγάλο εικαστικό αφιέρωμα στο έργο του.
«Dauphine 1959», 1970 | Ville de Nice / Muriel Anssens Τα ΜΜΕ επισημαίνουν ότι η θεαματική αναδρομική έκθεση που του αφιερώνει τώρα το Κέντρο Πομπιντού είναι ο «μεταθανάτιος θρίαμβός του», ένα είδος «μεταθανάτιας εκδίκησης». Με μια γιγαντιαία έκθεση και μια εντυπωσιακή ανάρτηση του έργου του «Αντίχειρας» στην πλατεία του Μπομπούρ, το μουσείο αποτίει φόρο τιμής σε έναν πρωτοπόρο καλλιτέχνη που με τις αυθεντικές δημιουργίες του εξέφρασε με επαναστατικό τρόπο τη βιομηχανική εξέλιξη και την υλιστική κουλτούρα της σύγχρονης εποχής.
Oταν οι ντανταϊστές ανακάλυψαν την Αφρική
dada.jpg
Σοφί Τάουμπερ - Αρπ, «Κοστούμια σε στιλ Κατσίνα της Νιγηρίας», 1925 | Arp Museum Bahnhof Rolandseck / Photo Mick Vincenz Το παρισινό Μουσείο της Ορανζερί παρουσιάζει μια πρωτότυπη και ωραία έκθεση που έχει τίτλο «Dada Africa, πηγές και επιρροές έξω από τη Δύση». Η έκθεση προβάλλει τις σχέσεις που είχε ο ντανταϊσμός με την αφρικανική τέχνη. Η καλλιτεχνική εξέγερση Νταντά (Dada) γεννήθηκε στη Ζυρίχη, στην καρδιά της καταιγίδας του Μεγάλου Πολέμου το 1916 και εκφράζει την απόρριψη των παραδοσιακών αξιών του δυτικού πολιτισμού που οδήγησαν σε καταστροφές εκείνη την περίοδο.
Ο ντανταϊσμός ήταν ένα καλλιτεχνικό κίνημα αισθητικής αναρχίας που αναπτύχθηκε στις εικαστικές τέχνες, την ποίηση, τη λογοτεχνία, το θέατρο, σε αντίθεση με μια καταπιεστική διανοητική αγκύλωση στην τέχνη και στην καθημερινότητα. Το κίνημα Νταντά, που χαρακτηρίζεται από θεληματικό παραλογισμό και απόρριψη των κυρίαρχων ιδανικών της τέχνης, επηρέασε μεταγενέστερα κινήματα, όπως ο σουρεαλισμός που ήταν η μετεξέλιξή του.
Χάνα Χοχ, από τη συλλογή «Ενα εθνογραφικό Μουσείο, Νο 9», 1929 | Galerie Natalie Seroussi Adagp, Paris 2017 Σε αυτό το κίνημα εκφράστηκε μια επαναξιολόγηση διαφορετικών συστημάτων σκέψης και δημιουργίας. Οδήγησε πολλούς πρωτοπόρους καλλιτέχνες να αναζητήσουν νέες δραστηριότητες και να αναπροσαρμοστούν σε ριζικά διαφορετικούς τύπους καλλιτεχνικών παραγωγών. Για πρώτη φορά και σε συνεργασία με το Μουσείο Rietberg της Ζυρίχης, την Γκαλερί Berlinische του Βερολίνου και το Μουσείο Orangerie οργανώθηκε μια σημαντική έκθεση για την αντιπαράθεση των ντανταϊστών με την τέχνη και τον πολιτισμό των μη ευρωπαϊκών χωρών.
Στην έκθεση παρουσιάζεται ένα σύνολο έργων από όλες τις τάσεις του ντανταϊσμού, πίνακες, γλυπτά, ταπετσαρίες, φωτογραφίες, εγκαταστάσεις, παραστάσεις και σχέδια, που εκφράζουν την αμφισβήτηση. Η έκθεση περιλαμβάνει ειδικό αφιέρωμα στις παραστάσεις «Soirées Nègres» στο Cabaret Voltaire. Οι εκδηλώσεις που οργανώνονταν απευθύνονταν σε όλες τις αισθήσεις, συνδύαζαν τη μουσική, την ποίηση και τον χορό, εξέφραζαν την αντίθεση στην ίδια την έννοια της τέχνης και αμφισβητούσαν τις καλλιτεχνικές αξίες που επικρατούσαν μέχρι τότε.
Από το 1917, η Γκαλερί Coray στη Ζυρίχη παρουσίαζε αφρικανικά αντικείμενα δίπλα δίπλα με τα έργα Dada. Την ίδια χρονιά, ο Τριστάν Τζαρά γράφει το «Σημείωμα για τη Negro art», που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό SIC, δηλώνοντας ότι «το μαύρο τραβά το φως». Στην έκθεση προβάλλονται έργα των Man Ray, Jean Arp, Picabia, οι μάσκες του Marcel Janco, τα κοστούμια της Sophie Taeuber-Arp, τα κολάζ της Hannah Höch ή τα συλλογικά συγγράμματα καλλιτεχνών που απορρίπτουν την έννοια του «συγγραφέα» και δίνουν μαρτυρία για την αναζήτηση νέων μέσων λογοτεχνικής έκφρασης.
Η πολυσύνθετη έκθεση του Μουσείου Orangeri επιτρέπει την αντιπαράθεση έργων αφρικανικής, αμερικανικής ή ασιατικής παραγωγής και δείχνει ότι οι ντανταϊστές προώθησαν τις διαδικασίες ανταλλαγής και εξοικείωσης ανάμεσα στους καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο. Οι πίνακες, τα γλυπτά, τα κολάζ, οι φωτογραφίες του Dada αναμειγνύονται με τα εξωδυτικά έργα, χάρη στην έντεχνη σκηνοθεσία και σκηνογραφία που προβάλλουν το παιχνίδι της δημιουργίας.
Η παριζιάνικη έκθεση υπογραμμίζει το προϋπάρχον εύφορο έδαφος στη γαλλική πρωτεύουσα για τις εξωευρωπαϊκές τέχνες. Οι οργανωτές μπόρεσαν να εκφράσουν τη δυναμική αυτού του κινήματος. Η έκθεση δείχνει επίσης την ευρύτερη σημασία των πολιτιστικών ανταλλαγών που δημιούργησε ο ντανταϊσμός, συμβάλλοντας στη γένεση των δεσμών του σουρεαλιστικού κινήματος με τις μη δυτικές τέχνες.
Ο ζωγράφος των ισχυρών του 17ου αιώνα
roubens.jpg
«Πριγκίπισσα Ισαβέλα» Μια εντυπωσιακή έκθεση παρουσιάζει το παρισινό Μουσείο του Λουξεμβούργου που βρίσκεται στον κήπο του Λουξεμβούργου και στεγάζεται σε ένα ωραίο παλάτι, το οποίο δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Μαρίας των Μεδίκων.
Η έκθεση «Rubens et ses Portraits Princiers» («Ο Ρούμπενς και τα πριγκιπικά του πορτρέτα») παρουσιάζει το έργο του Ρούμπενς και ιδιαίτερα τα πορτρέτα που δημιούργησε.
Σε αυτόν τον χώρο ο ζωγράφος απαθανάτισε στους αριστουργηματικούς πίνακές του τη Μαρία των Μεδίκων. Ο Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς (1577-1640) ήταν μεγαλοφυής καλλιτέχνης και στο τεράστιο έργο του περιλαμβάνει σχεδόν όλα τα θέματα της ζωγραφικής.
Παραμένει όμως ελάχιστα γνωστή η σημαντική δημιουργία του που αφορά τα «πριγκιπικά πορτρέτα» του, ενώ η καριέρα του συνδέεται στενά με αυτό το είδος ζωγραφικής.
Πολυάριθμα έργα του Ρούμπενς πραγματοποιήθηκαν με παραγγελίες από βασιλείς, βασίλισσες, πριγκίπισσες και πρίγκιπες της εποχής του.
Ποτέ δεν υπήρξε μέχρι τώρα μια έκθεση, όπως αυτή του Μουσείου του Λουξεμβούργου, που να συγκεντρώνει τα πιο σημαντικά πορτρέτα τα οποία δημιούργησε ο σπουδαίος Φλαμανδός καλλιτέχνης, εκφραστής του μπαρόκ.
Το εικαστικό αφιέρωμα περιλαμβάνει εξήντα πέντε πίνακές του και ορισμένα έργα ζωγράφων ανταγωνιστών του, όπως ο Velasquez, ο Champaigne, ο Vouet, ο Van Dyck.
Πορτραίτο του Λουδοβίκου ΧΙΙΙ | Ο Ρούμπενς γεννήθηκε στο Ζίγκεν της Βεστφαλίας από εύπορη οικογένεια και έλαβε ανθρωπιστική παιδεία, η οποία του επέτρεψε να αποκτήσει τη συμπεριφορά και την άνεση που ήταν χρήσιμη ώστε να συναναστρέφεται τις μεγάλες μορφές της εποχής του.
Στην Αμβέρσα ο Ρούμπενς έλαβε ανθρωπιστική αναγεννησιακή μόρφωση, μελετώντας ελληνική και λατινική κλασική γραμματεία. Εγκαταστάθηκε στην Ιταλία για να ολοκληρώσει την εκπαίδευσή του.
Το 1609 επέστρεψε στην Αμβέρσα για να γίνει ζωγράφος της αυλής των ηγεμόνων της Φλάνδρας. Συνδέθηκε με τους πρίγκιπες του Αψβούργου και φιλοτέχνησε πολυάριθμα πορτρέτα τους.
Παράλληλα ανέπτυξε διπλωματική δράση που του χάρισε διεθνή φήμη και τον καθιέρωσε ως πορτρετίστα των ηγετών.
Δημιουργεί τα έργα του «κύκλου της Μαρίας των Μεδίκων» και στη διάρκεια της διαμονής του στο Παρίσι ζωγραφίζει το πορτρέτο του Λουδοβίκου XIII, της Mαρίας των Μεδίκων, της Αννας της Αυστρίας, αδελφής του βασιλιά της Ισπανίας.
Ο Φίλιππος Β', βασιλιάς της Ισπανίας, τον καλεί στη Μαδρίτη για να ζωγραφίσει το πορτρέτο του και πορτρέτα της οικογένειάς του.
Το 1603 ο Ρούμπενς ταξίδεψε στην Ισπανία ως μέλος διπλωματικής αποστολής. Κατά την εκεί παραμονή του μελέτησε τα έργα των Ραφαήλ και Τιτσιάνο, τα οποία αποτελούσαν μέρος της συλλογής του Φιλίππου Β' της Ισπανίας.
Ζωγράφισε επίσης το πορτρέτο του έφιππου Φρανθίσκο Γκόμες ντε Σαντοβάλ υ Ρόχας, δούκα της Λέρμα. Αυτό το ταξίδι ήταν το πρώτο από μια σειρά ταξιδιών κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του, που συνδύαζαν τη διπλωματία με τη ζωγραφική.
Καταξιωμένος για την εικαστική του δημιουργία, ο Ρούμπενς αποσπά την εμπιστοσύνη των βασιλιάδων.
Στους πίνακές του ωραιοποιεί τις προσωπικότητες της εποχής του, πλαισιώνει τα μοντέλα του με συμβολικές παραστάσεις που αντικατοπτρίζουν τον χαρακτήρα τους και την εξουσία τους. Η φήμη του σε διεθνές επίπεδο συνέχιζε να μεγαλώνει ανάμεσα στους συλλέκτες και στους ευγενείς και ο ίδιος και το εργαστήριό του δημιουργούν μνημειώδη έργα.
«Βιντσέντζο Β' Γκοντζάγκα» | Ενώ έχει γίνει διάσημος για τα πορτρέτα του, ο ζωγράφος προτιμά τα μεγάλα ιστορικά θέματα.
Η έκθεση του Μουσείου του Λουξεμβούργου παρουσιάζει μια σειρά από εκπληκτικά έργα του που δείχνουν τη ζωή στην αυλή των βασιλέων, τα ήθη, ιστορικές σκηνές. Με τη δεξιοτεχνία του και την έντεχνη ιδεαλιστική παρουσίαση των ισχυρών, ο Ρούμπενς κατάφερε να γίνει ο πιο σημαντικός ζωγράφος της εποχής του. Το έργο του διασχίζει τους αιώνες.
Info:
Διάρκεια: ώς 14 Ιανουαρίου. «Rubens et ses Portraits Princiers» στην ιστοσελίδα του Μουσείου του Λουξεμβούργου.
Κι αν είμαι... φοβ, μη με φοβάσαι
pinakas.jpg
«Baigneuses» 1907 | Adagp, Paris 2017 Το Κέντρο Πομπιντού παρουσιάζει μια εμβληματική έκθεση-αφιέρωμα στον Γάλλο ζωγράφο και γλύπτη Αντρέ Ντερέν, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στις αρχές του 20ού αιώνα στην εκκόλαψη των πρωτοποριακών εικαστικών κινημάτων, τον φοβισμό και τον κυβισμό, προκαλώντας ένα συλλογικό καλλιτεχνικό κίνημα.
Η έκθεση που έχει τίτλο «Αντρέ Ντερέν, 1904-1914. H ριζοσπαστική δεκαετία» (έως 29 Ιανουαρίου) προσεγγίζει με μια νέα ματιά το έργο του πρωτοπόρου καλλιτέχνη. Φιλοδοξεί να αναβιώσει τις διάφορες φάσεις της σταδιοδρομίας του πριν από τον πόλεμο, την εποχή που συμμετείχε στα πιο τολμηρά κινήματα. Οι επισκέπτες μπορούν να δουν διάσημα έργα του ζωγράφου, γιγάντιους πίνακες με συνθέσεις γύρω από τα θέματα του χορού και των λουομένων.
Ο Αντρέ Ντερέν (1880-1954) έδωσε ώθηση στα πρωτοποριακά κινήματα με την καινοτομία του, τον δυναμισμό του, τον πνευματικό του ρόλο και με τον σύνδεσμο που δημιούργησε με νέους καλλιτέχνες οι οποίοι έγιναν «ιερά τέρατα», όπως ο Ματίς, ο Πικάσο, ο Ζορζ Μπρακ, ο Μορίς ντε Βλαμένκ, ο Απολινέρ.
«Le Bal à Suresnes», 1903 | Adagp, Paris 2017 Το προπολεμικό έργο του Ντερέν, που εκφράζει μεγάλη εφευρετικότητα και τόλμη, είναι συναρπαστικό. Αργότερα στέφεται προς τον ρεαλισμό, προαναγγέλλοντας το εικαστικό κίνημα του «μαγικού ρεαλισμού», την έκφραση του Πικάσο, τη μεταφυσική ζωγραφική του Ντε Κίρικο, τον νέο γερμανικό ρεαλισμό.
Ηταν ενθουσιώδης, ευφυής, δυναμικός. Ο πρώτος που ενδιαφέρθηκε για τις πρωτόγονες τέχνες και παρότρυνε τον Πικάσο, τους φίλους του να γνωρίσουν τις δημιουργίες των Αφρικανών καλλιτεχνών. Στα νιάτα του ο Αντρέ ήταν γεμάτος ζωντάνια. Εκανε πολύ συχνά περίπατο με ποδήλατο, σχεδίαζε πυρετωδώς ό,τι έβλεπε, αντέγραφε τους διάσημους ζωγράφους του Λούβρου, δημιουργούσε εύκολα φιλίες με ανθρώπους που συναντούσε στον δρόμο του.
Πολλαπλασιάζοντας τους πειραματισμούς, ο Ντερέν εκφράστηκε με τη ζωγραφική, το σχέδιο, την ξυλογραφία, τη γλυπτική, την κεραμική, τον κινηματογράφο και τη φωτογραφία. Η θεματολογία της έκθεσης εμπλουτίζεται με ντοκουμέντα από άγνωστα στο πλατύ κοινό αρχεία.
Προβάλλονται ιδιαίτερα η ευαισθησία και η αυθεντική έκφρασή του, με την επιλογή των πιο εμβληματικών εικαστικών έργων του σε ισχυρές οπτικές αντιπαραθέσεις με τις φωτογραφίες του. Στη χρονολογική διαδρομή της έκθεσης παρουσιάζονται περίπου 70 έργα ζωγραφικής του καλλιτέχνη, 50 φωτογραφίες, η συλλογή εκτυπώσεών του, η αναπαραγωγή έργων τέχνης, τα κείμενά του, η αλληλογραφία του και ένα σημαντικό σύνολο έργων σε χαρτί -υδατογραφίες, σχέδια, σκίτσα, χαρακτικά-, μαορί και αφρικανικά γλυπτά, κεραμικά.
Ο καλλιτέχνης δημιουργούσε τα έργα του δουλεύοντας συχνά με φωτογραφίες. Οριακή ήταν η συνάντησή του με τον Γκογκέν που τον ενέπνευσε και τον απελευθέρωσε από τον νεο-ιμπρεσιονισμό. Μαζί εφευρίσκουν τον φοβισμό, ένα όνομα που δόθηκε το 1905 από κριτικό τέχνης.
Το εικαστικό κίνημα κρίνεται σκανδαλώδες, γιατί «τα ζωηρά του χρώματα δαγκώνουν την ψυχή». Πολλά έργα του Ντερέν που ζωγραφίζονται στη φύση, εκπέμπουν το εκθαμβωτικό φως της Μεσογείου. Μεταξύ των αριστουργημάτων της έκθεσης είναι ένας μεγάλος πίνακας του 1906, ο οποίος είναι πολύ εύθραυστος και είχε εκτεθεί για τελευταία φορά το 2001. Το έργο έχει τίτλο «Χορός» και παρουσιάζει μια σκηνή που αντιπροσωπεύει έναν χαμένο παράδεισο.
Ο χαμένος παράδεισος του Γκογκέν
grand_palais.jpg
Μουσείο Grand Palais, «Γκογκέν ο αλχημιστής» Μια συναρπαστική έκθεση παρουσιάζει το παρισινό Μουσείο Grand Palais, με την έκθεση «Γκογκέν ο αλχημιστής», που εξερευνά άγνωστες πτυχές της δημιουργίας του μεγάλου καλλιτέχνη.
Είναι η πρώτη έκθεση αυτού του είδους που μελετά σε βάθος την αξιοσημείωτη αλληλουχία των διαφορετικών μορφών έκφρασης του Γκογκέν, στον τομέα της ζωγραφικής, της γλυπτικής, των γραφικών και των διακοσμητικών τεχνών. Τονίζει τον μοντερνισμό στο ύφος του αλλά και την ικανότητά του να υπερβαίνει συνεχώς τα όρια των εκφραστικών του μέσων.
Η έκθεση επιδιώκει μια εξαιρετική κατάδυση στη συναρπαστική διαδικασία της δημιουργίας του Πολ Γκογκέν (1848-1903), με την παρουσίαση μιας συλλογής που περιλαμβάνει πάνω από 230 έργα (54 πίνακες, 29 κεραμικά, 35 γλυπτά και αντικείμενα, 14 τεμάχια ξύλου, 67 χαρακτικά και 34 σχέδια). Το αφιέρωμα δείχνει την ευρεία παραγωγή του καλλιτέχνη σε όλη της την ποικιλία. Σε διάφορες αίθουσες παρουσιάζονται οι τεχνικές και τα υλικά που χρησιμοποίησε.
Ο Γκογκέν άρχισε να ζωγραφίζει το 1873 και εκπαιδεύτηκε στη γλυπτική το 1877. Δημιούργησε πολλά κεραμικά αφού έμαθε τα μυστικά αυτής της τέχνης. Πολύ σύντομα απελευθερώνεται από τα παραδοσιακά πρότυπα και δημιουργεί πολυσύνθετα έργα. Μεταβάλλει αντικείμενα της καθημερινής χρήσης σε έργα τέχνης. Χαράζει μια λαβή μαχαιριού ή ένα μπαστούνι, σμιλεύει ανθρωπομορφικά γλυπτά, δημιουργεί κεραμικά, γκραβούρες, τοτέμ, μάσκες, συνδυάζει ετερόκλητα υλικά.
Το πάθος του για την εξερεύνηση του άγνωστου τον οδηγεί σε αυτοσχεδιασμούς. Αναζητάει συνεχώς νέες εμπειρίες για να διευρύνει την τέχνη του. Ενδιαφέρεται για τις καταβολές του δυτικού πολιτισμού και για τις πρωτόγονες κοινωνίες. Αλλάζει συνεχώς τόπο διαμονής, μένει μια εποχή στη Βρετάνη, μετά στη Μαρτινίκα, στην Ταϊτή, στις Νήσους Μαρκέζας. Συνεχίζει να αναζητά ακατάπαυστα τις πηγές των πρωτόγονων πολιτισμών, της βαρβαρότητας.
Δημιουργώντας έργα με συμβολική σημασία, ο Γκογκέν δείχνει ότι εμπνέεται από μια ευρύτερη καλλιτεχνική φιλοδοξία. Προσανατολίζεται ολοένα και περισσότερο σε αναζητήσεις που εκφράζουν αξίες, οράματα, εσωτερικές αναζητήσεις. Εμπνέεται από μια μούμια για να εκφράσει μια αλληγορία της ανθρώπινης δυστυχίας. Το έργο του ολοκληρώνεται με σκηνοθετημένη παρουσίαση, που εκφράζει το «φοβερό εγώ», τα πρωτόγονα ένστικτα του ανθρώπου, την άγρια φύση του, την υπαρξιακή απόγνωση.
Το τμήμα της έκθεσης «Μύθοι των Τροπικών» δείχνει την επίδραση που δέχτηκε ο Γκογκέν από τις παραδόσεις των Μαορί. Στο πρώτο του ταξίδι στην Ταϊτή κατασκεύασε μια προσωπική του εικονογραφία. Πολυάριθμοι πίνακές του απεικονίζουν σκηνές από την καθημερινή ζωή. Το κύριο θέμα του είναι «ο άνθρωπος μέσα στη φύση».
Στο τμήμα «Μύθοι και Εξερευνήσεις» προβάλλεται η ευρύτητα της μυστικιστικής διάστασης του έργου που δημιούργησε ο Γκογκέν στην Ταϊτή. Εξερευνώντας τα ίχνη από το περιορισμένο υλικό των παραδόσεων που ενέπνευσαν την πνευματική υπόσταση των λαών της Ταϊτής, εφηύρε με εμπνεύσεις από την παράδοση ένα νέο εικαστικό λεξιλόγιο. Η φιγούρα του ανησυχητικού «Πνεύματος των νεκρών» που τυραννάει τους Ταϊτινούς, επανέρχεται συνεχώς στη δημιουργία του εκείνης της εποχής.
Η τελευταία αίθουσα που έχει τον τίτλο «Με τον διάκοσμό του», προβάλλει το ενδιαφέρον του Γκογκέν για τις διακοσμητικές τέχνες. Ζωγραφίζει εσωτερικούς χώρους ή πίνακες που δείχνουν μια πλούσια φύση. Τα έργα του εμπνέονται από τη χρυσή εποχή της πρωτόγονης τέχνης. Η διαδρομή τελειώνει με ένα εντυπωσιακό σκηνικό, ένα ψηφιακό ολόγραμμα που παρουσιάζει την τελευταία κατοικία του Γκογκέν και το ατελιέ του, ζωντανεύοντας τον χαμένο παράδεισο του καλλιτέχνη.
INFO: Διάρκεια έκθεσης μέχρι 22 Ιανουαρίου 2018. Πληροφορίες: http://www.grandpalais.fr/en/event/gauguin-alchemist
Καλλιτεχνική φιλία με επίκεντρο τη σύγχρονη τέχνη
Balthus
Balthus, « Les Beaux Jours », 1944-1946 | HIRSHHORN MUSEUM AND SCULPTURE GARDEN, SMITHSONIAN INSTITUTION/CATHY CARVER Μια εξαιρετική έκθεση παρουσιάζει για τη θερινή τουριστική περίοδο το παρισινό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, που προβάλλει το έργο τριών μεγάλων ζωγράφων του 20ού αιώνα, επιδιώκοντας να δείξει τον καλλιτεχνικό σύνδεσμο που ενέπνευσε το έργο τους. Το εικαστικό αφιέρωμα έχει τον τίτλο «Ντερέν, Μπαλτίς, Τζακομέτι, μια καλλιτεχνική φιλία».
Για πρώτη φορά παρουσιάζεται μια αναδρομική έκθεση που προβάλλει την αλληλουχία της δημιουργίας των τριών καλλιτεχνών, οι οποίοι είχαν τις ίδιες απαιτήσεις για τα έργα τέχνης. Ο Αντρέ Ντερέν (1880-1954), ο Μπαλτίς (1908-2001) και ο Αλμπέρτο Τζακομέτι (1901-1966) μοιράζονταν την έντονη επιθυμία να εκφραστούν μέσα από την τάση του εκσυγχρονισμού, ενώ έδειχναν παράλληλα μεγάλο ενδιαφέρον για την κλασική εικαστική δημιουργία και τους αρχέγονους πολιτισμούς.
Ο Ντερέν και ο Τζακομέτι ενδιαφέρονταν για τη διερεύνηση «των σκοτεινών δυνάμεων της ύλης» και προσπαθούσαν να αποδώσουν εικαστικά τη ρεαλιστική «υπέροχη άγνωστη» πραγματικότητα που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας. Πέρα από τον αμοιβαίο θαυμασμό που έτρεφαν ο ένας για το έργο του άλλου, είχαν αναπτύξει βαθιά φιλία που διήρκεσε σε όλη τους τη ζωή. Ενιωθαν μια μεγάλη αισθητική ώσμωση. Σε αυτή την αμοιβαία καλλιτεχνική αναγνώριση και στη φιλία τους επικεντρώνεται το εικαστικό αφιέρωμα.
Η έκθεση παρουσιάζει μια εξαιρετικά πλούσια επιλογή με 350 έργα (πίνακες, γλυπτά, έργα σε χαρτί και φωτογραφίες) που αντιπροσωπεύουν κυρίως την περίοδο 1930-1960. Οι επισκέπτες μπορούν να ξαναδούν τα πιο σημαντικά έργα του Ντερέν, μετά την αναδρομική έκθεση που παρουσίασε το 1995 το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Παρισιού. Τα έργα της έκθεσης προέρχονται από συλλογές μεγάλων γαλλικών και ξένων μουσείων.
Η συνάντηση των τριών καλλιτεχνών και η ανάπτυξη της καλλιτεχνικής φιλίας τους ευνοείται στην αρχή της δεκαετίας του 1930 από τη συμμετοχή τους στον κύκλο των σουρεαλιστών. Από το 1935 διαμορφώνουν στενές σχέσεις και διασταυρώνουν τις δημιουργικές δραστηριότητές τους. Η έκθεση παρουσιάζει έργα τους που μοιάζουν ως προς τα θέματα, τις παραστάσεις.
Συχνά οι φίλοι ζωγράφοι χρησιμοποιούν τα ίδια μοντέλα, για πίνακες που προβάλλουν τη θηλυκότητα ή την ερωτική διάσταση. Η φιλία των τριών εμπλουτίζει τη ζωή τους. Συναναστρέφονται τον ίδιο κύκλο, συμμετέχουν σε συγκεντρώσεις που γίνονται σε στέκια του Σεν Ζερμέν ντε Πρε και του Μονπαρνάς. Σ’ αυτές τις συναντήσεις παίρνουν μέρος πολυάριθμοι γνωστοί καλλιτέχνες, συγγραφείς, ποιητές: Aντονέν Αρτό, Μαξ Ζακόμπ, Αντρέ Μπρετόν, Λουί Αραγκόν, Ζαν Κοκτό, Ρομπέρ Ντεσνός, Αλμπέρ Καμί, Πιερ-Ζαν Ζουβ, Σάμιουελ Μπέκετ, Ζαν-Πολ Σαρτρ, Aντρέ Μαλρό.
Το θέατρο έχει σημαντική θέση στη δημιουργία των ζωγράφων, που συνεργάζονται με διάσημους σκηνοθέτες, όπως οι Ζαν-Λουί Μπαρό, Μαρκ Αλεγκρέ, Ροζέ Μπλεν, αλλά και τους σχεδιαστές μόδας Κριστιάν Ντιόρ, Ζακ Ντουσέ, Πολ Πουαρέ.
Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης παρουσιάζει έργα που αντικατοπτρίζουν την εξαιρετική φιλία του Ντερέν, του Μπαλτίς και του Τζακομέτι. Η έκθεση ξεκινά με το θέμα «Πολιτιστικό βλέμμα». Εμφαση δίνεται στην κοινή ματιά των ζωγράφων σχετικά με την παραδοσιακή ζωγραφική της παραστατικότητας (figurative) και του πρωτογονισμού (primitivisme).
Στη συνέχεια παρουσιάζονται «Σιωπηλές ζωές», τοπία, φιγούρες, νεκρές φύσεις. Στο τμήμα «Τα μοντέλα», βλέπουμε πορτρέτα κοινών φίλων, μοντέλων και μαικηνών που προωθούσαν τους τρεις καλλιτέχνες. Ενα άλλο θέμα είναι το «Παιχνίδι-υπομονή».
Οι τρεις φίλοι μάς παρασύρουν στον κόσμο του παιχνιδιού, της παιδικής ηλικίας και στη διασκέδαση που γρήγορα μεταβάλλεται σε μελαγχολία, σε απεικόνιση της υποκρισίας και μιας ρεαλιστικής σκληρότητας. Συνεχίζοντας τη διαδρομή, εισχωρούμε στον κόσμο του θεάματος, στον οποίο εκφράζονται οι ζωγράφοι σχεδιάζοντας τη διακόσμηση, τα κοστούμια. Εξερευνούν έτσι τη σύνδεση ανάμεσα στην τέχνη του θεάματος και στη ζωγραφική ή στη γλυπτική.
Ο Τζακομέτι ανοίγει έναν κόσμο ονείρου στο τμήμα «Ονειρα-οράματα του αγνώστου». Ο Ντερέν και ο Μπαλτίς απεικονίζουν τη θηλυκότητα και τις ερωτικές τους φαντασιώσεις. Κυριαρχεί το θέμα της γυναίκας που αφήνεται νωχελικά στον ύπνο και στο όνειρο. Οι πίνακες προκαλούν ηδυπάθεια, τροφοδοτώντας φαντασιώσεις και μνήμες από ερωτικές εμπειρίες. Οι τρεις φίλοι καλλιτέχνες εκφράζουν συχνά μέσα από το έργο τους τις αμφιβολίες και τα υπαρξιακά τους ερωτήματα. Απεικονίζουν επίσης τον χώρο της εργασίας τους, το «ατελιέ» τους.
Καθένας με τον τρόπο του εξερευνά τις δυνατότητες έκφρασης της πραγματικότητας με τη ζωγραφική, δημιουργώντας ένα έργο τέχνης, σε αντιπαράθεση με την τραγωδία του χρόνου και της φθοράς. Τη διαδρομή της έκθεσης κλείνει ο Μπαλτίς, προσκαλώντας μας στο παρόν και στη συνέχεια της εικαστικής εμπειρίας, με την απεικόνιση του ζωγράφου και του μοντέλου του (διάρκεια μέχρι 29 Οκτωβρίου).
Κήποι της αρμονίας και της αναρχίας
pisaro.jpg
Καμίλ Πισαρό, «Faneuses, le soir, Eragny», 1893 | Joslyn Art Museum, Omaha, Nebraska Μια γοητευτική έκθεση με θέμα τον «κήπο» παρουσιάζει το παρισινό Μουσείο Grand Palais, για να προβάλει τη σύνδεση του ανθρώπου με τη φύση.
Ο κήπος «είναι το πιο μικρό κομμάτι του κόσμου και το σύνολο του κόσμου», τονίζουν οι οργανωτές, που θέλησαν να διευρύνουν το θέμα της έκθεσης με ένα εντυπωσιακό εικαστικό αφιέρωμα, το οποίο περιλαμβάνει ιστορικές καταβολές και καλλιτεχνικές προσεγγίσεις.
Τη σύνδεση του μουσείου με έργα τέχνης που απεικονίζουν τη φύση επιδιώκει ειδικότερα να εξερευνήσει η έκθεση του Grand Palais, προσφέροντας τη δυνατότητα για έναν θαυμάσιο περίπατο ανάμεσα στα τοπία που ενέπνευσαν μεγάλους καλλιτέχνες.
Πάμπλο Πικάσο, «Nu dans un jardin», 1934 | Succession Picasso 2017 Η έκθεση (μέχρι τις 24 Ιουλίου) επιδιώκει να παρουσιάσει τον κήπο σαν «καθρέφτη του κόσμου» με μια εντυπωσιακή σκηνοθεσία που προβάλλει έντεχνα πολυποίκιλα έργα, πίνακες και γλυπτά, φωτογραφίες, φιλμ, ιστορικά ντοκουμέντα, σημειώσεις.
Προβολές σε βίντεο δείχνουν πώς σε ένα μεγάλο κολάζ ο κήπος μπορεί να είναι εικαστικό θέμα με αναπαραστάσεις που αφυπνίζουν όλες τις αισθήσεις. Η θεματική διαδρομή συνυπάρχει με την ιστορική και την επιστημονική διάσταση. Βλέπουμε έργα των Πικάσο, Πολ Σεζάν, Ζαν Ονορέ Φραγκονάρ, Κλοντ Μονέ, Γκούσταφ Κλιμτ, που απεικονίζουν τη φύση ρεαλιστικά και φανταστικά.
Εμίλ Κλάους, «Le Vieux jardinier», 1885 | Liège, Musée des Beaux-Arts La Boverie Ο κήπος εκφράζει την πολιτιστική διάσταση στο πέρασμα του χρόνου. Στα παλάτια και τα αρχοντικά περασμένων εποχών ο κήπος διαμορφώνεται με αρχιτεκτονική αντίληψη, δείχνει με επιβλητική μνημειώδη γλυπτική τη μεγαλοπρέπεια και την ισχύ. Εμφαση δίνει το αφιέρωμα στην εξέλιξη της κηπουρικής στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γαλλία, από την εποχή της Αναγέννησης μέχρι σήμερα.
Η διαδρομή έχει διαμορφωθεί ώστε ο περίπατος στην έκθεση να είναι μια «ρεαλιστική» εμπειρία και όχι μια κλασική, εικαστική, συμβολική ή φιλοσοφική προσέγγιση. Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη βοτανική και καλλιτεχνική παρουσίαση. Η περιήγηση στην έκθεση προσφέρει φρεσκάδα, αναζωογόνηση και καλεί τον επισκέπτη να βρει την αρμονία σε ώσμωση με τη φύση.
«Ο Πισαρό στο Ερανί»
Ακόμα μια έκθεση που εξυμνεί τη φύση είναι το αφιέρωμα του παρισινού Μουσείου του Λουξεμβούργου στον ζωγράφο Καμίλ Πισαρό (1830-1903). Είναι η πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεση του καλλιτέχνη στη Γαλλία, η οποία επικεντρώνεται στα τελευταία είκοσι χρόνια της ζωής και της δημιουργίας του. Τίτλος της «Ο Πισαρό στο Ερανί» - Ξαναβρίσκοντας τη φύση» (μέχρι τις 5 Ιουλίου).
Ο Πισαρό ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς καλλιτέχνες της ομάδας των ιμπρεσιονιστών. Το 1884, ο φίλος του Κλοντ Μονέ τού χορηγεί ένα σημαντικό δάνειο δίνοντάς του τη δυνατότητα να μετακομίσει σε ένα μεγάλο σπίτι στην περιοχή Éragny-sur-Epte.
Ο ζωγράφος ήταν τότε 54 ετών. Του άρεσε να στήνει για πολλές ώρες το καβαλέτο του στην εξοχή, στα περίχωρα του Παρισιού και να απεικονίζει τη φύση στο πέρασμα των εποχών.
Ζωγράφιζε τοπία, μικρά μονοπάτια, κοιλάδες, στιγμιότυπα από την καθημερινή ζωή των χωρικών. Αργότερα ζωγράφιζε αυτά που έβλεπε από το παράθυρό του. Τον κήπο του με τα ανθισμένα δέντρα, τα λαχανικά, τις μηλιές, μια καρυδιά.
Οι πίνακες του Πισαρό απεικονίζουν τη φύση, αλλά μέσα από τις εικόνες του αναδύονται επίσης η πολιτική του δέσμευση για την κοινωνική πρόοδο και η αναρχική του ιδεολογία. Ο Πισαρό έχει πίστη στην ανθρώπινη φύση. Με τη δημιουργία του εκφράζει την πολιτική προοπτική αντίστασης απέναντι στις αυταρχικές εξουσίες.
Δήλωνε μάλιστα «θέλω να γίνει στάχτη το Λούβρο» για να ξεχάσουμε το βάρος της εξουσίας του παρελθόντος και να αναδομηθεί η κοινωνία με νέα ματιά. Η ιδεολογία του Πισαρό είναι επίκαιρη ακόμα σήμερα, με τις γαλλικές εκλογές που σημαδεύτηκαν από τη σύνθλιψη του κατεστημένου πολιτικού συστήματος και άνοιξαν δρόμο για την ανανέωση.
La MAIRIE du 1er arrondissement
Un merveilleux concert
AL’MIRA
DAPHNE SOUVATZI et FRANÇOIS ARIA
« AL'MIRA », un nom pluriculturel pour refléter les inspirations de l'ensemble. En un mot; le sel de la mer en grec (αλμύρα), un opéra de Haendel, une référence au regard en espagnol, un clin d’œil aux musiques arabisantes.
Notre clip "La Chute de Byzance"
https://www.youtube.com/watch?v=u34twm2xrmQ
Teaser "Live à la Péniche Anako" :
https://www.youtube.com/watch?v=bwfMDUyqOgU
F.G. Lorca "Anda Jaleo" :
https://www.youtube.com/watch?v=0mSZ049Gvds
Samos: http://www.schwarzfoundation.com/en/samos-young-artists-festival/concerts-2017/program.html
***
Exposition: Des Grands Moghols aux Maharajahs
Joyaux de la collection
AI Thani
29 mars - 5 juin 2017 Grand Palais Salon d'Honneur
Exposition organisée par la Réunion des musées nationaux - Grand Palais, avec la collaboration du
Musée national des arts asiatiques - Guimet
L'exposition Des Grands Moghols aux Maharajahs: Joyaux de la collection AI Thani se propose d'ouvrir aux visiteurs les portes d'un somptueux univers, celui du bijou indien et de son histoire, de la période moghole à nos jours. Plus de deux cent soixante-dix pièces exceptionnelles de la collection AI Thani y seront associées aux prêts consentis par de prestigieuses institutions et collections particulières pour retracer plus de cinq siècles d'évolution du bijou, du goût et du travail des pierres précieuses. Des diamants indiens chargés d'histoire, parmi les plus célèbres du monde, côtoieront, dans un cadre tout à la fois épuré et envoûtant, de spectaculaires objets d'art et des bijoux légendaires.
Une exposition magnifique, qui met en lumière les grandes étapes de l'histoire de la joaillerie dans le sous-continent.
***
Ανάταση «Πέρα από τ' αστέρια»
Gauguin
Πολ Γκογκέν, «Ο Χριστός στον κήπο των Ελαιών», 1889 | Photo Norton Museum of Art Ενα ονειρικό ταξίδι που μας μεταφέρει πέρα από τη ρεαλιστική πραγματικότητα, στον ευρύτερο ορίζοντα των υπαρξιακών οραμάτων, παρουσιάζει το παρισινό Μουσείο Ορσέ σε μια γοητευτική έκθεση με ιδιαίτερη επιτυχία.
Πάνω από 5.000 άτομα επισκέπτονται καθημερινά την έκθεση «Πέρα από τ’ αστέρια: το μυστικιστικό τοπίο, από τον Μονέ μέχρι τον Καντίνσκι». Η διαδρομή στην έκθεση μας οδηγεί σε μια εκπληκτική περιήγηση σε τοπία που πέρα από τη φυσική τους οντότητα μας κάνουν να προσεγγίσουμε τα μυστήρια της ύπαρξης, μας καλούν να αφεθούμε στην αισθαντικότητα, ξεχνώντας τον εαυτό μας, δημιουργώντας μια ενότητα με το Σύμπαν.
Βίνσεντ βαν Γκογκ, «Τα ελαιόδεντρα», 1889 | The Museum of Modern Art / Licensed by SCALA / Art Resource, NY Ολες οι πνευματικές αναζητήσεις που χαρακτηρίζουν τον μυστικισμό ή τα πνευματικά φαινόμενα -που εκφράζονται παράλληλα σε όλες οι θρησκείες- προβάλλονται στο Μουσείο Ορσέ με 110 αριστουργηματικά έργα. Σε αρκετούς πίνακες κυριαρχεί η υπαρξιακή αναζήτηση του ανθρώπου απέναντι στη φύση.
Η πανδαισία των χρωμάτων, η δύναμη της εικόνας, η ανάταση δεσπόζουν στη θεματολογία, εκφράζουν την υπερφυσική διάσταση που ενυπάρχει στη φύση.
Η έκθεση, που οργανώθηκε σε συνεργασία με την Art Gallery of Ontario του Τορόντο, προτείνει μια νέα προσέγγιση της ζωγραφικής του τοπίου σε μια οριακή περίοδο των εικαστικών τεχνών, στον 20ό αιώνα, δίνοντας έμφαση στις μυστικιστικές αναζητήσεις.
Ο προβληματισμός αυτός προέρχεται από τις επιρροές ανάμεσα σε ζωγράφους της Βόρειας Ευρώπης και σε καλλιτέχνες του Καναδά, σχετικά με την αναπαράσταση της ιερότητας στη φύση.
Το θέμα αυτό απασχόλησε Ευρωπαίους ζωγράφους στο τέλος του 19ου και στην αρχή του 20ού αιώνα. Εκφράστηκαν μέσα από αυτή τη διάσταση οι ιμπρεσιονιστές, οι συμβολιστές, οι ναμπί.
Η ανάταση προς το άπειρο, το μυστήριο της νύχτας, ο έναστρος ουρανός, η αναζήτηση του φωτός, η ώσμωση με το Σύμπαν, η εμπειρία των υπερβατικών δυνάμεων της φύσης στα θέματα που απεικονίζουν οι πίνακες, προκαλούν τον θεατή να μπει σε μια ευρύτερη διάσταση από τη γήινη πραγματικότητα. Η υπέρβαση που δημιουργούν τα έργα, οδηγεί σε ευαίσθητους και πνευματικούς συνειρμούς. Ο ζωγράφος και ο θεατής βιώνουν από κοινού μια μυστικιστική εμπειρία.
Το Μουσείο του Ορσέ παρουσιάζει έργα διάσημων ζωγράφων, Γκογκέν, Μονέ, Κλιμτ, Μουνκ, Βαλοτόν, Βαν Γκογκ, Καντίνσκι και επίσης έργα των κυριότερων εκπροσώπων της Σχολής του Καναδά της δεκαετίας 1920-1930, Λόρεν Χάρις, Τομ Τόμσον, Εμιλι Καρ. Αρκετοί πίνακες της έκθεσης προέρχονται από ξένα μουσεία. «Με την παρουσία της φύσης, ο άνθρωπος βιώνει μια απόλυτη απόλαυση, παρά τις οδύνες και τις δοκιμασίες του», εκτιμά ο φιλόσοφος Εμερσον.
Οι Ευρωπαίοι και οι Καναδοί καλλιτέχνες μπόρεσαν να δημιουργήσουν μια μυσταγωγία με την ανάταση, μέσα από έργα που αποτελούν ύμνο στη φύση.
Βλέπουμε τοπία με χιονισμένα ψηλά βουνά, σκιερά δάση, λίμνες, γαλήνια θάλασσα, αντανακλάσεις των φώτων στο ποτάμι, φανταστικές αναπαραστάσεις του Διαστήματος. Η έκθεση καλεί τον θεατή σε μια ονειρική ενατένιση της φύσης και σε υπέρβαση που μας οδηγεί στο άπειρο Σύμπαν.
Ο αινιγματικός κύριος Μαγκρίτ
magrit
«La lampe philosophique», 1936, René Magritte | Adagp, Paris 2016 Μια μεγάλη έκθεση που προβάλλει μια νέα προσέγγιση του έργου του Βέλγου καλλιτέχνη Ρενέ Μαγκρίτ παρουσιάζει το Κέντρο Πομπιντού, προτείνοντας μια αυθεντική θεώρηση της δημιουργίας του ζωγράφου, τη σύνδεση της εικαστικής του δημιουργίας με το ενδιαφέρον του για τη φιλοσοφία.
Με τίτλο «Μαγκρίτ - Η προδοσία των εικόνων», η έκθεση δίνει στους επισκέπτες την ευκαιρία να προσεγγίσουν το έργο του Μαγκρίτ από μια διαφορετική σκοπιά με ανανεωμένη αντίληψη. Παρουσιάζονται εμβληματικά έργα και άλλα ελάχιστα γνωστά στο πλατύ κοινό, που προέρχονται από τις πιο σημαντικές δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές.
Με εκατό έργα ζωγραφικής, σχέδια, ντοκουμέντα από αρχεία, το Κέντρο Πομπιντού προσφέρει στο κοινό ένα εξαιρετικό αφιέρωμα που ανταποκρίνεται στην προσπάθεια προβολής των κορυφαίων καλλιτεχνών του 20ού αιώνα. Η έκθεση επικεντρώνεται στο «φιλοσοφικό πάθος» του Μαγκρίτ επιλέγοντας εικόνες, σχέδια, φράσεις του καλλιτέχνη που δείχνουν ότι εξερευνά ιδέες και αντιπαραβάλλει πολλαπλά θέματα με σκηνοθετημένες εικόνες.
Ο καλλιτέχνης εμπνεόταν από μύθους και θρύλους της αρχαιότητας, βιβλικές αναπαραστάσεις, έθετε υπό φιλοσοφική αμφισβήτηση τις ιδέες μας για ό,τι βλέπουμε. Χρησιμοποιούσε συχνά λογοπαίγνια, σιβυλλικά αποφθέγματα, απρόσμενες σουρεαλιστικές εικόνες, αλληγορίες. Μισούσε τις ρεαλιστικές ερμηνείες της εικόνας, ζητούσε από τον θεατή να ανακαλύψει τι κρύβεται πίσω από τον συμβολισμό. Κάθε πίνακάς του είναι ένα αίνιγμα που μας καλεί να αποκρυπτογραφήσουμε.
Ο Μαγκρίτ (1898-1967) δεν ενδιαφερόταν για τα όνειρα, κάτι που μπορεί να εκπλήσσει όταν βλέπουμε τους πίνακές του. Επεδίωκε να κρύψει το παιχνίδι του μέσα στις εικόνες. Σε θέματα εμφανώς ρεαλιστικά μπορούσε να εισαγάγει απρόσμενα ένα αντικείμενο που παρεμβαίνει αντικομφορμιστικά στη σκηνοθεσία του. Δίνει τίτλους που αποπροσανατολίζουν, όπως σε έναν πίνακά του που δείχνει μια βαλίτσα ακουμπισμένη μπροστά από έναν καθρέφτη.
Ο τίτλος του έργου είναι «Μια απλή ιστορία έρωτα». Ο καλλιτέχνης καλλιεργεί το μυστήριο που ενώνει την εικόνα με τον λόγο. Δίνει μια άλλη σημασία σε ό,τι βλέπουμε και στις σχέσεις ανάμεσα στα αντικείμενα και τις καταστάσεις.
Ο ζωγράφος είχε μια προσωπική αίσθηση του χιούμορ, πρότεινε παιχνίδια για την έξαρση της φαντασίας, για την απελευθέρωση της διαίσθησης. Το αθέατο είναι ορατό στους πίνακές του. Οι σκιές, οι φλόγες, οι σπηλιές, τα ριντό, οι σιλουέτες, τα τεμαχισμένα σώματα, τα σύννεφα, τα ανοιχτά παράθυρα, τα πουλιά, ένα καπέλο, ένα μήλο, ένα κερί είναι αγαπημένα θέματά του, που τα εξερευνά διαρκώς. Βλέπουμε ένα κλουβί και μέσα ένα αυγό.
Ενα ποτήρι νερό επάνω σε μία ομπρέλα. Στους πίνακές του επεδίωκε να αποκαλύψει τις πολλαπλές όψεις της πραγματικότητας δημιουργώντας μια εξωπραγματική ατμόσφαιρα με τη χρήση ονειρικών και υπεράνω της λογικής στοιχείων.
Ποιητής της εικόνας ο Μαγκρίτ, αρνούνταν να αποδεχτεί ότι περιόριζε τις ερμηνείες για το έργο του. Ο ίδιος εξηγούσε: «Δεν κάνω μια αναπαράσταση του μυστηρίου, δεν είναι αυτό που αναζητώ. Η ζωγραφική μου δείχνει ορατές εικόνες που δεν κρύβουν κάτι. Προκαλούν όντως ένα μυστήριο. Οταν κάποιος βλέπει έναν πίνακά μου αναρωτιέται "τι σημαίνει αυτό;". Οι πίνακές μου δεν σημαίνουν κάτι, επειδή και το μυστήριο δεν σημαίνει κάτι, είναι απλά άγνωστο».
Στην πόλη Λεσίν στο Βέλγιο γεννήθηκε ο Μαγκρίτ. Καθοριστικό ρόλο στην πορεία του έπαιξαν ο Τζόρτζιο ντε Κίρικο, ο Αντρέ Μπρετόν, η ομάδα των σουρεαλιστών. Στην παιδική του ηλικία είχε τραυματικά βιώματα. Το 1912, όταν ήταν 14 ετών, η μητέρα του αυτοκτόνησε στον ποταμό Σαμπρ. Ο καλλιτέχνης σπούδασε για δύο χρόνια στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών των Βρυξελλών, από το 1916 έως το 1918.
Δούλεψε σε εργοστάσιο που κατασκεύαζε ταπετσαρίες, σχεδίαζε αφίσες και διαφημίσεις μέχρι το 1926. Ενα πρώτο του συμβόλαιο με την Galerie la Centaure των Βρυξελλών τού επέτρεψε να ξεκινήσει την εκπληκτική εικαστική του δημιουργία, που του χάρισε διεθνή αναγνώριση.
Viva Mexico!
Autoportrait
Νταβίντ Αλφαρο Σικέιρος, «Autoportrait», 1945 Παρίσι
Εξαιρετική είναι η απήχηση της εντυπωσιακής έκθεσης «Μεξικό 1900-1950» που παρουσιάζει επί τρίμηνο το παρισινό Μουσείο Grand Palais, προβάλλοντας σε ένα ευρύ πανόραμα το έργο κορυφαίων καλλιτεχνών οι οποίοι επηρεάστηκαν από την παρισινή εικαστική πρωτοπορία στις αρχές του 20ού αιώνα. Η έκθεση είναι η μεγαλύτερη αφιερωμένη στη μεξικανική τέχνη από το 1953. Εντάσσεται στις εκδηλώσεις του «Ετους του Μεξικού» και οργανώθηκε με τη συμβολή μεγάλων μεξικανικών πολιτιστικών οργανισμών.
Φρίντα Κάλο, «Les deux Frida», 1939 | Μαρτυρία για μια μεταβατική περίοδο στις εικαστικές τέχνες του Μεξικού αποτελεί η έκθεση, συνδέοντας τις ιστορικές εξελίξεις με την έκφραση της ανατροπής του κομφορμισμού και την εφεύρεση νέων ρευμάτων. Προσφέροντας ένα πανόραμα έργων 70 καλλιτεχνών, μεταξύ των οποίων οι Ντιέγκο Ριβέρα, Φρίντα Κάλο, Χοσέ Κλεμέντε Ορόσκο, Νταβίντ Αλφαρο Σικέιρος, Ρουφίνο Ταμάγιο, το αφιέρωμα δίνει έμφαση στην πλούσια καλλιτεχνική δημιουργία της χώρας.
Στόχος των οργανωτών της έκθεσης είναι να αποκαλύψουν τον εμπνευσμένο από γαλλικά πρωτοποριακά εικαστικά ρεύματα «εκσυγχρονισμό» της μεξικανικής τέχνης. Διάσημοι καλλιτέχνες που είχαν εκπαιδευτεί με ακαδημαϊκού τύπου τεχνοτροπία, επωφελήθηκαν από υποτροφίες για μετεκπαίδευση στο Παρίσι.
Η επιρροή από τη γαλλική πρωτοπορία ωθεί σε μια εικαστική επανάσταση. Οι Μεξικανοί καλλιτέχνες εκφράζονται δυναμικά, αναπτύσσουν μια πληθωρική δημιουργία.
Η ανάκτηση της ανεξαρτησίας, που διαδέχτηκε την ισπανική μοναρχία, το 1821 επέτρεψε ραγδαίες εξελίξεις. Το Μεξικό εξέφρασε τη θέληση για αλλαγές και εκσυγχρονισμό. Με τις νέες τάσεις που εμφανίζονται στη ζωγραφική, στη γλυπτική, στην αρχιτεκτονική, στην πολεοδομία, στη μουσική, στη λογοτεχνία, στον κινηματογράφο και στις εφαρμοσμένες τέχνες, η χώρα θα σφυρηλατήσει τη νέα της ταυτότητα.
Μετά την ιστορική περίοδο της επανάστασης και την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1867, η καλλιτεχνική δημιουργία παίρνει ιδεολογικό και εθνικιστικό χαρακτήρα. Πρωτοβουλίες που αναπτύσσουν μαικήνες της τέχνης, προωθούν εναλλακτικά εικαστικά κινήματα που επιβάλλονται, σε αντιπερισπασμό προς τον κομφορμισμό.
Ντιέγκο Ριβέρα, «Portrait d’Adolfo Best Maugard», 1913 | Στο πρώτο μέρος της έκθεσης ανακαλύπτουμε πως ο εκσυγχρονισμός αντλεί την έμπνευσή του από τη «συλλογική φαντασία» και τις παραδόσεις του 19ου αιώνα. Αλλά τα διεθνή καλλιτεχνικά κινήματα προκαλούν ένα αντιστάθμισμα που συντελεί στην απαγκίστρωση από την παράδοση. Η στροφή αυτή δημιουργεί μια εικαστική γονιμότητα.
Το δεύτερο τμήμα της έκθεσης έχει στόχο να δείξει πώς η μεξικανική επανάσταση, ως ένοπλη σύγκρουση, περιλάμβανε τον σχεδιασμό ενός νέου εθνικού προγράμματος. Η καλλιτεχνική δημιουργία πήρε ιδεολογικό χαρακτήρα. Η επανάσταση άνοιξε τον δρόμο για εκσυγχρονισμό ιδεών και απόψεων.
Νέες ευκαιρίες παρουσιάζονται σε γυναίκες δημιουργούς, που μπορούν να συμμετάσχουν στην προσπάθεια για οικονομική ανάπτυξη. Η χειραφέτηση τις ενθαρρύνει να πάρουν θέση στην καλλιτεχνική σκηνή.Στο τρίτο τμήμα βλέπουμε έργα που αντιπροσωπεύουν έναν αντιπερισπασμό στην ιδεολογική θεώρηση και εκφράζουν νέες πρωτοποριακές τάσεις.
Ενδιαφέρον έχουν τα έργα τα οποία παρουσιάζονται στο τέταρτο τμήμα «Συνάντηση των Δύο Κόσμων», που δείχνει πώς από τις αρχές του 20ού αιώνα το εικαστικό ρεύμα διευρύνεται με την παρουσία των καλλιτεχνών του Μεξικού στις ΗΠΑ. Το έργο τους αποκτά διεθνή προβολή. Ιδιαίτερη επιτυχία έχουν τα μεγάλα έργα των τοιχογράφων, που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στα κινήματα της avant-garde στη Νέα Υόρκη, στο Ντιτρόιτ, στο Λος Αντζελες. Η διάδοση της μεξικανικής τέχνης οδηγεί σε μια καλλιτεχνική διασταύρωση.
Λόγω της φήμης που απέκτησαν οι Μεξικανοί καλλιτέχνες στο εξωτερικό κατά τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, πολλοί ξένοι καλλιτέχνες αποφάσισαν να μεταφέρουν τη δραστηριότητά τους στο Μεξικό. Σε συνεργασία με τοπικούς καλλιτέχνες κατάφεραν να αναπτύξουν μια πλούσια εικαστική έκφραση, ειδικότερα μέσω του σουρεαλισμού.
Στο τέλος της διαδρομής η έκθεση προβάλλει πολιτιστικές ανταλλαγές ανάμεσα στο Μεξικό και στη Γαλλία, που συντελούν αμοιβαία στην άνθηση της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Η προκλητική δεκαετία του ’80
martin_parr.jpg
Martin Parr «The Cost of Living - Punk with her Mother», 1986 | Martin Parr / Magnum Photos
15.05.2016, 15:00 | Ετικέτες: φωτογραφία, ζωγραφική, πολιτισμός, τέχνες
Συντάκτης:
Σε μια γοητευτική έκθεση φωτογραφίας και βίντεο, το Κέντρο Ζορζ Πομπιντού στο Παρίσι παρουσιάζει ένα πανόραμα καλλιτεχνικών τάσεων της δεκαετίας του 1980, που χαρακτηρίζεται από την ανάδυση μιας πρωτοποριακής, παράξενης και εντυπωσιακής εικονογραφίας.
Paul de Nooijer. «Electriclawnmowingiron», 1977 | Centre Pompidou / Dist. RMN-GP
Τίτλος της έκθεσης «H δεκαετία του 1980. Η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι». Οι εμβληματικές εικόνες του ’80 είχαν μεγάλη διάδοση, προβάλλονταν εξαιρετικά από την τηλεόραση, τον κινηματογράφο και τα περιοδικά. Το Μπομπούρ προτείνει μια νέα προσέγγιση αυτής της γόνιμης εικονογραφικά δεκαετίας, χάρη σε μια ενδιαφέρουσα συλλογή που απαρτίζεται από 100 φωτογραφίες και ένα φιλμ το οποίο αναφέρεται στην κοινωνική και καλλιτεχνική έκφραση της εποχής.
Φωτογραφίες-βεντέτες της έκθεσης είναι τα πορτρέτα διάσημων γυναικών, όπως η Γκρέις Τζόουνς, του Ζαν Πολ Γκουντ, αλλά και φωτογραφίες των Florence Paradeis, Karen Knorr. Οι επιλεγμένες εικόνες εκφράζουν την κριτική της κουλτούρας και της κοινωνίας σύμφωνα με διάφορες στρατηγικές: την ειρωνεία, τη ρεαλιστική ή ευφάνταστη σκηνοθεσία, την απομίμηση, τον παρεμβατικό χειρισμό της διακόσμησης, τις εικόνες μπαρόκ, την αποθέωση της έντεχνης εικονογραφίας.
Jean-Paul Goude «Blue-black in black on grey», 1981 | Jean-Paul Goude
Η ιστορία της εικονογραφίας του 1980 παραμένει ακόμη και σήμερα εν μέρει παρεξηγημένη. Πέρα από την έννοια του μεταμοντερνισμού, η έκθεση προβάλλει την εμφάνιση νέων προκλήσεων σε ποιητικό και πολιτικό επίπεδο. Η υβριδοποίηση, το χιούμορ, η ειρωνεία, ο ερωτισμός και η νοσταλγία συνιστούν κλειδιά για δυνατές ερμηνείες της καλλιτεχνικής έκφρασης αυτής της περιόδου, ιδιαίτερα στον φωτογραφικό τομέα.
Εν μέρει αφιερωμένη στη δυτική και την αμερικανική κουλτούρα της δεκαετίας του 1980 -που έχει σημαντική θέση στη φωτογραφική συλλογή του Κέντρου Πομπιντού- η έκθεση αντανακλά τη γεωπολιτική και οικονομική διάσταση της εποχής.
Επισημαίνει τον αντίκτυπο των ιδεολογικών διχασμών Βορρά - Νότου, Δύσης - Ανατολής, τις αντιθέσεις ανάμεσα στις καπιταλιστικές δημοκρατίες και τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, που θα σαρωθούν από την επικυριαρχία της παγκοσμιοποίησης, από την επιβολή της γενικευμένης οικονομίας, της γενικευμένης διαχείρισης, της επικοινωνίας και των εταιρικών σχέσεων.
Παρουσιάζοντας γνωστά φωτογραφικά έργα και άγνωστες εικόνες, το Κέντρο Πομπιντού καλεί τον επισκέπτη να ανακαλύψει εκ νέου την πρωτοποριακή αισθητική και τη δημοφιλή στο πλατύ κοινό εικονογραφία της εποχής, που ήταν μοναδική ως καλλιτεχνική έκφραση.
Στη Γαλλία, η δεκαετία του 1980 είναι ζωτικής σημασίας για τη φωτογραφία ως τέχνη και για την πολιτιστική κληρονομιά. Τα θεσμικά όργανα και οι μεγάλες φωτογραφικές συλλογές που δημιουργήθηκαν τους έδωσαν νέα ώθηση. Την εποχή αυτή ανέρχεται στον πολιτιστικό χώρο μια γενιά που θέλει να καταργήσει τον διαχωρισμό μεταξύ φωτογραφίας και ζωγραφικής, προβάλλοντας τιμητικά τους «φωτογράφους-καλλιτέχνες» οι οποίοι αντιτίθενται στις περιοριστικές απόψεις των προηγούμενων γενεών.
Αυτή η νέα φωτογραφική έκφραση που αναπτύσσεται στις δυτικές χώρες έχει συχνά «εικαστική» τάση και εφευρίσκει πρωτότυπες εικονογραφικές μορφές που συνδέονται στενά με την τεχνική πρόοδο. Οι καλλιτέχνες έχουν τη δυνατότητα δημιουργίας έγχρωμων φωτογραφιών καλής ποιότητας, μπορούν να χρησιμοποιήσουν τιράζ εικόνων σε μεγάλο μέγεθος ή να επωφεληθούν από την άμεση εκτύπωση που προσφέρει η μηχανή Polaroid.
Ο συνδυασμός αυτών των νέων μέσων παραγωγής με την αναζήτηση για διαφορετικά θέματα από την κλασική φωτογραφία οδηγεί σε ένα άλλο παράδοξο. Στη δημιουργία φιλμ που τοποθετούνται στον αντίποδα του ντοκιμαντέρ και οδηγούν σε επιτεύγματα, με βίντεο που αντλούν εικόνες από την πραγματικότητα για να αποδώσουν έργο με ευρύτερες καλλιτεχνικές διαστάσεις.
Info: Διάρκεια μέχρι 23 Μαΐου.
Ο ζωγράφος του Μάη του ’68
fromanze.jpg
Ο Ζεράρ Φρομανζέ στο ατελιέ του | Centre Pompidou, Bibliothèque Kandinsky
27.04.2016, 06:28 | Ετικέτες: εκθέσεις, ζωγραφική, Γαλλία, επανάσταση
Συντάκτης:
Το έργο ενός μεγάλου Γάλλου ζωγράφου που αντιπροσωπεύει την προοδευτική ιδεολογία και την πολιτική στράτευση προβάλλει το Κέντρο Ζορζ Πομπιντού σε μια σημαντική έκθεση, αφιέρωμα στον Ζεράρ Φρομανζέ.
Το κόκκινο χρώμα κυριαρχεί στα έργα του καλλιτέχνη, που εκφράζει το επαναστατικό πνεύμα του Μαΐου του 1968, όταν η Γαλλία γνώρισε μία άνευ προηγουμένου εξέγερση της νεολαίας κατά του κατεστημένου και μία εντυπωσιακή άνθηση της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Ζωγράφος της επανάστασης ή επαναστάτης της ζωγραφικής; Ο Ζεράρ Φρομανζέ αρνείται μια τέτοια επιλογή. Δημιούργησε ένα έργο που διαπνέεται ταυτόχρονα από την πολιτική του στράτευση και από τον προβληματισμό του για την εικαστική απεικόνιση. Αυτή τη «δυαδικότητα» του καλλιτέχνη προβάλλει το αφιέρωμα του Μπομπούρ (μέχρι 15 Μαΐου).
Το Μουσείο παρουσιάζει μια αναδρομική θεματική διαδρομή με 50 πίνακες, γλυπτά, σχέδια, που δημιούργησε ο Φρομανζέ την περίοδο 1964-2015, καθώς και μία ταινία ντοκιμαντέρ. Το κοινό καλείται να ανακαλύψει τις διαφορετικές πτυχές έκφρασης του ζωγράφου: το εικονογραφικό του πάθος και την ανησυχία του για τον σημερινό κόσμο.
«En Chine, à Hu-Xian, 1974», 1974 | Gérard Fromanger, 2016 © Collection Centre Pompidou
Η καλλιτεχνική ταυτότητα του Φρομανζέ ταυτίζεται με εικόνες, αναφορές, ιδεολογικά συνθήματα. Κόκκινες φιγούρες, σκηνές του δρόμου, διαδηλώσεις, οδομαχίες, μυθικές μορφές, Πρεβέρ, Γκοντάρ, Φουκό, εικαστικά θέματα όπως ο «φωτορεαλισμός», η «αφηγηματική αναπαράσταση», η ζωγραφική, η πολιτική.
Αυτές οι αλληλουχίες ανασυνθέτουν το ντεκόρ μια ολόκληρης εποχής και αναδημιουργούν την ατμόσφαιρα μέσα στην οποία γεννήθηκαν τα έργα που χάρισαν στον Φρομανζέ ευρεία αναγνώριση στη δεκαετία του 1970. Η έκθεση δίνει τη δυνατότητα προσέγγισης του έργου του, χωρίς να καλύπτει όλο το φάσμα της δημιουργίας του. Πέρα από τους συχνούς μετασχηματισμούς που σημαδεύουν την εικαστική διαδρομή του επί μισό αιώνα, διαπιστώνουμε τη μονιμότητα του εικαστικού του στιλ: μια ζωγραφική ανοιχτή προς τον κόσμο και ταυτόχρονα επικεντρωμένη στην υπαρξιακή διάσταση.
Ο Ζεράρ Φρομαντζέ γεννήθηκε στη Γαλλία το 1939, σπούδασε στην παρισινή Σχολή Καλών Τεχνών. Εργάστηκε στο ατελιέ του διάσημου γλύπτη Σεζάρ και πολύ γρήγορα άρχισε να εκθέτει έργα του. Συμμετέχει στο κίνημα του Μάη του ’68, παίρνει μέρος στις καταλήψεις, στις διαδηλώσεις μαζί με τους φίλους του Ζαν-Λικ Γκοντάρ, Πιερ Κλεμαντί, συλλαμβάνεται από την αστυνομία ως ταραχοποιός. Το 1970 αποσπά το πρώτο βραβείο στην Μπιενάλε του Τόκιο.
Το 1974 συμμετέχει σε αποστολή Γάλλων διανοουμένων και καλλιτεχνών στην Κίνα. Το ταξίδι του τον εμπνέει για μια σειρά εμβληματικών έργων. Μυθική φιγούρα της τέχνης, ο Γάλλος ζωγράφος καθιερώθηκε σε διεθνές επίπεδο. Το έργο του παρουσιάζεται σήμερα στα μεγαλύτερα μουσεία στις πέντε ηπείρους.
Οι πίνακες του Φρομανζέ δείχνουν την ανάγκη του να εκφραστεί με εικόνες, στον αντίποδα της αφηρημένης τέχνης. Σημαντική θέση στην εικαστική έκφρασή του έχουν τα έργα του που παρουσιάζουν ομαδικές συγκεντρώσεις, κινητοποιήσεις, συγκρούσεις. Το κόκκινο χρώμα κυριαρχεί. «Εικόνες κόκκινες, για τη σφαγή, τη γενοκτονία, το Βιετνάμ, για την κλιμάκωση της κοινωνικής έντασης, κόκκινο για τον Γκεβάρα», αναφέρει ο φίλος του Ζακ Πρεβέρ.
Κόκκινο σε ανάγλυφους πίνακες που στάζει, στάζει. Το κόκκινο στη γαλλική τρίχρωμη σημαία που αιμορραγεί, σε μια ταινία την οποία σκηνοθέτησε ο ζωγράφος μαζί με τον Ζαν-Λικ Γκοντάρ. Κόκκινο χρώμα ακόμα και για τις σιλουέτες των περαστικών μπροστά στις βιτρίνες των μεγάλων παρισινών βουλεβάρτων, μία εικόνα που αντέγραψαν συχνά νέοι γραφίστες.
Η σειρά έργων του Φρομανζέ που έχει τον τίτλο «κουνήσου», «ύπαρξε», «πέρασε», είναι αξιοσημείωτη. Παρουσιάζονται πολύ ρεαλιστικά δημοσιογράφοι και κάμεραμεν που στρέφουν τον φακό τους ή τα μικρόφωνά τους προς αφηρημένες ανθρώπινες μορφές. Ο καλλιτέχνης επιδιώκει να απεικονίσει την άμεση αντιπαράθεση ανάμεσα στους εκπροσώπους των μέσων ενημέρωσης και στην εσωτερικότητα της υπαρξιακής εξερεύνησης.
Εντυπωσιακός είναι ένας μνημειώδης πίνακας μήκους 9 μέτρων, με τίτλο «Ολα τα χρώματα, ζωγραφική της ιστορίας» (1991-1992). Ο Φρομανζέ εκφράζει την αναστάτωση του σύγχρονου κόσμου. Το έργο παρουσιάζει, σε ξεχωριστά τμήματα, μνημεία, πολεμικά όπλα, ριπές από χρώματα, τοπία. Χρωματικά νήματα συνδέουν τα διάφορα θέματα του πίνακα, που προβάλλει σε ένα συναρπαστικό μωσαϊκό, γεγονότα, μνήμες και βιώματα της ανθρώπινης ιστορίας.
18η ΑΝΟΙΞΗ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ
Παρίσι
Άρθρο της ΗΡΑΣ ΦΕΛΟΥΚΑΤΖΗ
Αφιέρωμα στη δημιουργία των μεγάλων ποιητών του περασμένου αιώνα, παρουσίασε η "Άνοιξη των ποιητών" για την 18η επέτειο του θεσμού, που καθιέρωσε ο Τζάκ Λάγκ στη Γαλλία και που σήμερα έχει επιβληθεί διεθνώς σαν μέγιστο πολιτιστικό γεγονός με παγκόσμια απήχηση. Το θέμα των φετινών εκδηλώσεων ήταν "ο μεγάλος 20ος αιώνας". Για ένα δεκαπενθήμερο, 5 - 20 Μαρτίου, η ποίηση κυριάρχησε στη γαλλική επικαιρότητα, δημιούργησε έναν εκπληκτικό παλμό, έδωσε ώθηση στη λογοτεχνική έκφραση και στις καλλιτεχνικές ανταλλαγές.
Τα εγκαίνια της "Άνοιξης των Ποιητών" έγιναν στο Υπουργείο Πολιτισμού και επικοινωνίας, με συμμετοχή της νέας υπουργού Audrey Ajoulay, πρώην σύμβουλου του Προέδρου Ολάντ, αναγνωρισμένη στους καλλιτεχνικούς κύκλους προσωπικότητα με ευρύτατη δραστηριότητα στον τομέα των γραμμάτων και των τεχνών. Η υπουργός εκδήλωσε την υποστήριξή της στον ποιητικό θεσμό. "Αυτή την άνοιξη, γιορτάζουμε τους ποιητές του εικοστού αιώνα, μέσα από διαφορετικές μορφές εκδηλώσεων και πρωτοβουλίες, μέσα από μοναδικές εμπειρίες. Αισθάνεται κανείς την εσώτερη μουσική του ποιητικού λόγου, που μάς καλεί να εισδύσουμε στην παγκόσμια διάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης" επεσήμανε η υπουργός, η οποία θεωρεί ότι η ποίηση είναι μία μοναδική λογοτεχνική έκφραση, ένας τρόπος συμμετοχής στη συλλογική εμπειρία και εξέλιξη. "Η ποίηση μας προσφέρει μια νέα πνοή. Είναι ένα συναρπαστικό ίχνός στη ιστορία του ανθρώπινου βιώματος. Πρέπει να υποστηρίζεται και να τροφοδοτείται μια έκφραση η οποία απλώνεται πέρα από το λόγο, που μέσα από τις λέξεις μετασταθμεύει τους ρυθμούς, τα νοήματα, εμπλουτίζει το πνεύμα και τις αισθήσεις. Η ποίηση είναι μια βαθιά μυστική ανθρώπινη συναλλαγή", τόνισε.
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της "Άνοιξης των Ποιητών", συγγραφέας και ποιητής Ζαν Πιέρ Σιμεόν, εκτίμησε ότι "ότι ο εικοστός αιώνας ήταν για τη Γαλλία και τη Γαλλοφωνία ένας αιώνας που σημαδεύτηκε από την έκφραση μεγάλων ποιητών. Μετά από το κίνημα των Ντανταϊστών και τη σουρεαλιστική έκρηξη η οποία επέτρεψε μια πρωτοφανή εφευρετικότητα, η ποίηση επανίδρυσε την υπαρξιακή πρόκληση και την ανατρεπτικότατα. Ίσως ποτέ δεν γνωρίσαμε μια εποχή με τόσο πολλά σημαντικά και μοναδικά σε έκφραση ποιητικά έργα" τόνισε. Η Άνοιξη των Ποιητών το 2016 μας έδωσε την ευκαιρία να γιορτάσουμε τα 50 χρόνια της εμβληματικής συλλογής ποίησης του εκδοτικού οίκου Gallimard, η οποία δημιουργήθηκε τον Μάρτιο του 1966 και συγκεντρώνει τις μεγάλες ποιητικές φωνές του 20ου αιώνα".
Ανάδοχος στη φετινή 18η "Άνοιξη των Ποιητών" ήταν ο γνωστός ηθοποιός Μίκαελ Λονσντάλ. Κάθε χρόνο το Μάρτιο, περίπου 60 χώρες παρουσιάζουν ποιητικές εκδηλώσεις. Σε 57 γαλλικές πόλεις και χωριά οργανώθηκαν φέτος πάνω από 15.000 ποιητικά γεγονότα. Απαγγελίες, συναυλίες μελοποιημένης ποίησης, θεατρικές παραστάσεις, ποιητικές χορογραφίες, εκθέσεις. Ανοιχτές στο πλατύ κοινό ήταν οι εκδηλώσεις, που πραγματοποιήθηκαν σε Θέατρα, πολιτιστικά κέντρα, Μουσεία, κινηματογράφους, σχολεία, πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία, καφενεία, σπίτια, σιδηροδρομικούς σταθμούς, στο μετρό, σε νοσοκομεία, σε φυλακές. Οργανώθηκαν διαγωνισμοί μελοποιημένης ποίησης, απονεμήθηκαν βραβεία, παρουσιάστηκαν νέες εκδόσεις. Συμμετείχαν στην ποιητική κινητοποίηση πάνω από 60.000 εκπαιδευτικοί βιβλιοπώλες, εκδότες, ποιητές, καλλιτέχνες. Στα κολέγια και στα λύκεια, οι μαθητές παρουσίασαν πολυάριθμα θεάματα με απαγγελίες ποίησης. Ταινίες μικρού μήκους ένωσαν καλλιτεχνικά τον κινηματογράφο και την ποίηση. Συναντήσεις Γάλλων και ξένων συγγραφέων οργανώθηκαν σε όλη τη διάρκεια του δεκαπενθήμερου.
Η «Άνοιξη των Ποιητών» υποστηρίζεται από το υπουργείο Πολιτισμού και Επικοινωνίας μέσον του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, από το Υπουργείο Παιδείας και από το περιφερειακό Συμβούλιο της παρισινής περιοχής Ιλ ντε Φράνς. Στην ιστοσελίδα της Άνοιξης των Ποιητών http://www.printempsdespoetes.com/ παρουσιάζονται όλο το χρόνο οι μεγάλες εκδηλώσεις ποίησης που πραγματοποιούνται στη Γαλλία.-
Τα φαντάσματα του ναζισμού
ekthesi.jpg
O Γερμανός ζωγράφος και γλύπτης, Ανσελμ Κίφερ | Anselm Kiefer/Photo Charles DupratΜε ένα εντυπωσιακό αφιέρωμα στο Κέντρο Πομπιντού και με μια έκθεση βιβλίων, φωτογραφιών, γλυπτών στη βιβλιοθήκη BNF η Γαλλία τιμά έναν από τους πιο σημαντικούς καλλιτέχνες της σύγχρονης τέχνης, τον Γερμανό ζωγράφο και γλύπτη Ανσελμ Κίφερ.
Η αναδρομική του έκθεση, που εκτείνεται σε 2.000 τ.μ. στον έκτο όροφο του Μπομπούρ, είναι η πρώτη που οργανώνεται στο Παρίσι και περιλαμβάνει τις πιο εντυπωσιακές δημιουργίες του. Σε δώδεκα θεματικές αίθουσες παρουσιάζονται 150 έργα, που αντιπροσωπεύουν τη σαραντάχρονη σταδιοδρομία του Κίφερ, από τα τέλη της δεκαετίας του '60 μέχρι σήμερα.
«Ouroboros» (λεπτομέρεια), 2014, Collection particulière | GEORGE PONCETΣτη συναρπαστική διαδρομή του ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει εξήντα πίνακες αριστουργήματα, μια εγκατάσταση, σειρά από βιτρίνες με γλυπτικές συνθέσεις, έργα σε χαρτί, κολάζ και μερικά από τα πρώτα βιβλία του καλλιτέχνη.
Ο Kίφερ γεννήθηκε μερικούς μήνες πριν το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, στις 8 Μαρτίου του 1945, σε μια μικρή πόλη στον Μέλανα Δρυμό. Εγκαταλείποντας το 1966 τις σπουδές Νομικής, Λογοτεχνίας και Ρομανικών γλωσσών στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ, προτίμησε να σπουδάσει Καλές Τέχνες σε γερμανικές σχολές.
![«Mann im Wald [homme dans la forêt]», 1971, Collection particulière, San Francisco](http://www.efsyn.gr/sites/efsyn.gr/files/wysiwyg/24-6-630_11.jpg "«Mann im Wald [homme dans la forêt]», 1971, Collection particulière, San Francisco")
«Mann im Wald [homme dans la forêt]», 1971, Collection particulière, San Francisco | IAN REEVESΜαθήτευσε κοντά στον γνωστό ρεαλιστή ζωγράφο Πέτερ Ντρέχερ και από το 1991 εγκαταστάθηκε στη Γαλλία. Εχει τιμηθεί με τα σημαντικότερα διεθνή βραβεία. Το έργο του έχει παρουσιαστεί σε πολυάριθμες αναδρομικές εκθέσεις στα μεγαλύτερα μουσεία σύγχρονης τέχνης.
Με τις δημιουργίες του, που εκφράζουν μια μοναδική πλαστική και οπτική ένταση, ο Κίφερ προσκαλεί τους επισκέπτες να μυηθούν σε ποιητικούς κόσμους, να προσεγγίσουν τις ποικίλες λογοτεχνικές και φιλοσοφικές εμπνεύσεις που αντλεί από την ποίηση του Πάουλ Τσέλαν, της Ινγκεμπoργκ Μπάχμαν, του Ζαν Ζενέ, από τη φιλοσοφία του Χάιντεγκερ. Μας αποκαλύπτει τον πλούτο των ενδιαφερόντων του για τις επιστημονικές έρευνες, την αλχημεία, τον εσωτερισμό, τις εβραϊκές πνευματικές αναζητήσεις, τη θεολογία και τον μυστικισμό.
Η έκθεση προβάλλει το επικό μέγεθος του μεγαλόπνοου έργου του Κίφερ και την ποικιλία των μέσων έκφρασής του: ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, εγκαταστάσεις. Ο ζωγράφος-γλύπτης χρησιμοποιεί φωτογραφίες, πηλό, βερνίκι, θραύσματα γυαλιού, μέταλλο, ύφασμα, οργανικά υλικά, χώμα, στάχτη, άχυρο, αποξηραμένα φυτά. Σε αρκετές εγκαταστάσεις του περιλαμβάνει αποσπάσματα λογοτεχνικών και ποιητικών κειμένων.
Τα έργα του Κίφερ σε συγκλονίζουν. Στο επίκεντρο της δημιουργίας του βρίσκεται η καταγγελία του ναζισμού. Με μια εξαιρετική εικονική δραματουργία παρουσιάζει εφιαλτικές εικόνες που ανακαλούν στον θεατή μνήμες από αμφιλεγόμενα κομμάτια της σύγχρονης γερμανικής ιστορίας.
Απεικονίζει συμβολικά τους μύθους και τον εθνικισμό που οδήγησαν στην άνοδο του εθνικοσοσιαλισμού, στο Γ' Ράιχ, στο Ολοκαύτωμα. Οι πίνακές του εκφράζουν την εξέγερσή του απέναντι στο παραλήρημα της μεγαλοπρέπειας του γερμανικού εθνικισμού και στις ιστορικές επιδράσεις του.
Από τη φρίκη στο φως
Οι εικόνες του είναι εντυπωσιακές. Κυριαρχούν τα σκοτεινά χρώματα. Βλέπουμε χιονισμένα τοπία με ίχνη αίματος, έναν άντρα που φλέγεται, καμένη γη, καταθλιπτικές σκηνές, ερείπια, πυρκαγιές σε δάση όπου ελίσσονται φίδια κι όπου αναπαύονται άψυχα σώματα, τάφοι, μνημεία, σωρός από καμένα βιβλία. Σε ειδική αίθουσα παρουσιάζονται σε βιτρίνες συνθέσεις του με ετερόκλητα αντικείμενα, μηχανές, ξεραμένα κλαδιά, βιβλία, κολάζ, ηλιοτρόπια.
«Resurrexit», 1973, Sanders Collection, Amsterdam | Atelier Anselm KieferΟ Ανσελμ Κίφερ ξεκίνησε την εικαστική του διαδρομή παρουσιάζοντας στην Ελβετία, στη Γαλλία και στην Ιταλία μια σειρά φωτογραφιών με πόζες μίμησης του χαιρετισμού των ναζί. Με την προκλητική του αυτή επίδειξη καλούσε τους συμπατριώτες του να θυμηθούν και να αναγνωρίσουν την κατάπτωση του πολιτισμού που προκάλεσε η ξενοφοβική υστερία του Γ' Ράιχ.
Η πρώτη του έκθεση, με τίτλο «Κατοχές», περιλάμβανε μια σειρά από φωτογραφίες αναφερόμενες σε αμφιλεγόμενες πολιτικές πράξεις. Το έργο του θεωρείται μοναδικό χάρη στην εμμονή που εκφράζει ως προς την απεικόνιση της ιστορίας και των μύθων της γερμανικής κουλτούρας. Εκπροσωπώντας τη Γερμανία στην Μπιενάλε της Βενετίας το 1980 κατηγορήθηκε για «αφύπνιση των δαιμόνων του οδυνηρού παρελθόντος» και αντιμετώπισε υποψίες για «εθνικιστικές αποκλίσεις».
Οι πίνακες και τα γλυπτά του Κίφερ προοδευτικά αποκτούν μνημειώδεις διαστάσεις. Τεράστιοι πίνακες δείχνουν μαυσωλεία, μνημεία, έρημες στοές με υψηλές κολόνες, μπούνκερ από μπετόν. Η θεματολογία του διευρύνεται. Μετά τα ταξίδια του στην Ευρώπη, στην Αμερική και στη Μέση Ανατολή το ενδιαφέρον του στρέφεται στην ανίχνευση του αντίκτυπου που είχε η ιστορία της χώρας του στον παγκόσμιο πολιτισμό και γενικότερα στον ρόλο και στο μέλλον της τέχνης, του πολιτισμού.
Πέρα από θέματα που αφορούν την εθνική ταυτότητα, ο Κίφερ μελετά τη συλλογική μνήμη, τον συμβολισμό, τη θεολογία, τον μυστικισμό. Εκφράζει ειδικότερα τον προβληματισμό του για το τραύμα που βιώνουν οι σύγχρονες κοινωνίες και το όραμα της συνεχούς αναγέννησης, της ανανέωσης της ζωής.
Στον επίλογο της έκθεσης παρουσιάζονται γοητευτικά τελευταία έργα του καλλιτέχνη. Πίνακες με λευκά και ροζ λουλούδια που εκπέμπουν φωτεινή ακτινοβολία και εκφράζουν υπέροχα την απολύτρωση, την αρμονία.
info: Διάρκεια μέχρι 18 Απριλίου
CD GEOGRAFIA Un superbe voyage musical
Compositeur Dimitris Daskalothanassis
Poésie de Ira Feloukatzi
Chant de Katerina Vlahou
https://www.youtube.com/watch?v=Llv7KJCzbH4
Κάτω από το βλέμμα του Πικάσο
pinakas.jpg
Τζάσπερ Τζονς, «Sketch for Cups 2 Picasso», 1971-1972 | © Jasper Johns / ADAGP, Paris, 2015 Στον μύθο που δημιούργησε με την καλλιτεχνική του ιδιοφυΐα και τη χαρισματική του προσωπικότητα ο Πάμπλο Πικάσο, είναι αφιερωμένη εντυπωσιακή έκθεση στο παρισινό Μουσείο Γκραν Παλέ, προβάλλοντας την παγκόσμια απήχηση του έργου του και την επιρροή του στους νεότερους καλλιτέχνες.
«Picasso.Μania» είναι ο τίτλος της και έχει τεράστια επιτυχία.
Γιγάντιες αφίσες, που έχουν αναρτηθεί σε κεντρικά σημεία του Παρισιού, δείχνουν φωτογραφία του Πικάσο να ποζάρει με γυμνό μπούστο, σταυρωμένα τα χέρια.
Αναδύεται μέσα από το σκοτάδι με το πρόσωπο φωτισμένο και το διεισδυτικό του βλέμμα να εκφράζει βαθιά την υπαρξιακή του αναζήτηση.
Πάνω από είκοσι εκθέσεις έχουν αφιερωθεί στη μελέτη τής μετά θάνατον απήχησης του έργου του Πικάσο.
Η έκθεση του Γκραν Παλέ δείχνει την τεράστια κληρονομιά που άφησε πίσω του ο ζωγράφος, ο οποίος γεννήθηκε στη Μάλαγα της Ισπανίας το 1881, έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Γαλλία και πέθανε το 1973 σε ηλικία 91 ετών.
Το αφιέρωμα στον Πικάσο περιλαμβάνει διπλές αναφορές, με χρονολογική και θεματική παρουσίαση των έργων. Εκτίθενται 100 έργα του Ισπανού ζωγράφου και 312 έργα 78 σύγχρονων ζωγράφων που εμπνεύστηκαν από το έργο του. Γιατί έχει αποκτήσει πλέον μια «πλανητική διάσταση».
Η επίσκεψη στην τεράστια αυτή έκθεση διαρκεί πολλές ώρες. Πρόκειται για μια μαραθώνια περιήγηση, ένα ταξίδι στον συναρπαστικό μύθο που δημιούργησε ο Πάμπλο. Τα έργα του παρουσιάζονται όπως ο ίδιος επιθυμούσε να τα δείχνει, τοποθετημένα δίπλα δίπλα στον τοίχο - κυρίως πίνακές του που θεωρούνται αριστουργήματα του κυβιστικού κινήματος.
Πολυάριθμα έργα σύγχρονων ζωγράφων εμπνέονται από τη δημιουργία του Πικάσο: Ντέιβιντ Χόκνεϊ, Ρόι Λιχτενστάιν, Τζάσπερ Τζονς, Μάρτιν Κιπενμπέργκερ, Τζορτζ Μπάζελιτς, Τζούλιαν Σνάμπελ, Ζαν-Μισέλ Μπασκιά, Ερό, Αντι Γουόρχολ, Αντρέ Μασόν, Χουάν Μιρό, Ράουσενμπεργκ κ.ά.
Υπάρχουν ακόμα έργα σε βίντεο, γραφικές τέχνες, φωτογραφίες, ντοκουμέντα, γλυπτά, εγκαταστάσεις. Προβάλλονται και βίντεο με συνεντεύξεις πολυάριθμων προσωπικοτήτων, που δίνουν μαρτυρίες για την πολυποίκιλη δημιουργία του Πικάσο, την ξεχωριστή του προσωπικότητα, τις εικαστικές του επιλογές.
Ιδιαίτερη προβολή έχει στην έκθεση το έργο «Οι δεσποινίδες της Αβινιόν», που σημάδεψε την έναρξη της πρωτοπορίας στη μοντέρνα τέχνη.
Αντίγραφα δημιούργησαν απόγονοι του Πικάσο, οι «appropriationnistes» Mike Bidlo, André Raffay, Jeff Koons, Sigmar Polke, Thomas Houseago.
Η έκθεση επιχειρεί, επίσης, να προσδιορίσει την πολιτική επιρροή της «Γκουέρνικα», ένα εικαστικό θέμα που ενέπνευσε τη δεκαετία του '60 ορισμένους καλλιτέχνες όπως ο Leon Golub, ο οποίος δημιούργησε έργα αναφοράς στον πόλεμο του Βιετνάμ.
Η πρώτη αίθουσα της έκθεσης φέρνει τον τίτλο «Γεια σου καλλιτέχνη!». Βλέπουμε πολυάριθμα έργα σύγχρονων καλλιτεχνών, που δημιούργησαν πορτρέτα του Πικάσο, γλυπτά, σκίτσα. Ενα μεγάλο τμήμα είναι αφιερωμένο στον κυβισμό.
Σε άλλη αίθουσα φιλοξενούνται έργα του Ντέιβιντ Χόκνεϊ. Η επίδραση του Πικάσο στον κινηματογράφο επισημαίνεται με προβολές από ταινίες του Γκοντάρ και του Ορσον Ουέλς.
Κοινές φαντασιώσεις νέων καλλιτεχνών με τον Ισπανό ζωγράφο παρουσιάζονται στο τμήμα «Ο Πικάσο στην ποπ αρτ». Αρκετές φωτογραφίες του Rineke Dijkstra εμπνέονται από πίνακές του.
Σε ειδικό τμήμα παρουσιάζεται το «star system» που δημιουργήθηκε γύρω από τον καλλιτέχνη, με πολυάριθμες κοσμικές εκδηλώσεις, χάπενινγκ, δημοσιεύματα, φωτογραφίες, βίντεο, ρεπορτάζ.
Τα ΜΜΕ ασχολούνται με την ιδιωτική του ζωή και τον περιπετειώδη ερωτικό του βίο, τη φιλία του με τον Πρεβέρ και τον Κοκτό.
Στον επίλογο της έκθεσης βλέπουμε πολυάριθμα έργα νέων καλλιτεχνών, με διαφορετικές τάσεις και ένα πολύμορφο μωσαϊκό από δημιουργίες Αμερικανών καλλιτεχνών που εκφράζουν την πρωτοπορία και αποτίουν φόρο τιμής στο μοναδικό έργο του Πάμπλο Πικάσο.
Info:
Διάρκεια ώς 29 Φεβρουαρίου
Λάμψη και αθλιότητα της πορνείας
Le Client
Φορέν, «Le Client»Το θέμα της πορνείας στην ευρωπαϊκή τέχνη παρουσιάζει το παρισινό Μουσείο Ορσέ, με μια εντυπωσιακή έκθεση που φέρνει τον τίτλο «Λάμψη και αθλιότητα: Εικόνες της πορνείας 1850-1910». Για πρώτη φορά πραγματοποιείται ένα αφιέρωμα που έχει στο επίκεντρο την απεικόνιση του αγοραίου έρωτα από μεγάλους καλλιτέχνες και προτείνει παράλληλα μια σημαντική κοινωνιολογική έρευνα για τα ήθη της εποχής.
Στα μέσα του δέκατου ένατου αιώνα στη Γαλλία, ενώ η Δεύτερη Αυτοκρατορία επεδίωκε να προβάλει το παράδειγμα της αρετής, η επέλαση του καπιταλισμού αναστατώνει τις συμβάσεις, προωθεί την ελευθεριότητα και την εμπορευματοποίηση των σωμάτων. Η πορνεία κυριαρχεί.
Ντερέν, «Femme en chemise ou danseuse» |Οι οίκοι ανοχής πολλαπλασιάζονται, ο επί πληρωμή έρωτας διαδίδεται και τροφοδοτεί την έκλυση ηθών, την ακολασία που ανθεί πίσω από την κοινωνική υποκρισία.
Μαρτυρία για την εμπορία του σώματος δίνουν οι καλλιτέχνες. Απεικονίζουν τη λάμψη και τη μιζέρια που βιώνουν εταίρες, πόρνες, γυναίκες της νύχτας, χορεύτριες, σερβιτόρες σε ζυθοπωλεία, υπηρέτριες, πλύστρες που πουλούν ηδονή.
Διάσημοι ζωγράφοι, όπως ο Μανέ, ο Βαν Γκογκ, ο Πικάσο, ο Ντεγκά, ο Τουλούζ Λοτρέκ, ο Φορέν, ο Μπερό, ο Ντερέν, ο Βλαμένκ, αλλά και συγγράφεις, όπως ο Ζολά, ο Μοπασάν, δημιουργούν έργα που έχουν θέμα τις «μοιραίες γυναίκες». Ντυμένες με εντυπωσιακές τουαλέτες, που τις κάνουν να μοιάζουν με πριγκίπισσες, οι εταίρες προβάλλουν προκλητικά τα θέλγητρά τους σε κοσμικές εκδηλώσεις.
Στον δρόμο, στο θέατρο ή στην όπερα, είναι συχνά δύσκολο να διακρίνει κανείς τις έντιμες γυναίκες από τις γυναίκες ελευθερίων ηθών. Αυτή η ασάφεια δημιουργεί ένα παιχνίδι που εξάπτει τη φαντασία των καλλιτεχνών.
Αρκετοί πίνακες απεικονίζουν οίκους ανοχής, καφετέριες, μπιραρίες, κοσμικές εκδηλώσεις, δείχνουν την ατμόσφαιρα της εποχής και τις διφορούμενες σχέσεις παραβατικότητας ανδρών και γυναικών που ασκούν το αρχαιότερο επάγγελμα του κόσμου.
Η έκθεση προβάλλει ιδιαίτερα έργα που εκφράζουν τη σκοτεινή όψη της πορνείας. Απεικονίζουν την αθλιότητα του αγοραίου έρωτα στο πεζοδρόμιο, τις πόρνες που βιώνουν τη μιζέρια, τη βία, το κυνηγητό από την αστυνομία, την κατάπτωση. Την εποχή εκείνη η Γαλλία μαστιζόταν από υψηλά ποσοστά αλκοολισμού και σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών. Οι ιερόδουλες θεωρούνταν φορείς νοσημάτων και διαφθορείς των ανδρών.
Ορισμένα έργα του Εντουάρ Μανέ, του Ντεγκά, του Βαν Γκογκ απεικονίζουν γυναίκες που νιώθουν μελαγχολία, θλίψη ή έχουν παραδοθεί στη μέθη.
Τουλούζ Λοτρέκ, «Femme tirant son bas» |Αυστηρό έλεγχο προσπαθεί να επιβάλει το κράτος στην πορνεία, την οποία οι μεγαλοαστοί πελάτες θεωρούν «αναγκαίο κακό». Οι πίνακες του Ντεγκά, του Λοτρέκ, του Εμίλ Μπερνάρ παρουσιάζουν τις φαντασιώσεις τους για τη διεγερτική πυρετώδη ατμόσφαιρα των οίκων ανοχής. Απεικονίζουν επίσης προσωπικές σκηνές, δείχνουν γυμνές γυναίκες, στο λουτρό, ενώ φροντίζουν το κορμί τους ή περιμένουν τον πελάτη.
Η ανάπτυξη της φωτογραφίας στον 19ο αιώνα πρόσφερε ένα νέο μέσο για την απεικόνιση της πορνείας. Σε μικρές αίθουσες, κρυμμένες πίσω από κόκκινες κουρτίνες, οι επισκέπτες της έκθεσης βλέπουν τολμηρές φωτογραφίες σεξουαλικών περιπτύξεων, ομαδικών ερώτων. Οι φωτογράφοι δημιουργούν στα εργαστήριά τους σκηνοθετημένες εικόνες με έντεχνες αναπαραστάσεις των κοσμικών σαλονιών ή των μπουντουάρ, που χρησίμευαν συχνά σαν προθάλαμος για την έναρξη της σεξουαλικής προσέγγισης.
Το Μουσείο του Ορσέ πλαισίωσε την εικαστική παρουσίαση της πορνείας με αναπαράσταση του ντεκόρ της εποχής. Σε βιτρίνες εκτίθενται αντικείμενα, ντοκουμέντα, βιβλία, περιοδικά, αφίσες. Οι επισκέπτες μπορούν να δουν αποσπάσματα από ταινίες όπως τη «Νανά» του Ζαν Ρενουάρ και την «Ηδονή» του Μαξ Οφίλς.
Σε μια αίθουσα φιλοξενείται η «πολυθρόνα του έρωτα ή καρέκλα του αισθησιασμού», ειδικά φτιαγμένη ώστε ο πελάτης να μπορεί να απολαμβάνει τις ερωτικές εξυπηρετήσεις δύο γυναικών ταυτόχρονα. Κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα για τον πρίγκιπα της Ουαλίας και μελλοντικό βασιλιά Εδουάρδο Ζ', ο οποίος επισκέφθηκε το Παρίσι για αναψυχή.
Για να δείξει την αλληλεπίδραση ανάμεσα στην καλλιτεχνική αποτύπωση της πορνείας και στη σκληρή πραγματικότητα, η έκθεση αντλεί φωτογραφικό και ενημερωτικό υλικό από τα αρχεία της αστυνομίας. Η έκθεση πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία του Μουσείου Βαν Γκογκ του Αμστερνταμ και της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας.
Info:
διάρκεια μέχρι τις 17 Ιανουαρίου 2016.
Lucien Clergue
Exposition Photos au GRAND PALAIS (durée jusqu’ au 15 /2 /2016)
Lucien Clergue (1934-2014), photographe, rencontre Pablo Picasso en 1953 et lui montre son travail. Ils resteront amis jusqu’à la mort de l’artiste, vingt ans plus tard.
En 1968, il fonde avec l’écrivain Michel Tournier le festival international de photographie des rencontres d’Arles qui s'y tient chaque année au mois de juillet.
Il y invite les photographes les plus célèbres. Il est le premier photographe à être élu membre de l’Académie des beaux-arts de l’Institut de France en 2006.
- See more at: http://www.grandpalais.fr/fr/evenement/lucien-clergue#sthash.6IAD3Znw.dpuf
***
concert ANGELIQUE IONATOS
CAFE DE LA DANCE 18 NOVEMBRE à 19H30
Angélique Ionatos
ANGELIQUE IONATOS
Guitariste et chanteuse grecque hors pair, Angélique Ionatos, forte de 40 ans de carrière et à l’origine de près d’une vingtaine d’albums, revient cet automne avec un nouvel album à paraître chez Ici, D’Ailleurs… qui s’annonce comme l’une de ses œuvres les plus abouties.
- See more at: http://www.cafedeladanse.com/angelique-ionatos/#sthash.FHfrIRma.dpufANGELIQUE IONATOS
Guitariste et chanteuse grecque hors pair, Angélique Ionatos, forte de 40 ans de carrière et à l’origine de près d’une vingtaine d’albums, revient cet automne avec un nouvel album à paraître chez Ici, D’Ailleurs… qui s’annonce comme l’une de ses œuvres les plus abouties.
- See more at: http://www.cafedeladanse.com/angelique-ionatos/#sthash.FHfrIRma.dpufANGELIQUE IONATOS
Guitariste et chanteuse grecque hors pair, Angélique Ionatos, forte de 40 ans de carrière et à l’origine de près d’une vingtaine d’albums, revient cet automne avec un nouvel album à paraître chez Ici, D’Ailleurs… qui s’annonce comme l’une de ses œuvres les plus abouties.
- See more at: http://www.cafedeladanse.com/angelique-ionatos/#sthash.FHfrIRma.dpufMercredi 18 novembreANGELIQUE IONATOS
ANGELIQUE IONATOS
Guitariste et chanteuse grecque hors pair, Angélique Ionatos, forte de 40 ans de carrière et à l’origine de près d’une vingtaine d’albums, revient cet automne avec un nouvel album à paraître chez Ici, D’Ailleurs… qui s’annonce comme l’une de ses œuvres les plus abouties.
ANGELIQUE IONATOS
Guitariste et chanteuse grecque hors pair, Angélique Ionatos, forte de 40 ans de carrière et à l’origine de près d’une vingtaine d’albums, revient cet automne avec un nouvel album à paraître chez Ici, D’Ailleurs… qui s’annonce comme l’une de ses œuvres les plus abouties.
***
LIBERTE D'EXPRESSION débats – échanges lectures
LIBERTE D'EXPRESSION
débats – échanges lectures
A LA MAISON DE L'AMERIQUE LATINE
ECHANGES DEBATS LECTURES DE POEMES SUR LA LIBERTE D EXPRESSION ET L'ENGAGEMENT de l'artiste
jeudi 29 octobre 2015 de 15 h à 18 h
Lien http://yvantetelbom6.wix.com/poetesaparis#!program/c1h6a
Dans les pays libres, les artistes sont libres. Ils le sont même plus que d’autres. Leur rôle n’est-il pas aussi, au-delà des recherches formelles qui sont leur apanage, d’interroger les croyances, les conventions, les tabous d’une société ?
De Beaumarchais aux surréalistes, de Zola à Rushdie en passant par Picasso ou Genet, l’histoire de la création est émaillée de ces scandales qui ont bousculé les consciences et qui apparaissaient à certains contemporains comme des actes blessants et insupportables.
A la lumière de cette longue suite d’écarts bénéfiques, les pressions brutales qui s’exercent sur l’art apparaissent pour ce qu’elles sont : des tentatives de censure haineuse qui suintent la nostalgie de l’ordre moral. Non pas qu’il faille interdire à quiconque de critiquer ou de réprouver publiquement des œuvres que chacun a le droit de détester.
Quand l’artiste donne dans la provocation, ce qui est aussi sa fonction, il ne peut s’étonner de susciter des réactions. On soupçonne même, dans certains cas, qu’il en caresse le secret espoir…
Laurent Joffrin— 11 septembre 2015 à 19:36 Libé
Participation de la journaliste poète
IRA FELOUKATZI
Parle de la liberté d’expression dans son métier de journaliste et entreprend un échange avec les poètes sur ce thème
Journaliste, à «Η ΕφημερίδατωνΣυντακτών» www.efsyn.gr
Travailleur indépendant, à IDFM Radio Enghien
Correspondante, à ΠεριοδικόΕπίκαιρα
Auparavant : Eleftherotypía
Études : Journalisme à ESJ Paris - Ecole Supérieure de Journalisme de Paris
PROGRAMME
15 h : 8 poètes durant 10 minutes chacun disent des poemes ou textes sur le theme
Christian Deudon et Catherine Jarrett disent des extraits de l’oeuvre de RAIF BADAWI : “parce que j’ai osé parler librement”
16 h 45 : IRA FELOUKATZI entreprend un échange avec ces poètes sur le theme de “la liberté d’expression et les censures”
17 h : les autres poètes ou chanteurs interprètent une oeuvre
***
LECTURE MUSICALE A L'ENTREPOT le 20/10/2015
LECTURE MUSICALE à L'ENTREPOT "POESIE EN QUATRE SAISONS" le 20/10/2015 Philippe Tancelin, Jeanine Baude, Arnaud Delpoux, Ira Feloukatzi, Alkain Alfred Moutapam
***
«Ημουν τυχερός και ελεύθερος»
zan_pol_gotie.jpg
Από τη συλλογή «Confession of a child of the century», 2012 | ALIX MALKAΜε μια εντυπωσιακή έκθεση- αφιέρωμα στην πολύπλευρη καλλιτεχνική έκφραση του Ζαν-Πολ Γκοτιέ το παρισινό μουσείο Grand Palais τιμά έναν διάσημο δημιουργό της γαλλικής ραπτικής, ο οποίος έχει αποκτήσει πλατιά διεθνή προβολή και αναγνώριση. Η έκθεση αυτή, που φέρνει τον τίτλο «Από τον δρόμο στα άστρα», δημιουργήθηκε το 2011 στο Μόντρεαλ. Περιπλανήθηκε επί τέσσερα χρόνια σε παγκόσμια τουρνέ (Ντάλας, Σαν Φρανσίσκο, Μαδρίτη, Ρότερνταμ, Στοκχόλμη, Νέα Υόρκη, Λονδίνο, μέχρι και τη Μελβούρνη) και συγκέντρωσε συνολικά πάνω από 1,4 εκατομμύρια επισκέπτες.
Η δέκατη έκθεση στη γαλλική πρωτεύουσα εμπλουτίστηκε με πολυάριθμες εγκαταστάσεις που δημιούργησε ο Γκοτιέ ειδικά γι΄ αυτήν. Συμβολικό χαρακτήρα έχει η παρουσίασή της στο Μουσείο Grand Palais, εκεί όπου ο Γκοτιέ λανσάρισε το 1976 στις αίθουσες του Palais de la Découverte την πρώτη του επίδειξη πρετ-α-πορτέ. Αφού συνεργάστηκε με διάσημους οίκους μόδας ίδρυσε το 1997 τον δικό του οίκο υψηλής ραπτικής.
Η αφίσα της έκθεσης |Ο Γκοτιέ έκανε επανάσταση στη μόδα. Τα ΜΜΕ τον αποκαλούν «το τρομερό παιδί της γαλλικής ραπτικής». Κάθε σόου του είναι ένα υπερθέαμα. Οι πρωτοποριακές του δημιουργίες απεικονίζουν μια πολυεθνική ανθρωπότητα, εξαρθρώνουν με χιούμορ τους κατεστημένους αισθητικούς κώδικες. Παρουσιάζει μια κοινωνία χωρίς ταμπού, έναν κόσμο φαντασμαγορικό, όπου κυριαρχούν η τόλμη, η αυθάδεια, η φαντασία, ο αισθησιασμός. Λανσάρει την ανδρόγυνη μόδα, τη φούστα για τους άνδρες, τα κωνικά σουτιέν για τις σούπερ σέξι ηγερίες του.
PAOLO ROVERSIΗ παρισινή έκθεση multi- média προβάλλει όλο το φάσμα της 40χρονης πληθωρικής καριέρας του Γκοτιέ. Γιατί παράλληλα με τη μόδα εκφράστηκε μέσα από πολύπλευρες καλλιτεχνικές δραστηριότητες στον κινηματογράφο, στο θέατρο, σε σόου, σε χάπενινγκ. Η ιδιοφυΐα του και η εικονοκλαστική του έκφραση του χαρίζει διεθνή φήμη. Είναι η πρώτη φορά που ένα μεγάλο παραδοσιακό μουσείο, όπως το Grand Palais, αφιερώνει έκθεση σε σχεδιαστή μόδας.
Σε δύο ορόφους του παρουσιάζονται 175 μοντέλα υψηλής ραπτικής. Θαυμάζουμε τις υπέροχες τουαλέτες που έχει σχεδιάσει για διάσημες καλλιτέχνιδες: τη Μαντόνα, τη Μιλέν Φαρμέρ, τη Μισελίν Πρελ, τη Φαριντά Κελφά. Σε βιτρίνες εκτίθενται σκίτσα, σημειώσεις από αρχεία, σχέδια για σκηνικά και κοστούμια. Σε πολλά σημεία της έκθεσης προβάλλονται βίντεο με αποσπάσματα από ταινίες, παραστάσεις, συναυλίες, μπαλέτα, μουσικά σόου. Πολυάριθμες φωτογραφίες δείχνουν σκηνές από επιδείξεις μόδας, γνωστά μανεκέν και πορτρέτα προσωπικοτήτων που έχουν εμπνεύσει τον δημιουργό.
Με έμπνευση από τη Φρίντα Κάλο, 1998 |Η επίσκεψη στην έκθεση είναι μια εκπληκτική εμπειρία. Ξεκινάει με αναφορές στην παιδική ηλικία τού στιλίστα. Βλέπουμε το αρκουδάκι του, που αποκαλούσε «Νανά», το οποίο μακιγιάριζε και έντυνε με τα πρώτα ρουχαλάκια και εξαρτήματα που έφτιαχνε. Προοδευτικά η έκθεση μάς κάνει να εισχωρήσουμε στον κόσμο του Γκοτιέ. Το συναρπαστικό σόου multimédia που δημιούργησε μας εισάγει σε ατμόσφαιρα ονείρου, μαγείας και φαντασιώσεων. Μια μεγάλη αίθουσα έχει διαμορφωθεί σε σαλόνι που φιλοξενεί επίδειξη μόδας. Στην πασαρέλα παρελαύνουν μανεκέν με εκπληκτικές τουαλέτες, κάτω είναι τοποθετημένες καρέκλες για τους θεατές. Ακούγεται η φωνή της Κατρίν Ντενέβ να σχολιάζει κάθε αριθμημένο μοντέλο.
Το της έκθεσης είναι μια εντυπωσιακή εγκατάσταση: πάνω σε βάθρο παρατάσσονται κούκλες, που δίνουν την εντύπωση ότι είναι ζωντανά όντα. Για το πρωτότυπο αυτό σόου χρησιμοποιήθηκε μια νέα τεχνολογία προβολής επάνω στα ξύλινα «μανεκέν» εικόνων- βίντεο που τα ζωντανεύουν. Οι φιγούρες ανοιγοκλείνουν τα μάτια, χαμογελούν, μιλούν. Είναι ένα απίθανο θέαμα. Ενα «μανεκέν», που προσωποποιεί τον Γκοτιέ, μάς εκμυστηρεύεται τις εμπειρίες του ως δημιουργού.
Στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε στα εγκαίνια της έκθεσης, ο Γκοτιέ πολιορκήθηκε από τις κάμερες των τηλεοράσεων και τους φωτογράφους. Δήλωσε ότι η έκθεση-αφιέρωμα στο έργο του είναι για τον ίδιο «μια νέα δημιουργία». Εξήγησε ότι θέλησε να δείξει όλη τη θεματολογία του και τις πηγές έμπνευσής του, όπως τα ζητήματα φύλου, τη σέξι γυναίκα, τις διαφορετικές εθνικότητες, τους πανκ, το τατουάζ, το πίρσινγκ. «Είχα μεγάλη τύχη που μπόρεσα να εκφραστώ σε μια εποχή, η οποία μου επέτρεψε να φτάσω και να ξεπεράσω ελεύθερα τα όριά μου. Η κατάσταση έχει αλλάξει. Σήμερα κάθε δημιουργία πρέπει να περάσει από πολλά φίλτρα, που εγώ δεν μπορώ να τα αποδεχτώ».
Info:
Διάρκεια μέχρι 3 Αυγούστου
***
ART CULTURE
Το μεγαλείο της ομορφιάς
vrnus_a_la_toilette.jpg
«Η Αφροδίτη μπροστά στον καθρέφτη της», 1648Το έργο του διάσημου Ισπανού ζωγράφου Ντιέγο Βελάθκεθ παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη Γαλλία, στο Μουσείο Grand Palais, με ένα εντυπωσιακό αφιέρωμα, που περιλαμβάνει πίνακες από όλο το φάσμα της δημιουργίας του. Πολυάριθμα έργα αντιπροσωπεύουν την έκφρασή του ως επίσημου ζωγράφου στην αυλή του βασιλιά Φίλιππου Δ’, μια εποχή που η Ισπανία ήταν κυρίαρχη δύναμη στον κόσμο. Η έκθεση προβάλλει την ιδιοφυΐα του καλλιτέχνη, ο οποίος σημάδεψε τη ζωγραφική Μπαρόκ και θεωρείται μία από τις κορυφαίες φιγούρες στην ιστορία της τέχνης.
Ο Ντιέγο Ροντρίγκεθ ντε Σίλβα Βελάθκεθ γεννήθηκε στη Σεβίλη το 1599. Ο πατέρας του, Χουάν Ροντρίγκεθ ντε Σίλβα, ήταν δικηγόρος ευγενούς πορτογαλικής καταγωγής και η μητέρα του Χερόνιμα Βελάθκεθ ήταν μέλος της αριστοκρατίας της Σεβίλης. Από την παιδική του ηλικία ο Ντιέγο έδειξε κλίση στις εικαστικές τέχνες. Εκπαιδεύτηκε στο εργαστήριο του Φρανσίσκο Πατσέκο, ζωγράφου με μεγάλη επιρροή στους καλλιτεχνικούς κύκλους της Σεβίλης, η οποία αποτελούσε ένα από τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά κέντρα της Ισπανίας. Πολύ σύντομα επιβάλλεται ως ζωγράφος με την υποστήριξη του Πατσέκο. Το 1618 παντρεύτηκε την κόρη του δασκάλου του, ο οποίος τον παρότρυνε να στραφεί σε θρησκευτικά θέματα.
Αυτοπροσωπογραφία, 1643 |Στα δεκαοχτώ του χρόνια ο Βελάθκεθ γίνεται δεκτός στη συντεχνία ζωγράφων του Αγίου Λουκά και συμβαδίζει με την εικαστική θεματολογία της εποχής του. Δημιουργεί πίνακες στο στιλ «bodegon», απεικόνιση καθημερινών σκηνών και φιλικών συγκεντρώσεων σε ταβέρνες και στέκια για φαγοπότι και διασκέδαση.
Στις αρχές του 1620, η φήμη του Βελάθκεθ εδραιώνεται στη Σεβίλη. Το 1622 αποφασίζει να δοκιμάσει την τύχη του στην αυλή της Μαδρίτης, η οποία είχε γίνει το πολιτικό κέντρο της χώρας μετά τη μεταφορά εκεί της βασιλικής αυλής του Φίλιππου Δ’. Με επίμονες προσπάθειες αποσπά το 1623 τον τίτλο του «ζωγράφου του βασιλιά». Ξεκινάει τότε μια ραγδαία καλλιτεχνική και κοινωνική αναρρίχηση, που τον οδηγεί στην κορυφή της εξουσίας με τα καθήκοντα αξιωματούχου που ασκεί στην υπηρεσία του βασιλιά. Η καριέρα του σημαδεύεται από τη γέννηση και τον θάνατο των διαδόχων του θρόνου. Οι πίνακες της εποχής αυτής απεικονίζουν πορτρέτα προσωπικοτήτων της αυλής, τοπία, ιστορικές φιγούρες, νεκρές φύσεις. Διακρίνεται κυρίως ως δεξιοτέχνης προσωπογράφος. Το πορτρέτο του Φιλίππου Δ’ τού εξασφαλίζει τον τίτλο του αποκλειστικού προσωπογράφου του βασιλιά.
«Ο Απόλλων στο εργαστήριο του Ηφαιστου», 1630 |Οι καλλιτεχνικές αναζητήσεις του, όμως, τον ωθούν να εξερευνήσει κι άλλους ορίζοντες. Ο βασιλιάς της Ισπανίας χρηματοδότησε το 1629 το ταξίδι του Βελάθκεθ στην Ιταλία, για να υποστηρίξει την ευρύτερη εικαστική παιδεία του. Μελετά τα έργα του Ραφαήλ και του Μιχαήλ Αγγελου, που τον εμπνέουν. Δημιουργεί τον πίνακα «Ο Απόλλων στο εργαστήριο του Ηφαιστου» (1630), που απεικονίζει τον θεό Απόλλωνα, έτοιμο να αναγγείλει στον Ηφαιστο πως η Αφροδίτη τον απατά με τον θεό Αρη. Ολοκληρώνει δύο τοπία, μια θεματολογία ασυνήθιστη για την ισπανική ζωγραφική. Επιστρέφει στην Ιταλία έπειτα από είκοσι χρόνια. Η τέχνη του ωριμάζει και η ακτινοβολία του κορυφώνεται με υπέροχα έργα όπως «Η Αφροδίτη στον καθρέφτη της», «Ο μύθος της Αράχνης», «Οι υφάντρες». Ο ζωγράφος εμπνέεται από μυθολογικά θέματα, που τα μεταφέρει στο επίπεδο σκηνών της καθημερινής ζωής.
«Ινφάντα Μαργαρίτα» και «Πρίγκιπας Μπαλτάσαρ Κάρλος έφιππος», 1634 |Ο Βελάθκεθ επιστρέφει στη Μαδρίτη το 1651 και ανέρχεται σε ύψιστα αξιώματα με τον διορισμό του από τον βασιλιά στη θέση του «μεγάλου αυλάρχη των ανακτόρων». Τα έργα του αυτής της περιόδου θεωρούνται τα καλύτερα δείγματα της δημιουργίας του. Το 1656 ολοκληρώνει ένα από τα πιο δημοφιλή και σημαντικά έργα του, «Oι δεσποινίδες των τιμών» (Las meninas), ένα αριστούργημα που απεικονίζει την ινφάντα Μαργαρίτα με την ακολουθία της σε αίθουσα του Αλκάθαρ. Ο πίνακας αυτός έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις, ερμηνείες και υποθέσεις για το νόημά του, που αποπνέει μυστήριο και μεταφυσική διάσταση.
«Las Meninas», 1656-1657 |Στο τέλος της ζωής του, ο Βελάθκεθ έφτασε στο απόγειο της σταδιοδρομίας του ως αυλικός ζωγράφος και αξιωματούχος. Το 1659, ο βασιλιάς τού απένειμε τον τίτλο του ιππότη. Ενα από τα τελευταία έργα του είναι η προσωπογραφία του πρίγκιπα Φίλιππου Πρόσπερου (1660), που χαρακτηρίζεται ως ένα από τα καλύτερα πορτρέτα του. Ο Βελάθκεθ πέθανε στις 6 Αυγούστου 1660 και οκτώ ημέρες αργότερα πέθανε και η σύζυγός του Χουάνα, την οποία έθαψαν δίπλα του.
Η έκθεση του Μουσείου Grand Palais παρουσιάζει ένα πλήρες πανόραμα του έργου του. Σε ένα πρώτο τμήμα βλέπουμε τα νεανικά έργα, που δημιούργησε στη Σεβίλη. Ενα δεύτερο τμήμα της έκθεσης είναι αφιερωμένο στα έργα της ωριμότητας του ζωγράφου. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην επίδραση που άσκησε στην εποχή του και στην ιστορική διάσταση του έργου του, το οποίο απεικονίζει τον τρόπο ζωής στην Ισπανία τον XVII αιώνα. Στο τρίτο και τελευταίο μέρος της έκθεσης παρουσιάζονται έργα των Velazquenos, ζωγράφων που ήταν μαθητές και συνεργάτες του, εμπνεύστηκαν από το έργο του, τον μιμήθηκαν και πήραν τη σκυτάλη της δημιουργίας αποτίοντας φόρο τιμής στην έκφραση ενός κορυφαίου δημιουργού.
info:
Διάρκεια έως 13 Ιουλίου.ART CULTURE
Sous le patronage de la Commission nationale française pour l'UNESCO
et de l’Ambassade de la République Arabe d’Égypte en France
La Mairie du 1er et le Comité municipal d’animation culturelle
présentent
7ème édition du Festival international de la diversité culturelle dans le 1er
du 9 au 28 mai 2015
Paris / Le Caire
L’Égypte, Invité d’Honneur du 1er arrondissement de Paris
Dans le cadre du Festival de la diversité culturelle, sous le patronage de l'UNESCO,
l'Orchestre symphonique du Centre de Paris dirigé par Marie-Christine Desmonts et
le Chœur d'adultes dirigé par Didier Seutin le 18 mai 2015 à l'Oratoire du Louvre
19 - 28 mai 2015
Mairie du 1er, Oratoire du Louvre, Saint Germain l’Auxerrois, Les Déchargeurs, théâtre 2
La Mairie du 1er et le Comité municipal d’animation culturelle organisent pour la 7ème année consécutive le « Festival international de la diversité culturelle dans le 1er » du 9 au 28 mai 2015 dans le 1er arrondissement de Paris, sous le patronage de la Commission nationale française pour l’UNESCO et de l’Ambassade de la république Arabe d’Égypte en France.
Cette année, l’Égypte sera à l’honneur à la Mairie du 1er du 19 au 28 mai. Ces manifestations sont organisées par le Prof. Amal El Sabban, Conseillère culturelle de l’Ambassade d’Égypte.
Nous accueillerons le Maître de l'art contemporain oriental, Omar el Nagdi, la designer, Shahira Fawzy, les photographes Wadid SHOKRY et Ayman SALAH ainsi qu’une exposition sur l’Histoire du Canal de Suez et une présentation de l’artisanat du Centre de Fostat. Des conférences se dérouleront autour du « Livre des Égyptes » par M.Gamal al Ghitany, de "Paris le Caire, un patrimoine architecturale commun ", par le Prof Fathi Saleh, conseiller du premier ministre égyptien pour les affaires du patrimoine et "Les Académiciens racontent l'Égypte" avec Anne Jouffroy et Hélène Renard. Un Hommage exceptionnel sera rendu à la grande chanteuse égyptienne Oum Kalthoum par la troupe de l’Opéra du Caire KAWKAB ALSHARQ à l’Oratoire du Louvre le 15 mai.
Un message de paix « Ressalate Salam » de M. Entissar Abdel Fattah sera donné à l’Eglise Saint-Germain-L’auxerrois le 20 mai avec les Troupes Soufy, Coptes, Ecclésiastiques, Indonésiennes accompagnées par Caroline Dumas de l’Opéra de Paris et son Choeur.
Nous commencerons notre Festival de la diversité, le 9 mai, par une cantate « Donnez-moi la mémoire » avec un choeur d’enfants et l’auteur Annick Chartreux et Georges Guillard, à l’occasion du 70ème anniversaire de la libération du camp de Thereseinstadt,; le 10 mai, concert avec des musiciens tchèques Miroslav Ambroš-violon, Zuzana Ambrošová-piano, en présence de S.E. Marie CHATARDOVÁ , Ambassadeur de Tchéquie en France ; le 12 mai, duo de piano avec Chow-Ching Ling et Jean-Bernard Huppman ; le 18 mai, concert avec l’Orchestre Symphonique du Conservatoire Municipal du Centre. Le 19 mai, l’intellectuel musulman Abdennour Bidar donnera une conférence sur le thème "Quel humanisme partageable entre Islam et Occident ?», le 21 mai, « Lire en 1er » sur l’Égypte avec la Maison des Associations du 1er, et pour la clôture, le 23 mai, une représentation « OEdipe ou le Roi boiteux » de Jean Anouilh mise en scène par Claudine Augier, au théâtre Les Déchargeurs, en présence de Colombe Anouilh d’Harcourt. Toutes ces manifestations sont proposées gratuitement au public.
L’inauguration du Festival de la Diversité se déroulera le mardi 19 mai 2014 à 18h30 à la Mairie du 1er en présence de Monsieur Jean-François Legaret, Maire du 1er, Monsieur Daniel Janicot, Président de la Commission nationale française pour l’UNESCO et de S.E.M. Ehab Badawy, Ambassadeur la République Arabe d’Égypte en France.
RSVP : Relations Presse
Mairie du 1er arrondissement Christine Delterme
4, place du Louvre -75001 Paris Tel: 06 60 56 84 40 Cette adresse e-mail est protégée contre les robots spammeurs. Vous devez activer le JavaScript pour la visualiser. Cette adresse e-mail est protégée contre les robots spammeurs. Vous devez activer le JavaScript pour la visualiser. Tel. : 01 44 50 75 01
Site : www.mairie01.paris.fr 3
***
Ira Feloukatzi et ses rencontres poétiques :
Colette Nys-Mazure et Brigitte Gyr
http://www.francopolis.net/francosemailles/francosemailles-RencontrespoetiquesIF-dec2014.html
[comite_francopolis] Revue décembre en ligne !
REVUE FRANCOPOLIS décembre 2014
et Bonne saison de Festivités.__._,_.___
|
ACCUEIL | |
|
||||||||
COUP DE COEUR
EFIMERIDA TON SYNTAKTON/ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 01/10/13 EXPOSITION Georges BRAQUE au GRAND PALAIS (Paris)
Ο παραγνωρισμένος επαναστάτης Ζορζ Μπρακ
«Κολλητός του Πικάσο και συνοδοιπόρος του, δεν είχε το δικό του ταλέντο -ή του Νταλί- να προβάλλει τον εαυτό του. Ηρθε η εποχή που η Γαλλία θα βάλει τον εσωστρεφή, διακριτικό ζωγράφο στην κορυφαία θέση που του αρμόζει
Παρίσι Της Ηρας Φελουκατζή
Με ένα φιλόδοξο αφιέρωμα στον Ζορζ Μπρακ, κορυφαίο καλλιτέχνη του 20ού αιώνα, ξεκίνησε τη χειμερινή σεζόν το μεγάλο παρισινό Μουσείο Grand Palais. Για πρώτη φορά μετά από 40 χρόνια παρουσιάζεται στη γαλλική πρωτεύουσα ένα πανόραμα που προβάλλει συνολικά το έργο του διάσημου ζωγράφου και δίνει νέα προσέγγιση στη δημιουργία του.
Ζωγράφος, γλύπτης, χαράκτης, πρωτοπόρος εφευρέτης του κυβισμού μαζί με τον Πικάσο και του κολάζ, ο Μπρακ σημάδεψε τις εξελίξεις της σύγχρονης τέχνης. Το Γκραν Παλέ προτείνει στο πλατύ κοινό μια ευρύτερη γνωριμία με τον καλλιτέχνη, που έφτασε στο απόγειο της δόξας του μεταπολεμικά, αλλά τα τελευταία χρόνια της ζωής του έζησε ένα κενό. Σήμερα θεωρείται «παραγνωρισμένος επαναστάτης». Η έκθεση «Ζορζ Μπρακ» φιλοξενεί 238 πίνακες, γκραβούρες, γλυπτά, σχέδια, κείμενα, χειρόγραφα και αναφορές στο έργο του.
Παρουσιάζονται όλες οι περίοδοι δημιουργίας του Μπρακ. Από τον φοβισμό μέχρι τους ύστατους πίνακές του στο ατελιέ του. Ετσι, ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει το ιστορικό της καλλιτεχνικής του εξέλιξης, αλλά και να ανακαλύψει ανέκδοτα ντοκουμέντα και φωτογραφίες. Ενα τμήμα της έκθεσης είναι αφιερωμένο στο έργο του Μπρακ ιδωμένο μέσα από τον φακό γνωστών φωτογράφων.
Ο ζωγράφος συνδέθηκε με πολυάριθμους διάσημους καλλιτέχνες, λογοτέχνες και διανοούμενους της εποχής του. Τα δημοσιεύματα του γαλλικού Τύπου δίνουν έμφαση στην προσωπικότητά του, ένα προφίλ του «ήσυχου ήρωα» ή του «αντι-ήρωα». Επισημαίνουν ότι είχε μεγάλη φινέτσα, διακριτικότητα, αυτοκυριαρχία, σοβαρότητα. Ηταν σιωπηλός και εσωστρεφής. Δεν επιδίωκε κοσμικότητες και επιδείξεις, όπως ο Πικάσο ή ο Νταλί. Ισως αυτός είναι ο λόγος που το έργο του δεν προβλήθηκε όσο του άξιζε. Η πατρίδα του, η Γαλλία, επανορθώνει τώρα γι” αυτή την παράλειψη.
Ο Ζορζ Μπρακ γεννήθηκε στην πόλη Αρζαντέιγ, κοντά στο Παρίσι. Ο πατέρας του και ο παππούς του ήταν μπογιατζήδες, ζωγράφοι-διακοσμητές. Ο νεαρός Ζορζ έμαθε από πολύ νωρίς όλα τα μυστικά τους για κατασκευές και εξωραϊσμούς. Το 1900 εγκαθίσταται στο Παρίσι για να κάνει σπουδές ζωγράφου-διακοσμητή. Ανακαλύπτει την έκφραση των «fauves» σε μεγάλες παρισινές εκθέσεις. Αρχίζει να ζωγραφίζει στο στιλ του Πολ Σεζάν, που ήταν το «μοντέλο» του. Ο ίδιος εκμυστηρεύεται: «Δεν είχα τη φιλοδοξία να γίνω ζωγράφος. Αλλά το 1907, όταν έργα μου που παρουσιάστηκαν στο Salon des Indépendants βρήκαν απήχηση και πουλήθηκαν, σκέφτηκα ότι αυτός ήταν ο δρόμος που έπρεπε να ακολουθήσω». Η απόφασή του συνδέεται και με τη γνωριμία του την ίδια χρονιά με τον Πάμπλο Πικάσο, τον οποίο του σύστησε ο ποιητής Γκιγιόμ Απολινέρ.
Ο Πικάσο εργάζεται τότε πάνω στο θέμα «demoiselles d’Avignon». Ο Μπρακ εμπνέεται από αυτή την έκφραση και δίνει μια εικαστική απάντηση στον νέο του φίλο, δημιουργώντας τον πίνακα «Το μεγάλο γυμνό». Πρόκειται για ένα καλλιτεχνικό πείραμα, γιατί οι φιγούρες είναι σπάνιες στο έργο του Μπρακ. Οι δύο καλλιτέχνες θα γίνουν αχώριστοι. Συμβαδίζουν στην καλλιτεχνική πρωτοπορία. Ο ένας θαυμάζει τον άλλο. Ωστόσο, κάτω από τη φιλία τους κρύβεται ένας δημιουργικός ανταγωνισμός. Ο Μπρακ αναφέρει σχετικά: «Είμαστε σαν τους αλπινιστές. Ο ένας τραβάει τον άλλο ψηλότερα». Βαδίζουν στον ίδιο δρόμο μέχρι το 1913. Αργότερα ο καθένας ακολουθεί διαφορετική κατεύθυνση.
Ο Μπρακ διαφοροποιεί τις εικαστικές του αναζητήσεις. Μετά τα τοπία και τη γεωμετρική κυβιστική απεικόνιση της φόρμας, εφευρίσκει το κολάζ. Κολλάει πάνω στον πίνακα χαρτιά, απομιμήσεις ξύλου, διάφορες ύλες, που συνδυάζει με συνθέσεις, σχέδια, χρώματα και λέξεις.
Στον πόλεμο του 1914 τραυματίζεται πολύ σοβαρά. Μόνο το 1917 ξαναπιάνει το πινέλο στα χέρια του. Κλεισμένος στο ατελιέ του ζωγραφίζει νεκρές φύσεις και σκοτεινές φιγούρες, μαύρα ψάρια. Μεταπολεμικά, το φημισμένο έργο του «Η μουσικός» δείχνει μια εντυπωσιακή επιστροφή του στη χρωματική αναζήτηση. Το χρώμα παίζει με τις φόρμες, με τα αντικείμενα, δίνει ενέργεια και χαρούμενη παρόρμηση. Οι πίνακές του δονούνται στους ρυθμούς της μουσικής του φίλου του Ερίκ Σατί. Οι φόρμες του χορεύουν μέσα στον χώρο και τον χρόνο.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Μπρακ ξαναγυρίζει στην απεικόνιση της φύσης. Ζωγραφίζει γαλήνια τοπία, γη, ουρανό, σύννεφα. Τα ύστατα έργα του δείχνουν γιγάντια πουλιά που διασχίζουν το δωμάτιο, το λευκό φόντο του πίνακα, και μας απογειώνουν πέρα από το ορατό, υπερβαίνοντας την υλική διάσταση της ζωής.
Info:διάρκεια μέχρι 6 Ιανουαρίου
1001 choses à faire à Paris
1001 δραστηριότητες στο Παρίσι
http://www.timeout.fr/paris/concerts-festivals
Pour ceux qui restent à Paris pendant les vacances voici des bons plans
Sorties, culture, festivals, concerts, danse, théâtre, expos,
Paris plage, balades aux berges de la seine, loisirs
Manifestations diverses gratuites en lieux publics
A vous de choisir votre programme pour vos vacances à Paris
***
Για όσους μένουν στο Παρίσι υπάρχουν πολλές δυνατότητες αναψυχής
Πολιτιστικές εκδηλώσεις, φεστιβάλ, συναυλίες, μπαλέτο, θέατρο, εκθέσεις,
Η Πλαζ του Παρισιού, περίπατος στις όχθες του Σηκουάνα, ψυχαγωγία
Εκδηλώσεις διάφορες δωρεάν προσφορά σε δημόσιους χώρους
Εσείς θα επιλέξετε το πρόγραμμά των διακοπών σας στο Παρίσι PARIS PLAGE ÉTÉ 2013
http://quefaire.paris.fr/fiche/58578_festival_fnac_live
http://quefaire.paris.fr/fiche/61036_danse_de_salon_voie_georges_pompidou
http://www.nouveau-paris-ile-de-france.fr/evenements-paris/festivals/berges-de-seine-314098.html
http://www.paris.fr/pratique/paris-au-vert/musique-cote-jardins/kiosques-en-musique/rub_5598_stand_10081_port_11960
http://75.agendaculturel.fr/festival/scene-ouverte-paris-entree-libre-2013.html
http://75.agendaculturel.fr/festival/cet-ete-bercy-village-nous-offre-un-tour-du-monde-musical-en-direct-de-ses-terrasses-festival-musiques-en-terrasse-3-spectacles-dans-le-cadre-de-paris-quar.html
http://www.parisinfo.com/ou-sortir-a-paris/fetes-et-festivals
https://connect.paris.fr/
http://75.agendaculturel.fr/festival/paris-quartier-d-ete-2013.html
http://www.quartierdete.com/programme/spectacles/
http://75.agendaculturel.fr/festival/open-space-festival.html
https://connect.paris.fr/
******************************************************
Evènements antérieurs2012
Etres Aimés,
quand l’art s’affiche dans la ville
À partir du 15 septembre prochain, quatre artistes spécialisés dans le portrait
de grand format vont peindre à Paris les visages d'Êtres Aimés choisis par la
population. A l'issue d'une large consultation des résidents, commerçants et
habitués du 1er arrondissement, une liste de personnes chères au coeur de tous a été
établie. Une figure du quartier, un commerçant charismatique, un jeune espoir
admiré, une bénévole au grand coeur... autant de héros du quotidien plébiscités au
niveau local.
La rencontre, entre ces anonymes méritants et les artistes qui ont choisi de les
peindre, apportera à ces fresques urbaines une qualité émotionnelle hors pair.
L'histoire personnelle de chacun de ces "élus du coeur", l'expression de son
visage, sa manière d'être, son choix de vie, chaque nuance de l’âme se reflètera
dans ces portraits grand format qui composeront un parcours artistique allant
du Louvre aux Halles en passant par la rue de Rivoli. Les portraits des Êtres
Aimés seront réalisés du 15 au 22 septembre 2012 et seront exposés jusqu’à fin
décembre 2012 sur les murs de Paris.
Etres Aimés Paris 2012 http://halles.seresqueridos.org
Ils soutiennent
« Les Bouilles des Halles »
Mairie du 1er arrondissement
Comité municipal d'animation culturelle du 1er
arrondissement.
Le comité municipal, présidé par Carla Arigoni , a pour
vocation de créer, de soutenir et de développer des projets
culturels dans le 1er arrondissement de Paris.
Présenter aussi des expositions, des concerts, des conférences
ou organiser des événements multiculturels font partie de ses
objectifs.
MAI 2012
Festival Poiesis à Fabriano , Italie
Ateliers UNESCO
25.26.27 mai 212
Thème de cette 5ème édition:«la Grande OEOEuvre»,
« La grande Opera »
Invité d’honneur :
Jean-Pierre Siméon, Directeur Artistique du Printemps des Poètes, France
Poiesis , c'est le nom du festival des Arts de Fabriano (Région des Marches,
Italie) qui, pour la cinquième année consécutive , se déroule au mois de mai dans les
lieux les plus emblématiques de la ville, accueillant des artistes, poètes, musiciens,
hommes de lettres, scientifiques, architectes, acteurs et metteurs en scène,… de réputation
nationale et internationale.
Pour confirmer les liens profonds qui unissent la France et l’Italie, Francesca Merloni,
la directrice artistique de Poiesis, a convié Jean-Pierre Siméon, Directeur du
Printemps des Poètes, comme invité d’honneur.
Pendant trois jours, le très beau décor du centre historique de Fabriano devient un
véritable atelier d'art, de culture et de beauté à ciel ouvert où les différentes disciplines se
rencontrent et créent de riches parcours culturels.
Le festival s'inscrit sous le parrainage du Ministère pour les Biens et des activités culturelles, de la
Région des Marches, de la Province d'Ancone et de la reconnaissance prestigieuse de l'UNESCO.
FABRIANO en photos
Poiesis c’est :
“une vision” avec l'art et les installations artistiques
“une pensée” avec ses congrès et ses rencontres
“l'expression “avec le théâtre et la musique
“le mot” avec la poésie
“l'atelier” avec ses laboratoires de créateurs et de projections avec le cinéma.
Contact Presse : Christine Delterme / BCD
Cette adresse e-mail est protégée contre les robots spammeurs. Vous devez activer le JavaScript pour la visualiser.
06 60 56 84 40
Le thème : « La Grande OEuvre »
Poiesis commencera avec « Sciences et Âme », la rencontre entre le philosophe scientifique et
mathématicien Jules Giorello et le théologien philosophe Vito Mancuso, « la grande oeuvre » vu
par la science et la théologie.
L'écrivain Gian luigi Récuperati coordonnera la rencontre avec l'un des meilleurs architectes
urbanistes hollandais Rem Koolhaas, célèbre pour ses projets de musées, de bibliothèques et de
théâtres dans de différentes villes du monde.
Giorgio Ficara, professeur de littérature italienne à l'université de Turin et Raffaele Vous Capria
écrivain scénariste introduiront la « grande oeuvre « dans la littérature italienne avec la participation de
Claudio Magris,
Poiesis c'est aussi le cinéma avec les célèbres metteurs en scène, les frères Paolo et Vittorio
Taviani, les récents vainqueurs de « l'Ours d'or» au festival de Berlin 2012 qui seront présents avec leur
film « Cesare doit mourir » sur le sujet délicat des prisons. Dans ce contexte, une réflexion avec
Alessandro Bergonzoni qui interprétera quelques passages tirés du livre « Quand ils ont ouvert la
cellule » , écrit par le sociologue écrivain Luigi Manconi, présent aussi à cette rencontre .
Poiesis c’est « la pensée » avec une conférence autour de « la physique quantitative et la neuroscience":
d'importants savants, physiciens reconnus internationalement , et des grands spécialistes du cerveau
humain, comme Massimo Piattelli Palmarini, l'Indien Bandyo Anirban, le professeur Guiseppe Vitielo dit Peppino, le Britannique Roger
Penrose provenants de prestigieuses d'universités interviendront par la présentatrice journaliste Viviana Kasam présidente du Brain Forum.
La « vision » enrichira le programme de Poiesis avec des installations artistiques différentes. les 4
anamorphoses de Jean François Niceron, provenant de la galerie nationale d'art Ancien de Rome seront
exposées.
L'ensemble enrichi par des projections artistiques et des objets qui nous reporteront à la « Grande OEuvre »:
Leonardo, Michel-Ange, Botticelli, Galilée Galiléens, parmi les plus grands génies en absolu au
niveau de la créativité, de la représentation du beau, pour la science, l'art et l'esprit.
La photographie, avec la représentation de grandes cathédrales, monuments, paysages, architectures
enrichiront les sites du centre historique, elles seront exposées grandes photos d'importants et célèbres
photographes reconnus internationalement comme Basilic, Campigotto, Bulaj, Barrera, Jemolo.
Autre événement important une table ronde en présence de l'écrivain Edoardo Nesi , « prix Strega » 2011 ,
Guglielmo Epifani et le célèbre journaliste, présentateur de la télévision Giovanni Minoli qui
présenteront et dénatterons sur l'ambitieux projet de voir la ville de Fabriano devenir la protagoniste d'un
projet lié à l'UNESCO, organisation mondiale pour l’Éducation, la Science et la Culture .
La grande Chorégraphe Carolin Carlson et le poète Jean-Pierre Siméon nous feront l’honneur d’une
performance mêlant poésie et danse.
Le Festival Poiesis donne une place importante aux traditions de sa région : le papier et la
gastronomie
Le programme complet vous sera communiqué ultérieurement
Contact Presse : Christine Delterme / BCD
Cette adresse e-mail est protégée contre les robots spammeurs. Vous devez activer le JavaScript pour la visualiser.
Christine Delterme / Attachée de Presse / 01 53 80 42 47 / 06 60 56 84 40
Le Printemps des Poètes – Bibliothèque de l’Arsenal – 1 rue de sully-75004 Paris
20e Printemps des Poètes
L’ARDEUR
Du 3 au 19 mars 2017
Dossier en cours
Il me fallait trouver un thème à la vingtième édition du Printemps des Poètes. Je ne crois pas aux thèmes, je crois aux mots. Je voulais une bannière fervente, vaste et exaltante. Je voulais la voix haute, l’allant, l’emportement, la vigueur, la fougue, mais aussi la tempête intérieure, l’étincelle silencieuse, le flamboiement intime…
C’est un vers orphelin de Luis de Góngora y Argote l’Andalou qui m’a éperonnée :
Arde le fleuve, arde la mer, fume le monde.
Et son verbe espagnol méconnu des dictionnaires.
Du latin ardere : brûler, briller.
Quel plus bel emblème que cet embrasement de l’âme, ce feu sacrée de la langue pour célébrer la vitalité du poème ?
Sophie NAULEAU, directrice artistique
Il est des mots qui jamais ne renoncent.
Des mots toujours fervents.
Rarement érodés.
Des mots droit devant, par-delà l’encoignure des siècles. Des mots d’entrain, d’élan, de vie. Des mots tocsins qui se jouent des tourments. Des mots de plein cœur qui battent dans le sang. Des mots de plein vent qui affolent les voiles.
Des mots qui enjoignent, qui affament et ravissent. Des mots jamais avares. Des mots toujours brûlants. Des mots à la hauteur des temps.
L’ARDEUR est de ceux-là dont l’énergie durable peut se dire dans toutes les langues de la terre.
Des années que le Printemps des Poètes attise la flamme par-delà les saisons. Des millénaires que les Védas célèbrent ce plein soleil. 2018 raisons de se vouer à cette vitalité poétique. À cette vigueur communicative.
À cette chance du poème qui ne manque pas d’audace.
Sophie NAULEAU, directrice artistique
Parrain de cette vingtième édition Jean-Marc Barr.
Affiche signée Ernest Pignon Ernest.
Du TNP de Villeurbanne au Théâtre parisien de la Porte Saint Martin, en passant par Toulouse, la ville natale de Laurent Terzieff autant que de Serge Pey, deux semaines à arpenter le pays pour donner à entendre et à partager l’insubmersible ardeur poétique.
C’est une grande fierté de pouvoir inaugurer Le Printemps des Poètes 2018, pour la première fois de son histoire, en province. Qui plus est au grand Théâtre National Populaire de Jean Vilar, grâce à l’amitié de Christian Schiaretti. Les poètes contemporains se verront offrir la grande scène, comme au temps des Meetings Poétiques à La Mutualité.
Et c’est boucler la boucle en beauté que de finir à Paris au Théâtre de la Porte Saint Martin, par une grande soirée dédiée à la voix de Laurent Terzieff. Cela grâce à la passion de Jean-Robert Charrier pour l’immense comédien qui n’entendait le poème que par cœur :
« La poésie, c’est la vérité prophétique de l’existence. Ce n’est pas un supplément d’âme, mais sa transcendance. »
L’Ardeur méritait un parrain hors norme.
Je suis ravie que Jean-Marc Barr ait accepté d’être cet homme-là. Bien sûr, j’ai vu et revu adolescente « Le Grand Bleu » et je l’ai aimé en apnéiste torturé et lumineux mais ce n’est pas pour cela que j’ai pensé à lui. C’est précisément parce que je ne l’ai pas vu en Chevalier d’Olmedo dans la Cour d’honneur du Palais des Papes mais que l’on m’a raconté son apparition à cheval au milieu des blés. De Gongora à Lope de Vega il n’y avait qu’un pas… Et puis, en plus de l’acteur de Lars Von Trier ou du photographe qu’il est à longueur de vie, il y avait le réalisateur de « Chacun sa nuit »… Bref, Jean-Marc Barr n’est pas du genre à se reposer sur ses lauriers et il suffit d’avoir croisé une seule fois son regard ou son rire pour savoir l’énergie qui le mène.
Jean-Marc Barr
Acteur, réalisateur, producteur et photographe, Jean-Marc Barr est né le 27 septembre 1960, d’un père américain, officier de l’US Air Force, et d'une mère française. Jean-Marc Barr partage ainsi son enfance entre l’Allemagne, la France et les États-Unis.
Dès 1987, le réalisateur John Boorman, lui offre son premier véritable rôle au cinéma dans Hope and Glory. Mais c’est Luc Besson qui le révèle au grand public, en lui confiant le rôle désormais culte, de Jacques Mayol dans Le Grand Bleu (1988).
Le film propulse le jeune acteur qui devient l’idole de toute une génération. Afin de tempérer ce succès il reste à Londres, où il joue au théâtre avec Vanessa Redgrave dans La Descente d’Orphée de Tennessee Williams, mise en scène par Peter Hall. On le retrouve au cinéma en 1989 dans Le Brasier, d’Eric Barbier. En 1990, le réalisateur danois, Lars Von Trier lui offre le rôle principal de son film Europa. C’est le début d’une longue collaboration : Breaking The Waves (1996), Dancer In The Dark (2000), Dogville (2003), Manderlay (2005), Le Direktør (2006) et Nymphomaniac (2013).
En 1998, Jean-Marc Barr crée avec Pascal Arnold, la société de production Toloda pour laquelle ils écrivent et réalisent la trilogie The Free-trilogy, trois longs métrages consacrés à la liberté et à l’amour impossible : Lovers (1999), Too Much Flesh (2001) et Being Light (2003). Suivra une seconde trilogie sur la révolte sexuelle des adolescents : Chacun Sa Nuit (2006), American Translation (2011) et Chroniques sexuelles d’une famille d’aujourd’hui (2012). Depuis la fin des années 1990, Jean-Marc Barr a tourné pour de nombreux réalisateurs tels que Luis Puenzo, Nicole Garcia, James Ivory, Olivier Ducastel et Jacques Martineau, Arnaud des Pallières, Kim Nguyen, Paolo Franchi ou encore Annarita Zambrano…
À la télévision, de 2011 et 2016, il a incarné l’un des Deux flics sur les docks, série réalisée par Edwin Baily pour France 2.
Au printemps 2018, sortira son deuxième film avec Semih Kaplanoglu, intitulé La particule humaine.
En juillet 2018, il retrouvera le Festival d’Avignon (où il était dès 1992 dans la Cour d’Honneur pour Le Chevalier d'Olmedo de Lope de Vega, par Lluis Pasqual, dans une traduction de Zéno Bianu) avec La Sonate à Kreutzer, d'après une nouvelle de Léon Tolstoï, dans une mise en scène de Goran Susljik.
Ernest PIGNON-ERNEST © Sarah Robine
L’affiche de l’édition 2018 est un dessin original signé Ernest PIGNON ERNEST
qui a d’emblée offert au Printemps des Poètes sa signature en guise d’emblème.
Né à Nice le 23 février 1942, d’une mère coiffeuse et d’un père employé aux abattoirs, Ernest Pignon Ernest s’est inventé un art et un destin qu’aucun artiste avant lui n’avait eu l’intuition de mener. Après lui, beaucoup s’adonneront au « street art » tout en se réclamant de son inspiration insolite. Cependant, son œuvre n’a pas grand chose à voir avec un art de rue : s’il a usé à l’origine du pochoir, ce fut pour contrer l’implantation de la force de frappe atomique, en 1966, sur le plateau d’Albion. L’ombre portée d’un passant d’Hiroshima, sa silhouette calcinée par l’éclair nucléaire à même la paroi du mur, se retrouva soudain sur les routes ensoleillées et les rochers de Provence, noire mise en garde comme un signal donné à l’humanité entière. Cette première intervention catalysa toute la démarche : pas de toile ni de peinture mais un constant appel des sujets, des images et des lieux. La vulnérabilité du papier pour support, l’agression des intempéries pour certitude, la force de l’Histoire alliée à l’ancestralité du trait, et la cité pour théâtre vivant d’aujourd’hui. Rien n’est conforme dans cet embrasement de sens et de visions, ni les strates ni la manière. C’est sûrement ce qui confère à ces apparitions ce surcroît d’ardeur, d’élan, de conscience, de sensualité, d’étonnement, de colère autant que d’émotion.
L’ARDEUR
Les évènements emblématiques de la coordination nationale
Ø Le samedi 3 mars à 15h / Théâtre du Vieux Colombier
Ø René Char, « Qu’il vive»
Lectures par Dominique Blanc de poèmes de René Char, à l’occasion du 30e anniversaire de sa disparition. Elle sera escortée par Séverine Ballon au violoncelle
Ø Le lundi 5 mars à 20h / Théâtre National Populaire de Villeurbanne
Ø « Ardeur, le grand soir »
Ø Lancement national du 20e Printemps des Poètes sur la grande scène.
Ø Soirée conçue par Sophie Nauleau et Christian Schiaretti, :
Poètes, musiciens & comédiens célèbreront L’Ardeur.
Du Jeudi 15 au samedi 17 mars
Ø Ciné Poème, 7e édition du festival du court-métrage poétique de Bezons
Marie-Christine Barrault sera la maraine de l’édition Le 15 mars à 20h30 : Création de « Credo » – un « concert-voyage » de Zéno Bianu (textes et voix) & Tchéky Karyo (voix, jeu et chants), mis en espace par Jean-Paul Roux.
Le lundi 19 mars à 20h / Théâtre de la Porte Saint-Martin
Soirée de clôture « Laurent Terziefff et les Poètes »,
Ø Avec à ce jour : Anne Alvaro, Claude Auffaure,Vincent de Boüard Emilie Chevrillon, Vincent Dedienne, Clotilde Hesme, Catherine Hiegel, Philippe Laudenbach, François Marthouret,...)
Et toujours les évènements des grands organisateurs à Lyon, Tours, Clermont-Ferrand, les villes et villages en poésie, les écoles en poésie…
Quelques pistes et poètes, particulièrement ardents :
Inassouvi comme la flamme,
J’arde et me consume.
Écrivait Nietzsche à Gênes un hiver.
Et Dostoïevski, dans son Journal des Frères Karamazov :
Mais le poème, cette ardeur, cette énergie.
Des troubadours à nos jours, pour s’en tenir au champ magnétique de la langue française, l’ardeur mène le monde. Fougue omniprésente, qui venge de la paresse, du renoncement ou de l’amnésie.
Il est temps d’ouvrir le bal aux plus toniques des contemporains :
De Zéno Bianu à Laurence Vielle
De Jacques Rebotier à Serge Pey
D’Edith Azam à Jean-Pierre Verheggen
De William Cliff à Sophie Loizeau
De Stéphanie Bodet à Eric Sarner
De Nicole Brossard à Jacques Darras
De Valère Novarina à Jean-Paul Daoust, ou encore Dominique Sampiero...
SITE EFSYN http://www.efsyn.gr/arthro/ta-hromata-tis-odynis-kai-tis-galinis
Τα χρώματα της οδύνης και της γαλήνης
«La Chambre bleue», ΠΙΚΑΣΟ
14.10.2018, 06:17 | Ετικέτες: ζωγραφική, μουσεία, πολιτισμός
Συντάκτης:
Μια εξαιρετική έκθεση παρουσιάζει το παρισινό Μουσείο Ορσέ, με ένα εντυπωσιακό αφιέρωμα στα έργα που δημιούργησε στις αρχές του 20ού αιώνα ο Πικάσο. Η έκθεση (μέχρι τις 6 Ιανουαρίου) περιλαμβάνει έναν μεγάλο αριθμό έργων που ο καλλιτέχνης εκπόνησε στη νεανική του ηλικία.
Τα έργα της περιόδου αυτής, που βλέπουμε σπάνια, συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά χάρη στη συνεργασία του παρισινού Μουσείου Πικάσο με το Μουσείο Πικάσο της Βαρκελώνης και άλλα μεγάλα μουσεία. Περισσότερα από 300 έργα παρουσιάζονται σε 16 αίθουσες, μεταξύ αυτών 80 πίνακες, 150 σχέδια, 15 γλυπτά, 20 εκτυπώσεις. Ντοκουμέντα από αρχεία, φωτογραφίες, χειρόγραφα της αλληλογραφίας του Πικάσο, εμπλουτίζουν την κατανόηση της συναρπαστικής καλλιτεχνικής διαδρομής του ζωγράφου.
«Les Trois Hollandaises», ΠΙΚΑΣΟ |
Η έκθεση «Πικάσο μπλε και ροζ» στο Musée d' Orsay εκφράζει την επιθυμία να ενταχθεί η δημιουργία της νεανικής περιόδου του Πικάσο στο εικαστικό ρεύμα της εποχής. Ο καλλιτέχνης ξεκίνησε την εικαστική διαδρομή του με κλασική ζωγραφική. Αναγνωρίστηκε πολύ νωρίς για το ταλέντο του και στη συνέχεια στράφηκε προς τον κυβισμό.
Το 1900, σε ηλικία δεκαοχτώ ετών, ο Πάμπλο ήταν διχασμένος ως προς το ύφος έκφρασής του. Δημιούργησε κλασικούς πίνακες για να ικανοποιήσει τον πατέρα του, καθηγητή ζωγραφικής ο οποίος ονειρευόταν ακαδημαϊκή σταδιοδρομία για τον γιο του. Παράλληλα, εκφράστηκε και με πιο προσωπικά έργα που του ενέπνευσε η συναναστροφή του με την εικαστική πρωτοπορία της Βαρκελώνης.
«Garcon avec chien», ΠΙΚΑΣΟ |
Ο Πικάσο δέχτηκε την πρόσκληση της παρισινής Διεθνούς Εκθεσης του 1900 για να εκπροσωπήσει τη χώρα του στο ισπανικό περίπτερο. Με την άφιξή του στη γαλλική πρωτεύουσα για πρώτη φορά, ξεκινάει μια περίοδο έντονης και καρποφόρας δημιουργίας που σηματοδοτεί τη γέννηση της καλλιτεχνικής του ταυτότητας.
Το 1904 εγκαθίσταται πλέον στο Παρίσι. Την περίοδο 1900-1906, όταν ο Πάμπλο ήταν σε ηλικία 19 έως 25 ετών, η δημιουργία του χαρακτηριζόταν από μεγάλη ποικιλία και από τα έργα του «μπλε» και «ροζ». Στη σύντομη αυτή περίοδο ψάχνεται, αναζητά το στιλ του. Δημιουργεί πολυάριθμα αριστουργήματα, που εμπνέονται από τα έργα μεγάλων κλασικών ζωγράφων, ενώ οι προσωπικές του αναζητήσεις τον οδηγούν προς την πρωτοπορία.
«La Coiffure», ΠΙΚΑΣΟ |
Η ζωή και ο θάνατος, το σεξ, σκηνές της παρισινής ζωής, οι παριζιάνικες νύχτες, η φιγούρα του μελαγχολικού Αρλεκίνου είναι τα θέματα που κυριαρχούν στη ζωγραφική του Πικάσο. Η «μπλε περίοδος» ανταποκρίνεται σε μια εποχή όπου ο ζωγράφος προσεγγίζει σκοτεινά και οδυνηρά θέματα. Το μπλε είναι το χρώμα που εκφράζει τις υπαρξιακές αναζητήσεις του μετά το δράμα του θανάτου το 1901 του αχώριστου συντρόφου του, Κάρλος Κασαχέμας, με τον οποίο είχε μοιραστεί το εργαστήριό του.
Ο φίλος του αυτοκτόνησε σε ένα καφενείο βιώνοντας έναν δυστυχισμένο έρωτα. Ο Πικάσο ομολόγησε στον βιογράφο του: «Με τον θάνατο του Κασαχέμας άρχισα να ζωγραφίζω σε μπλε χρώμα». Ο θάνατος του φίλου του τον συγκλόνισε και εισέβαλε στη ζωγραφική του. Το αποκορύφωμα της «μπλε περιόδου» είναι ο μνημειώδης πίνακάς του «Η ζωή», που εκφράζει την αλληγορία του κύκλου της ζωής.
Ομως, στη μέση της «μπλε περιόδου», προβάλλει σιγά σιγά λίγο ροζ. Το 1904, το μπλε σταδιακά θα εξαφανιστεί για να αφήσει χώρο στο ροζ, στο μπεζ, στην ώχρα. Το 1905, ο Πικάσο φαίνεται να γαληνεύει. Είναι ερωτευμένος με τη Φερνάντα Ολιβιέ, συζεί μαζί της. Οι αποχρώσεις ροζ και μπεζ έχουν αντικαταστήσει το μπλε και κυριαρχούν στον νέο κύκλο «Ακροβάτες». Ο πόνος είχε φύγει, αλλά η ατμόσφαιρα είναι πάντα μελαγχολική και σιωπηλή.
Το σώμα γίνεται γλυπτό, εύρωστο, όπως η σιλουέτα του άνδρα που δεσπόζει στον πίνακα «Ακροβάτης με την μπάλα». Το 1906 ζωγραφίζει τον πίνακα «Αγόρι που οδηγεί ένα άλογο», αριστουργηματικό και μυστηριώδες έργο. Ο Πικάσο δοκίμασε στην αρχή της καριέρας του διάφορες εικαστικές τάσεις μέχρι να βρει το δικό του στιλ που τον οδήγησε στην επανάσταση του κυβισμού.